Rak jelita grubego w statystykach
Na dzień dzisiejszy, według danych Centrum Onkologii Ministerstwa Zdrowia, rak jelita grubego stanowi drugą, co do częstości przyczynę zgonów chorych na nowotwory, zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i mężczyzn. Ale statystyki są niepokojące, ponieważ z roku na rok dynamika zachorowań na raka jelita grubego wciąż zwiększa się!
Niepokoi fakt, iż mimo rozwoju metod diagnostyki i coraz doskonalszych terapii, przeżycia 5-letnie wynoszą, w zależności od zaawansowania, jedynie od 24-32%. Zbyt późna wykrywalność ma zdecydowanie niekorzystny wpływ na rokowanie, śledząc statystyki, przeżywalność 5-letnia w grupie pacjentów w stopniu zaawansowania I poddanych radykalnemu leczeniu waha się w granicach 80-90%, natomiast na dziesięciu pacjentów z diagnozą postawioną w stopniu zaawansowania V, tylko jeden przeżyje pięć lat od momentu zakończenia leczenia.
Polecamy: Rak jelita grubego - coraz powszechniejszy nowotwór
Gdzie tkwi problem?
Oczywiście, rozwój najświetniejszych technik diagnostycznych jak i terapeutycznych to wielki krok naprzód, jednak w przypadku raka jelita grubego postęp nie idzie w parze ze spadkiem śmiertelności. Biorąc to pod uwagę, należałoby niewątpliwie podjąć temat zapobiegania, likwidacji czynników mających istotny wpływ na proces kancerogenezy.
Rak jelita grubego jest chorobą w głównej mierze ludzi starszych, a zachorowania przed 30. rokiem życia należą do kazuistyki, pomijając nowotwory o podłożu dziedzicznym, w przypadku których diagnoza postawiona w 3-4 dekadzie życia nie należy do rzadkości. Pacjenci obciążeni rodzinną historią raka jelita grubego są w przeważającej mierze bardzo skrupulatnie kontrolowani, z tymi, u których nowotwór diagnozowany jest sporadycznie, jest zazwyczaj zdecydowanie gorzej - wielu przyznaje, że nie wie, jak zapobiegać, czego unikać, a podstawowe testy służące profilaktyce nowotworu wykonali dopiero po zaobserwowaniu pierwszych sygnałów zagrożenia.
Zobacz: Rak jelita grubego - jak można mu zapobiec?
Średnia wieku społeczeństwa Polskiego w ostatnich latach uległa zdecydowanemu wydłużeniu - w porównaniu z początkiem lat 50. ubiegłego stulecia jest to więcej o ok. 15 lat dla mężczyzn i ok. 18 lat dla kobiet. Nie da się ukryć, żyjemy dłużej, mamy więcej czasu by chorować, a rak jelita grubego jest idealnym przykładem choroby rozwijającej się długo i bezobjawowo na podłożu zmian, mutacji będących bardzo często skutkiem błędów popełnianych w latach wczesnej młodości. Daleko szukać nie trzeba - eliminacja z diety owoców i warzyw, źródła witamin, antyoksydantów i naturalnego błonnika pokarmowego to jeden z podstawowych grzechów żywieniowych młodych ludzi, którzy za kilkadziesiąt lat, znajdą się w grupie ryzyka. Nadmierna ilość tłuszczów zwierzęcych, potencjalne źródło substratu do powstania mutagenów w obrębie jelita pod wpływem bakterii beztlenowych, szczególnie w połączeniu z dietą ubogoresztkową, zwalniającą pasaż, wydłużającą czas ich działania bezpośrednio na błonę śluzową, to kolejny błąd, jaki popełniamy my i nasze dzieci.
Kancerogeny, zawarte w napojach wysokoprocentowych, inne - źródłem których jest tytoń, suplementy diety, dodatki do pokarmów wysoce przetworzonych- „ulepszacze smaku”, z pewnością mają swój udział w rozwoju raka jelita grubego.
Czytaj też: Dieta w profilaktyce raka jelita grubego
Jakie są czynniki ryzyka?
Według danych TNS OBOP, w 2005 roku 46% społeczeństwa polskiego cierpiało na nadwagę lub otyłość. Liczby te niestety z roku na rok nie maleją, jest to konsekwencją diety, ale i zaniechania wysiłku fizycznego na rzecz innych rozrywek. Otyłość to kolejny czynnik ryzyka, którego już w młodym wieku, niewielkim kosztem - kilku godzin sportu tygodniowo, rezygnacji z jazdy po zakupy na rzecz spacerów po zakupy, moglibyśmy uniknąć.
Nie powinniśmy zapominać o częstych kontrolach i nie lekceważeniu pierwszych symptomów choroby - wiele badań mówi, że rak jelita grubego bardzo często wywodzi się z łagodnych polipów - usunięcie ich w całości, stosując się do zaleceń przeprowadzania systematycznych badań kału na obecność krwi utajonej, czy nawet kolonoskopii, to kolejny krok w ochronie naszego zdrowia.
Te wszystkie czynniki środowiskowe odgrywają niewątpliwą rolę w procesie rozwoju raka jelita grubego. Świadczą o tym fakty - obserwacje migracji ludności krajów o niskim ryzyku zachorowania do krajów o ryzyku wysokim wykazały, że już w drugim pokoleniu wskaźniki zachorowań wśród imigrantów są takie, jak w kraju, do którego przybyli niegdyś ich przodkowie.
Podsumowując, krok naprzód w kierunku lepszej diagnostyki, kolejny usprawniający terapię nie są w stanie przynosić wymiernych rezultatów, jeżeli nie wdrożymy w nasze życie istotnych zmian by dzisiejsze wybory nie znalazły odzwierciedlenia w cierpieniach jutra.
Paulina Cichon
Gdański Uniwersytet Medyczny
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
