Jak rozpoznać boreliozę?

Które kleszcze przenoszą boreliozę?

Na świecie można spotkać około 850 gatunków kleszczy. Wyróżnia się trzy rodziny:

• kleszcze miękkie (nie mają na swoim grzebiecie pancerza),
• kleszcze twarde,
• mniej zbadane gatunki mieszane, które występują tylko w Afryce.

Borelioza i wirus kleszczowego zapalenia mózgu przenoszą kleszcze twarde. Warto wiedzieć, że idealnymi miejscami w Polsce dla kleszczy to region północno-wschodni.

Bezbolesny atak

Kleszcze szukają na naszym ciele miejsca ciepłego, dobrze ukrwionego, wilgotnego, o cienkiej skórze.

Do takich miejsc możemy zaliczyć: pachy, doły podkolanowe, owłosioną skórę głowy, uszy, a także okolice narządów płciowych.

Jak prawidłowo usunąć kleszcza?

Jeśli na ciele został znaleziony kleszcz, nie wolno go smarować tłuszczem ani wyciskać, ponieważ ryzykujemy , że pasożyt wydali do rany wymiociny lub ślinę.

Kleszcza można usunąć za pomocą pęsety. Należy go złapać przy samej skórze i delikatnie, ale jednocześnie zdecydowanym ruchem wyciągnąć lub wykręcić.

Czym jest borelioza?

Bolerioza jest najbardziej rozpowszechnioną chorobą przewlekłą przenoszoną przez kleszcze. Wywołana jest przez bakterie zwane krętkami Borrelia. Chorobę tę można podzielić na etapy.

Pierwszy etap:

1. Rumień wędrujący. W pierwszym etapie może, ale nie musi wystąpić. Pojawia się w miejscu ukłucia kleszcza i u każdego wygląda inaczej. Może być podłużny, okrągły, z ostrą krawędzią lub z obrzękniętym brzegiem, lekko czerwony, czasem fioletowy lub żywoczerwony, o średnicy do 80 cm lub więcej. Miejscowo może wystąpić uczucie swędzenia lub pieczenia skóry, a także objawy ogólne: bóle głowy, gorączka, bóle mięśniowo-stawowe, kołatanie serca, zaburzenia czucia.

2. Chłoniak limfocytarny skóry. Jest to grudka lub zmiana guzowata o średnicy 1–5 mm. Występuje na brodawkach i otoczkach sutkowych, mosznie, łokciach, płatkach usznych.

3. Objawy ogólne (podobne do objawów grypy):

• bóle głowy,
• bóle brzucha,
• bóle mięśniowo-stawowe,
• bóle pleców,
• sztywność karku,
• kaszel,
• obrzęki stawów,
• zawroty głowy,
• nudności,
• wymioty,
• biegunka,
• uczucie suchości w gardle,
• zaburzenia rytmu serca,
• spadek masy ciała,
• zaburzenia połykania.

Drugą i trzecią fazę choroby jest bardzo ciężko od siebie odróżnić. Natomiast objawy, które pojawiają się po 6. miesiącach od początku infekcji, przyjmuje się jako późne lub przewlekłe.

Objawy w późniejszym okresie to:

• przewlekłe zmęczenie,
• fibromialgia (bóle mięśni, więzadeł, ścięgien),
• gorączka,
• dreszcze,
• objawy neurologiczne (bóle głowy, porażenia jak przy udarach, osłabienie zdolności umysłowych, napady nadwrażliwości, senność, splątanie lub apatia, utrata przytomności, porażenie twarzy lub porażenie innych nerwów czaszkowych, które powodują podwójne widzenie, niemożność poruszania głową),
• zapalenie stawów,
• objawy ze strony układu moczowego: problemy z wypróżnianiem,
• objawy ze strony układu krążenia: zapalenie mięśnia sercowego, osierdzia, tachykardia,
• objawy skórne: silne zapalenie skóry, skóra w jamie ustnej staje się podatna na uszkodzenia.

Zobacz też: Kleszcze atakują – nie tylko w lesie!

Leczenie boreliozy

Im wcześniej podejmie się terapię boreliozy, tym większa jest szansa na wyleczenie. Gdy pojawi się rumień wędrujący, należy zastosować antybiotykoterapię.

Pojawienie się rumienia wędrującego jest wskazaniem do bezwzględniej antybiotykoterapii od 4 tygodni do 6 tygodni.

Jak uniknąć kleszcza?

1. Odpowiednie ubranie. Wybierając się do lasu, należy założyć spodnie, a jeśli ktoś ma zamiar zbierać grzyby, to również gumowce. Na jasnych materiałach łatwiej dostrzec kleszcze. Po rozebraniu się należy wytrzepać ubranie i włożyć na 15 minut do suszarki.
2. Dokładne sprawdzanie ciała. Po każdym powrocie z lasu, łąki lub ogrodu należy dokładnie obejrzeć ubranie, a później ciało – w tym: okolice podkolanowe, pachy, uszy, szyję, fałdy piersiowe, genitalia, palce u nóg, nasadę włosów, miejsca zgięcia kończyn górnych.
3. Środki do ochrony przed kleszczami. Środki kupione w aptece lub drogerii dają warunkową i ograniczoną czasowo ochronę.
4. Zwierzęta domowe. Kleszcz, który jest już przyssany do ciała zwierząt, nie stanowi zagrożenia. Niebezpieczny dla człowieka jest kleszcz, który nadal szuka miejsca do przyssania się i znajduje się w sierści zwierzęcia.

Zobacz też: Jak ochronić się przed atakiem kleszcza?