Nadwrażliwość oskrzeli, czyli dlaczego nasze oskrzela się buntują?

Oskrzela pod wpływem niektórych czynników mogą nieznacznie kurczyć się. U zdrowych osób ten niewielki skurcz kończy się po zaprzestaniu działania bodźca. Jeżeli stężenie czynnika było niewielkie nie dochodzi do skurczu. Oskrzela u osób z nadwrażliwością reagują nadmiernie, nawet na niewielkie natężenie bodźców, a skurcz jest znacznie intensywniejszy, trwa dłużej i może doprowadzić do napadu duszności.
Przyczyny
Powodów, dlaczego oskrzela buntują się i reagują nadmiernie na niektóre czynniki jest kilka. Najczęściej nadreaktywność oskrzeli występuje w przebiegu astmy oskrzelowej (nadwrażliwość alergiczna). Ważny jest wpływ infekcji bakteryjnych i wirusowych, ponieważ przewlekły proces zapalny doprowadza do nadmiernej reakcji oskrzeli (nadwrażliwość poinfekcyjna).
Do czynników mogących powodować skurcz oskrzeli i jednocześnie przyczyniać się do zaostrzenia duszności u osoby z nadreaktywnością, należą:

• dym tytoniowy,
• wysiłek fizyczny,
• ekspozycja na intensywne zapachy,
• zimne powietrze,
• drażniące opary,
• niektóre leki.

Przyczyny, czemu oskrzela niektórych osób reagują w sposób nadmierny, nie są do końca jasne. Podkreśla się niewątpliwy wpływ czynników genetycznych na wystąpienie nadwrażliwości.
Nadwrażliwość alergiczna
U osób chorych na astmę, występowanie nadwrażliwości oskrzeli tłumaczy się wpływem różnych mechanizmów. Bardzo ważną rolę odgrywa przewlekły proces zapalny, który toczy się w drzewie oskrzelowym. Do nadmiernego skurczu przyczyniają się również: wzmożona aktywność układu cholinergicznego i defekt receptorów beta2-adrenergicznych. Chory skarży się na: duszność, nawracające epizody świszczącego oddechu, ściskanie w klatce piersiowej i kaszel występujących szczególnie w nocy i nad ranem.
Zobacz też: Co powinieneś wiedzieć o alergii?
Nadwrażliwość poinfekcyjna
Do nadmiernej reakcji oskrzeli może dochodzić w wyniku przebytej infekcji. Trwa zazwyczaj kilka tygodni. Objawia się suchym, uporczywym kaszlem, może występować uczucie ścisku w klatce piersiowej. Objawy mijają po kilku tygodniach. Czasami włączane jest odpowiednie leczenie.
Diagnostyka
W celu rozpoznania nadwrażliwości oskrzeli stosowane są testy prowokacyjne z histaminą i metacholiną (agonista cholinergiczny). Można też ocenić bezpośredni wpływ niektórych bodźców (np. zimno, wysiłek fizyczny, ATP). Inne badania mające znaczenie w diagnostyce to m.in. RTG klatki piersiowej, spirometria, testy skórne.
Podsumowując, nadreaktywność oskrzeli to skłonność do skurczu, a tym samym zmniejszenia przepływu powietrza w oskrzelach. Do skurczu dochodzi pod wpływem działania różnych bodźców, które u ludzi zdrowych nie powodują takiej reakcji, lub powodują ją w sposób minimalny. Nadreaktywność oskrzeli występuje w astmie oskrzelowej, często bywa również wynikiem infekcji wirusowej lub bakteryjnej.
Polecamy: Dlaczego przewlekłe zapalenie oskrzeli jest niebezpieczne?