Kilka słów na temat wstrząsu anafilaktycznego
Wstrząs anafilaktyczny zalicza się do grupy tzw. wstrząsów dystrybucyjnych. Ich wspólny mechanizm polega na zwiększaniu pojemności układu naczyniowego w wyniku rozszerzenia naczyń krwionośnych przy niezmienionej objętości krwi. Dochodzi do gwałtownego spadku ciśnienia, co w konsekwencji powoduje niedotlenienie niektórych narządów.
Przyczyną powyższej kaskady wydarzeń jest reakcja alergiczna.
Zobacz też: Jak uniknąć wstrząsu anafilaktycznego?
Czynnik alergiczny
Pierwszy kontakt z określonym czynnikiem alergicznym pełni rolę „uczulającą“. Powtórny kontakt – np. drugie w życiu użądlenie przez pszczołę osoby, która przejawiała w przeszłości pewne skłonności do alergii - może grozić wystąpieniem wstrząsu anafilaktycznego. Warto pamiętać, że do najczęstszych czynników powodujących ciężką reakcję alergiczną należą m.in. niektóre antybiotyki (zwłaszcza penicylina!), jady owadów błonkoskrzydłych czy pokarmy takie jak: ryby, owoce morza lub orzeszki ziemne.
Wezwij pomoc!
Pojawienie się pewnych objawów w sytuacjach, które potencjalnie mogą zagrażać wystąpieniem reakcji alergicznej, np. użądlenie przez pszczołę, powinno zwrócić naszą uwagę i skłonić nas do wezwania profesjonalnej pomocy.
Objawami tymi są: spadek ciśnienia tętniczego do wartości ok 90/40 mm Hg (prawidłowo 120/80 mm Hg), blada, chłodna i wilgotna skóra (początkowo na skutek rozszerzenia naczyń obwodowych może być zaczerwieniona!), nadmierna senność, dezorientacja co do miejsca lub czasu, trudności w nawiązaniu kontaktu, osłabione tętno oraz skąpomocz (oddawanie moczu poniżej 500 ml w ciągu doby) lub utrata przytomności.
Dodatkowo mogą występować objawy, które są charakterystyczne dla reakcji alergicznych. Należą do nich: zaczerwienie skóry, duszność, kaszel, obfity katar, nudności, bóle brzucha, wymioty lub biegunka.
Zobacz też: Niebezpieczne następstwa wstrząsu
W oczekiwaniu na lekarza
Postępowanie powinno opierać się na usunięciu czynnika, który mógł potencjalnie spowodować wystąpienie wstrząsu. Należy uspokoić chorego jak i również położyć go aby uniknąć upadku w przypadku utraty przytomności, zapewnić dostęp świeżego powietrza, zalecić unikanie wysiłku i natychmiast wezwać pogotowie. Jeśli chory zaopatrzony jest we własną ampułkostrzykawkę z adrenaliną lub inhalator, należy ich użyć. Trzeba pamiętać o tym, że adrenalinę aplikuje się do mięśnia!
W przypadku, gdy osoba straci przytomność, należy ułożyć ją w pozycji bocznej bezpiecznej oraz prowadzić ciągłą kontrolę podstawowych funkcji życiowych, czyli sprawdzać czy oddycha. Należy nie oddalać się do czasu przyjazdu karetki, aby móc streścić ratownikom okoliczności wystąpienia wstrząsu. Prawidłowe rozpoznanie powyższych objawów wstrząsu oraz wdrożenie opisanego powyżej postępowania znacznie zwiększa szansę chorego na przeżycie.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
