O czym świadczą powiększone węzły chłonne?

Proces zamykania się światła tętnic szyjnych jest długotrwały. Pierwsze objawy związane są ze zbyt słabym przepływem krwi przez mózg – zawroty i bóle głowy. W ostateczności zwężenie tętnic szyjnych może doprowadzić do udaru mózgu./ fot. Fotolia
Powiększone węzły chłonne to objaw bardzo dużej ilości schorzeń. Poczynając od zwykłych infekcji na nowotworach kończąc. Część ludzi z ich powodu biegnie od razu do lekarza, czasem niepotrzebnie, druga grupa – raczej większa – bagatelizuje to zjawisko i czasem naraża się na rozwój śmiertelnej choroby. Parę słów o sposobie działania węzłów chłonnych powinno wyjaśnić, kiedy powinniśmy się martwić o nasze zdrowie.
/ 25.05.2017 09:42
Proces zamykania się światła tętnic szyjnych jest długotrwały. Pierwsze objawy związane są ze zbyt słabym przepływem krwi przez mózg – zawroty i bóle głowy. W ostateczności zwężenie tętnic szyjnych może doprowadzić do udaru mózgu./ fot. Fotolia

Systematyka, czyli co i jak

Na początek parę słów o tym, czym są węzły chłonne i jaką hierarchię zajmują w organizmie.

Węzły chłonne, wraz ze śledzioną są obwodowymi narządami limfatycznymi, które są elementami składowymi układu odpornościowego. Centralnymi narządami limfatycznymi zaś są grasica i szpik kostny. Poza tym układ limfatyczny składa się również z naczyń limfatycznych, przebiegających pomiędzy węzłami a śledzioną i wpadającymi do żył oraz z limfocytów, które w tej układance są najważniejsze i które rozsiane są po całym organizmie.

Budowa węzła

Węzeł chłonny w przekroju ma kształt fasoli, choć zdrowy ma wielkość zaledwie kilku milimetrów. Ze wszystkich stron dochodzą do niego naczynia chłonne doprowadzające, natomiast z jego wnęki (wklęsłej strony) wychodzą mniej liczne, ale większe, naczynia odprowadzające. W ten sposób, oraz dzięki obecnym zastawkom, limfa przepływa przez węzeł tylko w jedną stronę.

Patrząc pod mikroskopem da się zauważyć 3 zasadnicze warstwy: korową, przykorową oraz rdzenną. Są one również odmienne czynnościowo:

  • w warstwie korowej znajdują się przede wszystkim grudki chłonne, czyli głównie zgrupowania limfocytów B. Dodatkowo, w momencie pobudzenia do podziału (rozpoznana infekcja) da się w samej grudce wyróżnić 3 warstwy: strefę płaszcza, strefę jasną i ciemną. Jest to o tyle istotne, że względnie częstym nowotworem układu chłonnego jest właśnie chłoniak z komórek płaszcza, w którym dochodzi do nadmiernego rozrostu komórek z tej strefy;
  • w warstwie przykorowej dominują limfocyty T;
  • rdzeń składa się przede wszystkim z zatok zbierających limfę do naczyń odprowadzających oraz z sieci drobnych włókienek i komórek: makrofagów i limfocytów, których zadaniem jest filtrowanie przepływającej limfy.

Działanie

Tutaj dochodzimy do podstawowej funkcji węzłów chłonnych – filtrowania. Węzłów chłonnych w ciele są setki i zbierają one chłonkę spływającą z różnych obszarów naszego ciała, w ten sposób tworząc pakiety. Np. węzły pachowe zbierają chłonkę przepływającą przez całą kończynę górną oraz przednią i tylną część klatki piersiowej (łącznie z sutkiem).

Chłonka, czyli limfa, przepływając przez zatoki węzła ma kontakt z bardzo dużą liczbą komórek układu odpornościowego. W przypadku, gdy w jej zawartości znajdzie się coś podejrzanego, np. przepływająca bakteria – natychmiast zostaje zatrzymana, wszczęty jest alarm a odpowiednie komórki odpowiedzialne za reakcję zaczynają się namnażać, powodując powiększenie się węzła.

Zobacz: Węzły chłonne - poradnik

Przyczyny powiększenia

Węzeł może się więc powiększyć z każdego powodu, który powoduje reakcję odpornościową. W „normalnych warunkach” powodem numer jeden jest infekcja,

  • przede wszystkim bakteryjna: angina, inne infekcje gronkowcowe lub paciorkowcowe, błonica, gruźlica, kiła itd;
  • Wśród najczęstszych infekcji wirusowych wymienić należy zakażenia EBV (mononukleoza zakaźna, opisana w artykule „Mononukleoza – choroba pocałunku?” ), CMV, HSV, ospa wietrzna, różyczka, odra, WZW;
  • Do infekcji pierwotniakowych zaliczamy głównie toksoplazmozę;
  • Infekcje grzybicze u osób z normalną odpornością występują rzadko, dotyczą głównie bardzo zjadliwych szczepów, praktycznie nie występujących w Polsce: histoplazmoza czy blastomykoza.

W/w. choroby są zakaźne i mogą rozwinąć się u człowieka, jeśli zostanie on narażony na infekcje. Jednakże do ewidentnie patologicznych, nieprawidłowych przyczyn powiększenia węzłów chłonnych mogą należeć:

  • Choroby autoimmunologiczne: SLE (toczeń rumieniowaty układowy), RZS (reumatoidalne zapalenie stawów) i inne;
  • Choroby metaboliczne lub spichrzeniowe, związane z tworzeniem nieprawidłowych substancji i/lub ich składowaniem w organizmie: choroba Gauchera, sarkoidoza i inne
  • Nowotwory – bez wątpienia najgroźniejsza przyczyna tego objawu. Wiele nowotworów rozsiewa się do okolicznych węzłów chłonnych, choć czasem ich powiększenie może być wynikiem walki organizmu z chorobą

O czym pamiętać?

Mając to wszystko na uwadze, kiedy zauważymy u siebie powiększone węzły chłonne, w postaci twardych i wyczuwalnych pod skórą grudek, należy mieć na uwadze co następuje:

  • Jeżeli miejsce z powiększonym węzłem chłonnym jest zaczerwienione, ciepłe i/lub bolesne – jest to najprawdopodobniej węzeł odczynowy spowodowany infekcją;
  • Węzły podżuchwowe oraz zauszne należą do często powiększonych węzłów chłonnych i są spowodowane złą higieną jamy ustnej – szerząca się próchnica oraz tworzące się w zachyłkach ropnie są siedliskiem bakterii, z którymi organizm nieustannie walczy, do czasu wyleczenia przez stomatologa;
  • Węzły chłonne pachwinowe są często przejściowo powiększone, ponieważ zbierają chłonkę z bardzo dużego obszaru – kończyn dolnych;
  • Jeżeli przyczyną powiększenia węzłów chłonnych jest infekcja, węzły chłonne najczęściej powiększają się tylko po jednej stronie.

Szczególną uwagę powinniśmy skupić na:

  • Każdym węźle chłonnym, który pozostaje powiększony przez dłużej niż 3 tygodnie – należy wtedy wykluczyć możliwą chorobę nowotworową,
  • Węzłach chłonnych mających rozmiar powyżej 1 cm,
  • Węzłach chłonnych łączących się w twarde, nieprzesuwalne pakiety,
  • Gwałtownym (szybkim) powiększaniu się węzłów chłonnych,
  • Dużej ilości powiększonych węzłów.

Polecamy też: Co oznaczają powiększone węzły chłonne?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA