Warto pamiętać, że mamy wpływ na własne zdrowie!
Nie ma żadnego całkowicie pewnego sposobu na uniknięcie rozwoju raka okrężnicy, lecz przez pewne zachowania możemy znacznie zmniejszyć szanse na jego rozwoju. Te zachowania można podzielić na dwie grupy. Pierwsza to sposób, w jaki żyjemy i co spożywamy, natomiast druga, to poddawanie się okresowym badaniom.
Badania okresowe to podstawa
Najczęstszym źródłem powstania raka jelita grubego jest polip gruczolakowy. Narośl ta od momentu powstania do przekształcenia się w nowotwór potrzebuje około 10 lat. To na tyle dużo czasu, aby móc w porę zainterweniować.
Najczęściej rak jelita grubego występuje po 50. roku życia. Od tego wieku należałoby regularnie wykonywać kolonoskopię. Wytyczne podają, że to najdokładniejsze i najskuteczniejsze badanie endoskopowe powinno się wykonywać co około 10 lat, szczególnie u osób z wywiadem raka jelita grubego w rodzinie.
Polecamy: Profilaktyka nowotworu - to także Twoja sprawa!
Jak wygląda badanie kolonoskopowe?
Badanie to polega na oglądaniu błony śluzowej całej długości jelita grubego na monitorze, za pomocą wziernika wprowadzonego przez odbyt. Metoda ta umożliwia również usunięcie przypadkowych znalezisk, np. polipa.
Kilka słów o sigmoidoskopii
Inną metodą wykrywania polipów, a tym samym unikania zachorowania na raka jelita grubego, jest sigmoidoskopia. Należy ją wykonywać co 5 lat. Badanie to polega na dokładnym oglądaniu ostatnich 60 centymetrów jelita grubego przez specjalny aparat. Jest ono ważna z tego powodu, że najczęstsze zmiany dotyczą końcowego odcinka jelita grubego.
Czytaj też: Pytania o polipy jelita grubego
FOB-test
Kolejną metodą jest test wykrywający krew utajoną w kale (FOBT), który powinien być wykonywany zgodnie z zaleceniami, raz w roku, u osób po 40. roku życia. Nie jest to test swoisty dla nowotworu, ponieważ wiele schorzeń może powodować niewielkie krwawienia do przewodu pokarmowego i nie jest on zamiennikiem dla kolonoskopii. Zdarza się że mogą krwawić polipy, hemoroidy. Jednak jeśli w kale pojawia się krew, najpierw powinniśmy wykluczyć obecność nowotworu. Dlatego metoda FOB testu, choć niedokładna, jest niezwykle przydatna w diagnostyce.
Reasumując
Osoby po 50 roku życia, aby ustrzec się przed zachorowaniem na raka jelita grubego, powinny corocznie wykonywać test na krew utajoną w kale (można go kupić nawet w aptece i zrobić w domu), a na kolonoskopię należy zgłosić się co 10 lat. Jednak należy pamiętać, że kolonoskopia jest niezastąpionym badaniem. Uznaje się ją za złoty standard w prewencji rozwoju raka jelita grubego.
Kilka wskazówek
Sposób w jaki żyjemy, oraz to co spożywamy, istotnie przekłada się na ryzyko rozwoju raka okrężnicy w przyszłości. Badania wykazały, że:
- Kobiety, które paliły, mają o 40% zwiększone ryzyko śmierci z powodu raka jelita grubego, względem kobiet, które nigdy nie paliły;
- Palący mężczyźni mają o 30% zwiększone ryzyko śmierci z powodu raka jelita grubego względem mężczyzn, którzy nigdy nie palili;
- Odpowiednio zbilansowana dieta, zawierająca minimum 40g błonnika na dobę, bogata w różnorodne warzywa i owoce, zapobiega zaparciom;
- Regularne uprawianie sportu powoduje obniżenie częstości występowania tego rodzaju nowotworu;
- Przyjmowanie produktów bogatych w wapń oraz witaminę D również znacząco przyczynia się do obniżenia ryzyka zachorowania na raka jelita grubego;
- Regularne przyjmowanie sporych dawek (ok. 300mg na dobę) aspiryny obniża ryzyko zachorowania na ten typ nowotworu, lecz ze względu na inne działania niepożądane, nie zaleca się jej przyjmowania.
Rak jelita grubego jest groźną chorobą. Jeżeli możemy się przed nim ochronić to warto to uczynić. Wcielając w życie powyższe wskazówki mamy ogromne szanse na uniknięcie tej groźnej choroby.
Autor: Łukasz Bury
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
