Spis treści:
Czym jest zaćma?
Zaćma, popularnie nazywana kataraktą, to choroba oczu polegająca na całkowitym lub częściowym zmętnieniu soczewki. Oznacza to, że soczewka traci swoją podstawową cechę – przejrzystość.
Według Światowej Organizacji Zdrowia zaćma jest pierwszą przyczyną ślepoty we współczesnym świecie. Ma związek ze starzeniem, bo w większości przypadków dotyczy pacjentów w wieku 60-70 lat. Jednak wpływ czynników środowiskowych sprawia, że dotyka też znacznie młodsze osoby.
Zdarza się też, że zaćma jest wrodzona. Mechanizm zmian w soczewce oka jest wtedy identyczny, jak przy zaćmie starczej.
Zaćma - objawy
Schorzenie rozwija się latami i jest bezbolesne. Jednym z pierwszych objawów zaćmy jest nieostre widzenie. Później, już w zaawansowanym stadium, pojawiają się:
- problemy z widzeniem „jakby przez mgłę” lub „przez brudną szybę”,
- problemy z postrzeganiem kolorów - z mniejszą intensywnością i wyrazistością,
- problem z oceną odległości,
- kłopoty z poruszaniem się,
- zez,
- oczopląs,
- trudności z czytaniem,
- trudności z widzeniem w ciemności.
Usuwanie zaćmy
Mitem jest, że zaćmę można usunąć chirurgicznie tylko, gdy będzie w zaawansowanym stadium. Jedynym i skutecznym sposobem na usunięcie zaćmy jest operacja. Polega na usunięciu starej, zmętniałej soczewki i wczepieniu w jej miejsce nowej, sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej.
Operacja zaćmy jest najczęściej wykonywanym zabiegiem na świecie (laserowe usuwanie zaćmy krok po kroku). W Polsce każdego roku na 1000 mieszkańców wykonuje się 4 operacje. Dzisiaj są one o wiele bardziej bezpieczne i dają znakomite rezultaty.
Kilkadziesiąt lat temu pacjent po zabiegu musiał nosić grube okulary – plus 10 dioptrii do patrzenia i plus 13 do czytania. Dziś pacjent po 4 godzinach od zabiegu wychodzi do domu, wprawdzie jeszcze z opatrunkiem, ale następnego dnia można już normalnie funkcjonować, prowadzić samochód czy podróżować samolotem
– mówi prof. dr hab. med. Józef Kałużny z Prywatnej Kliniki Okulistycznej Oftalmika w Bydgoszczy.
Sam zabieg trwa około 20 minut i jest bezbolesny, bo wykonuje się go w znieczuleniu miejscowym. Co ważne, po wszczepieniu sztucznej soczewki oko nigdy ponownie nie zajdzie zaćmą (jak chronić oko po operacji zaćmy).
Podczas zabiegu usunięcia zaćmy można dokonać korekcji wzroku, na przykład astygmatyzmu lub starczowzroczności.
Zapobieganie zaćmie
Osoby po 40. roku życia powinny raz do roku kontrolować wzrok. Jeśli istnieją rodzinne predyspozycje do chorób oczu, wtedy okulistę należy odwiedzić dwa razy do roku. Zaawansowana zaćma to niepełnosprawność. Nie warto ryzykować utraty wzroku jedynie z powodu obawy przed dyskomfortem zabiegu (zobacz więcej rad, jak zapobiegać zaćmie).
Dieta dla oczu
Nie ma naukowych dowodów, które potwierdziły, że dieta zmniejsza zachorowanie na zaćmę, ale zgodnie z zasadą „jesteś tym co jesz”, możemy „nakarmić“ nasz wzrok. Zasada jest prosta: im bardziej kolorowo na talerzu, tym lepiej dla oczu.
Jak jeść dla zdrowia oczu:
- unikaj wszystkiego, co białe - ryżu, mąki, soli oraz cukru,
- regularnie jedz warzywa liściaste, słodkie ziemianki i marchew - to źródła witaminy A, która jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania siatkówki,
- na talerzu niech ląduje szpinak, brokuł i czerwona papryka - są bogate w luteinę, która działa jak filtr, zabezpieczając oko przed szkodliwym światłem UVA i UVB. Odpowiednia dawka luteiny może zmniejszyć ryzyko rozwoju zaćmy nawet o 30%.
- zdrowe dla oczu są czarne jagody oraz produkty bogate w kwasy omega 3: ryby (halibut, makrela, łosoś) - chronią warstwy zewnętrze oka i poprawiają krążenie.
Co jeszcze robić, by zmniejszyć ryzyko zachorowania na zaćmę? Na pewno rzucić papierosy, a podczas słonecznych dni – również w zimie – nosić okulary przeciwsłoneczne z filtrami UV.
Więcej o chorobach oczu i wadach wzroku:Jaskra - co to za choroba i jak się ją leczy?Na czym polega daltonizm i kto jest na niego narażony?Skąd się biorą wady wzroku (rodzaje i leczenie)Dalekowzroczność - co warto o niej wiedzieć?
Okulista, przedstawiciel Polski w Europejskiej Radzie Okulistyki i w Sekcji Okulistycznej Europejskiej Rady Towarzystw Medycznych w Brukseli. Profesor jako pierwszy w Polsce wykonał wszczepienie sztucznych soczewek tylnokomorowych po usunięciu zaćmy. Od 2008 pracował we własnej prywatnej klinice okulistycznej Oftalmika w Bydgoszczy.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
