Zaćma – najważniejsze informacje
Zaćma jest najczęstszą przyczyną utraty wzroku, której można zapobiec we wszystkich regionach świata oraz odpowiada za 48% przypadków ślepoty na świecie.
Zaćma to zmętnienie soczewki oka, które tworzy się na skutek powstawania złogów białka. Zgrubienie soczewki utrudnia docieranie światła do siatkówki znajdującej się w tylnej części oka – siatkówka odpowiada za wykrywanie światła i przesyłanie impulsów elektrycznych do mózgu.
Większość przypadków zaćmy związana jest z podeszłym wiekiem, jednakże zaćma może wytworzyć się również wskutek urazu oka, ekspozycji na szkodliwe promieniowanie, na skutek innych chorób lub, w przypadku niemowląt, z przyczyn genetycznych.
Początkowo zmętnienie może dotyczyć niewielkiego obszaru soczewki. Z czasem cała soczewka może ulec zmętnieniu, w znaczący sposób upośledzając wzrok, a nawet prowadząc do jego utraty. Leczenie zaćmy polega na zastąpieniu naturalnej soczewki krystalicznej oka sztuczną soczewką wewnątrzgałkową (IOL). Ważne jest, aby odpowiednio wcześnie wszczepić nową soczewkę, ponieważ w miarę rozwoju zaćmy stopień skomplikowania zabiegu rośnie i zwiększa się ryzyko komplikacji.
Dlatego też pacjenci powinni zasięgnąć rady profesjonalisty jak najszybciej, gdy tylko zauważą u siebie problemy ze wzrokiem. Pomimo że zaćma jest chorobą uleczalną, jej starcza odmiana odpowiada za 48% przypadków ślepoty na świecie, co oznacza ponad 18 milionów ludzi, a u wielu milionów pacjentów prowadzi do pogorszenia wzroku.
Jakie są objawy zaćmy?
Na zaćmę wskazują charakterystyczne objawy, które zwykle obejmują przynajmniej jedno z poniższych:
• widzenie „jak przez mgłę”,
• zaburzenia w postrzeganiu kolorów z powodu wyblaknięcia soczewki
• widzenie zdwojone,
• częste zmiany okularów lub soczewek kontaktowych z powodu pogarszającego się wzroku,
• widzenie poświaty wokół świateł samochodów, lamp i słońca,
• słabe widzenie nocą,
• czasowa poprawa widzenia obiektów znajdujących się w małej odległości w przypadku osób dalekowzrocznych.
Diagnoza
Okulista lub lekarz pierwszego kontaktu może z łatwością zdiagnozować obecność zaćmy i skierować pacjenta na konsultację do chirurga. Kompleksowe badanie oczu powinno obejmować:
• badanie ostrości widzenia: sprawdza, jak dobrze pacjent widzi w zależności od odległości,
• badanie dna oka: lekarz aplikuje specjalne krople rozszerzające źrenice, tak aby umożliwić zbadanie siatkówki i nerwu wzrokowego pod kątem ewentualnych uszkodzeń.
Ważne jest, aby jak najwcześniej diagnozować przypadki zaćmy, ponieważ w miarę postępowania choroby zabieg usunięcia zaćmy staje się coraz bardziej skomplikowany i obarczony jest coraz większym ryzykiem komplikacji. Ponadto nieleczone przypadki zaćmy mogą prowadzić do komplikacji takich, jak:
• powstanie torebki z mętnym płynem, która może pęknąć wewnątrz oka, powodując jego poważne uszkodzenie,
• stopniowe ścieńczenie i twardnienie soczewki, utrudniające jej operacyjne usunięcie.
Zobacz też: Czy to już zaćma? - objawy choroby
Leczenie
Na początkowych etapach rozwoju zaćmy pogorszenie wzroku spowodowane jej obecnością można korygować poprzez dobór mocniejszych okularów lub soczewek kontaktowych. Jeśli jednak zaćma uniemożliwia pacjentowi normalne funkcjonowanie, można zdecydować się na zabieg operacyjny polegający na zastąpieniu zmętniałej soczewki nową, sztuczną soczewką.
Nowoczesne operacje zaćmy nierzadko zapobiegają dalszemu znaczącemu pogorszeniu wzroku, a utrata wzroku w wielu przypadkach ulega odwróceniu. Zastosowanie soczewek wewnątrzgałkowych (IOL) umożliwia chirurgowi przywrócenie wzroku u pacjenta po usunięciu zaćmy. Zaawansowane soczewki wewnątrzgałkowe umożliwiają również korektę astygmatyzmu i mogą zapewniać lepsze widzenie w porównaniu do tradycyjnych soczewek wewnątrzgałkowych.
Dostęp do leczenia
90% osób cierpiących na zaćmę zamieszkuje w krajach rozwijających się. Operacyjne leczenie zaćmy stanowi jedną z pięciu najbardziej efektywnych kosztowo metod leczenia na świecie. Jednakże w wielu krajach poziom świadomości w zakresie dostępnych możliwości jest ograniczony, a dostęp do wysokiej jakości opieki okulistycznej jest utrudniony z powodu kosztów i barier edukacyjnych. Problem ten występuje również w krajach rozwiniętych.
Postęp technologiczny umożliwia obecnie oferowanie opcji chirurgicznych dostosowanych do stylu życia i potrzeb pacjenta. Czasami jednak opcje te nie są oferowane ani omawiane z pacjentami cierpiącymi na zaćmę, pomimo ich dostępności.
Profilaktyka
Nie można zapobiec wystąpieniu zaćmy, jednak można opóźnić lub spowolnić postęp choroby poprzez zdrowy tryb życia obejmujący:
• kompleksowe badanie oczu przynajmniej raz na dwa lata po ukończeniu 60. roku życia,
• unikanie spożywania alkoholu i palenia tytoniu,
• unikanie nadmiernego przebywania na słońcu lub narażenia na działanie promieni ultrafioletowych (UV),
• zdrowe odżywianie,
• leczenie cukrzycy i nadciśnienia.
Źródło: materiały prasowe Expert PR Consultancy/kk
Zobacz też: Zaćma inna niż związana z wiekiem
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
