Ludzie z osobowością borderline często odczuwają smutek, gniew, frustrację, wstyd, znudzenie i lęk. Te nieustannie towarzyszące uczucia są przyczyną stresu, który nasila negatywne emocje, tworząc błędne koło. Niejednokrotnie u ludzi z tym typem osobowości pojawia się skłonność do depresji.
Osobowość borderline:
Życie z osobowością borderline
Osoby z borderline mają ogromny problem z radzeniem sobie z trudnymi sytuacjami, ponieważ nie potrafią w stresie zebrać myśli ani szukać rozwiązania, zamiast tego pogrążają się w negatywnych emocjach i zniechęcają do podjęcia jakichkolwiek działań.
Ludzie dotknięci tym zaburzeniem odczuwają wyjątkowo silną potrzebę stworzenia bardzo bliskiej, wyłącznej relacji z drugą osobą. Towarzyszy temu jednak lęk przed pochłonięciem i lęk przed odrzuceniem, który niejednokrotnie powoduje zazdrość i jest powodem wielu konfliktów.
Potrafi on także prowadzić do autoagresji i okaleczania się, stanów psychotycznych, a nawet prób samobójczych. Niestety zazwyczaj wszystko to, zamiast pomóc zatrzymać drugiego człowieka przy sobie, odstrasza go, co u osoby z osobowością z pogranicza staje się jedynie dowodem na to, że jego obawa przed odrzuceniem jest słuszna.
Osobowość borderline powoduje także skłonność do ryzykownych zachowań, problemów z odżywianiem, skłonności do kłamstw, myśli i prób samobójczych oraz do urywania kontaktów w obawie, że druga osoba zrobi to pierwsza.
Osobowość borderline – przyczyny
Osobowość z pogranicza nie ma wciąż jednoznacznie potwierdzonych przyczyn, jednak wśród wielu osób z tym zaburzeniem zaobserwowano wcześniejsze przeżycia, takie jak:
- prześladowanie,
- molestowanie w dzieciństwie,
- wczesna utrata jednego lub dwojga rodziców,
- błędy wychowawcze opiekunów,
- zaburzenia psychiczne wśród członków rodziny.
Niektórzy uważają, że borderline może powstawać na skutek pewnych nieprawidłowości biologicznych, jednak na ma na to naukowego potwierdzenia.
Testy na borderline w internecie – czy są wiarygodne?
W sieci można znaleźć wiele testów na borderline. Niektóre są przygotowywane przez psychiatrów i psychologów, jednak nie należy traktować ich jako ostateczną diagnozę. Żaden krótszy lub dłuższy kwestionariusz w internecie nie pozwoli jednoznacznie stwierdzić występowania zaburzeń osobowości. Można się nimi kierować, jeśli ktoś podejrzewa u siebie osobowość borderline i zastanawia się, czy powinien szukać pomocy. Jeżeli wynik testu wskaże na wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia tego zaburzenia, należy udać się do specjalisty.
Osobowość borderline – diagnozowanie
Diagnoza osobowości z pogranicza opiera się na wywiadzie z pacjentem. Istnieją dwie metody klasyfikacji: ICD-10 oraz DSM-IV. W pierwszej z nich wyróżnia się dwa podtypy chwiejne emocjonalnie – impulsywny i borderline.
Samo w sobie zaburzenie osobowości może być zdiagnozowane wtedy, gdy jego objawy znacznie wpływają na relacje interpersonalne, umiejętność przystosowania do ogólnie przyjętych norm, życie w społeczeństwie, samopoczucie oraz gdy jego cechy są niepodatne na zmianę.
Osobowość borderline – klasyfikacja ICD-10
Do rozpoznania typu impulsywnego, który wyróżnia się gwałtownością i kłótliwością, należy stwierdzić minimum dwie z poniższych cech:
- zachowania nieoczekiwane, impulsywne, podejmowane bez przemyślenia konsekwencji,
- częste reagowanie przemocą/złością,
- wahania nastroju,
- niechęć do podejmowania działań nieprzynoszących szybkiej satysfakcji.
Typ osobowości borderline musi spełnić co najmniej trzy z następujących cech:
- niestabilna samoocena oraz obraz samego siebie,
- brak określonych celów i preferencji (w tym seksualnych),
- zaangażowanie w silne i niestabilne relacje, których konsekwencją są kryzysy emocjonalne,
- lęk przed porzuceniem, osamotnieniem,
- samookaleczenia i/lub próby samobójcze,
- uczucie pustki.
Osobowość borderline – klasyfikacja DSM-IV
Ustalenie rozpoznania osobowości borderline jest uzasadnione, gdy spełnione zostanie przynajmniej pięć z poniższych kryteriów:
- lęk przed odrzuceniem, próby zapobiegania porzuceniu,
- skłonność do niestałych, lecz intensywnych relacji (skrajne idealizowanie bądź dewaluowanie),
- zaburzenia tożsamości, zniekształcony obraz samego siebie i poczucia własnej wartości,
- impulsywność, której towarzyszy zagrożenie wobec samego siebie, w co najmniej dwóch sferach – rozrzutność, rozwiązłość w życiu seksualnym, stosowanie substancji psychoaktywnych, napadowe objadanie się i ryzykowne prowadzenie samochodu,
- samookaleczanie, groźby i próby samobójcze,
- nadmierna reaktywność nastroju, niestabilność emocjonalna,
- nieustające uczucie pustki,
- brak kontroli nad wybuchami gniewu,
- myśli o charakterze paranoidalnym oraz zaznaczone objawy dysocjacyjne spowodowane stresem.
Osobowość borderline – leczenie
Podchodzić do leczenia zaburzeń osobowości typu borderline można na dwa sposoby – psychologiczny i farmakologiczny, często stosuje się obie metody równolegle.
Leczenie farmakologiczne opiera się na łagodzeniu poszczególnych objawów, np. depresji, stanów lękowych, braku stabilności emocjonalnej, ponieważ nie da się "wyzdrowieć" z borderline. Ze względu na skłonność osób z osobowością z pogranicza do uzależniania się od różnych substancji, nie zaleca się stosowania leków uspokajających.
Najskuteczniejszymi metodami psychoterapii osobowości z pogranicza uważa się:
- terapię psychoanalityczną i jej pochodne,
- terapię dialektyczno-behawioralną.
Z osobowością borderline da się względnie normalnie żyć przy odpowiedniej pomocy terapeuty i/lub właściwie dobranemu leczeniu farmakologicznemu. Podczas terapii osoby z tym zaburzeniem uczą się rozumieć siebie samych oraz innych, a także radzić sobie ze swoimi dolegliwościami i budować zdrowe, stabilne relacje. Dzięki analizie własnych zachowań oraz mechanizmów mogą nad nimi pracować oraz pomóc bliskim osobom funkcjonować u ich boku.
Więcej o zaburzeniach osobowości:
Zaburzenia osobowości – to warto wiedzieć
Leczenie zaburzeń osobowości
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
