Borderline, w dosłownym tłumaczeniu "osobowość z pogranicza", to jeden z podtypów zaburzeń osobowości. Utrudnia prawidłowe funkcjonowanie w rzeczywistości, niekiedy powoduje całkowitą dezorganizację w życiu człowieka. Jakie cechy posiadają ludzie z osobowością borderline? Jak przebiega ich leczenie?
Między psychozą a nerwicą
Ludzie z osobowością borderline zazwyczaj nie umieją samodzielnie stawić czoła problemom, dlatego bardzo często udają się po pomoc do psychoterapeuty czy psychiatry. Borderline personality disorder (BPD) to grupa zaburzeń, którą specjaliści umieszczają między nerwicą a psychozą.
Osoba, u której występują objawy tego zaburzenia, odnajduje się w rzeczywistości lepiej niż człowiek z psychozą, ale gorzej niż pacjent cierpiący na nerwicę. Jej życie podlega ciągłym zmianom: jest zwykle całkowicie nieuporządkowane, pełne przelotnych związków, kruchych znajomości, trudnych sytuacji i częstych zmian nastroju.
Cechy i zachowania człowieka z zaburzeniem typu borderline
Każdy człowiek jest inny, dlatego niżej wymienione zachowania nie muszą wystąpić u wszystkich, u których zdiagnozowano BPD.
Do charakterystycznych cech i zachowań osoby z zaburzeniem borderline należą:
- Nieumiejętność panowania nad emocjami i działaniami - osoba bardzo łatwo traci kontrolę nad emocjami, nie wie, jak się z nimi uporać, dlatego bardzo często wybucha. Jej reakcje zwykle nie są adekwatne do sytuacji. Ma ona tendencję do wyolbrzymiania, do dopowiadania sobie czegoś, czego nie ma.
- Autoagresja lub agresja w stosunku do innych osób - wynika z nieprawidłowego wyrażania emocji, może przyjmować formę przemocy fizycznej albo słownej. Zazwyczaj jest ona stosowana nieświadomie. Nie ma na celu skrzywdzenia drugiej strony.
- Chwiejność nastrojów - osoba bardzo często doświadcza huśtawki nastrojów, ma tendencję do przeżywania skrajnych i intensywnych emocji. W krótkim czasie może się cieszyć, smucić czy wpaść w furię. Świat widzi w czarno-białych kolorach, kocha lub nienawidzi.
- Trudność w relacjach interpersonalnych - niestabilność i skrajność powodują, że osoba nie może nawiązać dobrych relacji z ludźmi, którzy ją otaczają, bo po prostu jest trudna do zniesienia. Ma ona tendencję do wywoływania konfliktów, w afekcie potrafi być nieobliczalna. Ludzie nie potrafią zrozumieć jej motywacji, nie umieją do niej dotrzeć.
- Strach przed odrzuceniem - świadomość niestabilności własnego charakteru, kłótliwości i impulsywności powodują, że osoba odczuwa ustawiczny lęk przed odrzuceniem. Boją się, że w końcu zostaną sami, bo nikt nie będzie w stanie zaakceptować ich takimi, jacy są.
- Lęk przed bliskością - przywiązanie do drugiego człowieka również stanowi dla nich zagrożenie. Strach przed zatraceniem w związku skutkuje utrzymywaniem dystansu, zamykaniem się w swoim świecie. Izolacja nie daje osobie z BPD poczucia bezpieczeństwa, dlatego dążą do nadmiernej bliskości, która po pewnym czasie staje się nie do zniesienia zarówno dla osoby z zaburzeniem borderline, jak i jego partnerem.
- Podejmowanie niebezpiecznych działań - niestabilność emocjonalna i intensywność emocji przyczyniają się do podejmowania przez osobę ryzykownych działań, które mogą zagrażać jej zdrowiu, a nawet życiu. Człowiek cierpiący na to zaburzenie często decyduje się na przygodny seks, nie ma umiaru w jedzeniu, uprawia hazard, nieostrożnie jeździ samochodem czy nierozsądnie wydaje pieniądze.
- Autodestrukcja i próby samobójcze - osoba w wyniku autoagresji okalecza swoje ciało i podejmuje próby samobójcze. Bardzo często próbuje zatrzymać partnera przy sobie, grożąc, ze targnie się na swoje życie. Takie zachowania powodują, że wzrasta w niej poczucie bezwartościowości i zniża samoocena.
- Trudność w określeniu własnej osoby - osoba z zaburzeniem borderline bardzo często nie umie określić swojej tożsamości, ma poczucie niebycia w swoim ciele, przez co albo oczekuje szczególnego traktowania, albo czuje się pozbawiona wartości, bezbarwna.
Leczenie zaburzenia typu borderline
Metody leczenia zaburzenia borderline można podzielić na farmakologiczne i psychologiczne. Bardzo często obie stosowane są równolegle.
Nie można wyleczyć zaburzenia za pomocą leków, ich przyjmowanie najczęściej służy redukcji poszczególnych objawów, np. strachu czy gwałtownych zmian nastrojów.
Za najskuteczniejszą metodę psychoterapeutyczną uznaje się psychoterapię psychoanalityczną. Bardzo dobre rezultaty przynosi również terapia dialektyczno-behawioralna wywodząca się z nurtu terapii poznawczo-behawioralnej.
Zobacz również:
Jak leczyć zaburzenia osobowości? Współuzależnienie jako zaburzenie osobowości Depresja - fakty i mity
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
