Zez – podstawowe informacje
Zez rozumiany jest potocznie jako rozbieżne ustawienie gałek ocznych, istota choroby zlokalizowana jest jednak zupełnie gdzie indziej. Głównym problemem w zezie jest zaburzenie widzenia obuocznego. Polega ono na tym, że obraz nie powstaje w tym samym miejscu – zaburzona jest tzw. fiksacja dołeczkowa. Prowadzi to do rozdwojenia obrazu i braku widzenia trójwymiarowego.
Zobacz też: Zrozumieć zeza
Zez towarzyszący
Zez jawny towarzyszący to najczęstszy rodzaj zeza. Jego cechą jest trwałe odchylenie jednego oka. Kiedy poprosimy osobę z zezem towarzyszącym żeby spojrzała na wprost, oko zdrowe będzie patrzyło na nas, natomiast chore w bok. Jeżeli poprosimy, żeby spojrzała w prawo i w lewo, oko chore za każdym razem powędruje za okiem zdrowym, a kat nachylenia osi obu oczu się nie zmieni.
Zobacz też: Jaki jest najczęstszy rodzaj zeza?
Zez porażenny
W zezie porażennym dochodzi do uszkodzenia nerwów unerwiających mięśnie poruszające gałką oczną. Taki zez może się czasem „ukrywać” – w niektórych położeniach oczy mogą poruszać się równolegle. Wadę zobaczymy dopiero wtedy, gdy poprosimy o ruch gałki w kierunku, za który odpowiada uszkodzony mięsień. Jeżeli porażony jest mięsień unoszący gałkę oczną do góry, to dopiero przy uniesieniu wzroku zauważymy, że jedno oko zostało w miejscu.
Zobacz też: Jak zdiagnozować zeza porażennego?
Zez akomodacyjny
Zez akomodacyjny ujawnia się podczas zmiany akomodacji oka patrzącego najpierw na dalekie, a następnie bliskie przedmioty. Zez akomodacyjny najczęściej występuje przy źle wyrównanej wadzie wzroku, np. przy źle dobranych szkłach w nadwzroczności. Wyróżniamy trzy typy zeza akomodacyjnego. Najczęstszy jest zez typowy, w którym zachowany jest prawidłowy stosunek akomodacja i konwergencji.
Zobacz też: Zez związany z akomodacją - co to takiego?
Diagnostyka zeza
Pierwszym krokiem w diagnostyce zeza jest zebranie dokładnego wywiadu. Czy ktoś kiedyś zwracał Ci uwagę, że masz zeza? Czy sam zauważyłeś u siebie nierówne ustawienie gałek ocznych? Po wywiadzie, kolejnym krokiem jest badanie ostrości wzroku. Koniecznie należy również sprawdzić dno oka. Ostatnim krokiem jest określenie rodzaju zeza.
Zobacz też: Czy mam zeza?
Oczopląs
Oczopląs to mimowolne, rytmiczne ruchy gałek ocznych. Czasem można pomylić zez z oczopląsem. Oczopląs może należeć do reakcji fizjologicznych. Prawidłowo może ujawnić się np. podczas maksymalnego ustawienia gałek ocznych w bok. Każdy z nas obserwował także oczopląs podczas jazdy pociągiem, gdy gałki „odskakują” podczas patrzenia na przedmioty w ruchu. Oczopląs patologiczny może być wrodzony lub nabyty i świadczy wtedy o uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego.
Zobacz też: Czy oczopląs jest chorobą?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
