ZAPALENIE TRZUSTKI (ostre i przewlekłe) = objawy, leczenie, dieta

To może być zapalenie trzustki!

Nagły i silny ból brzucha? Przyczyn może być wiele. Takie sygnały wysyła także trzustka, w której rozwinął się stan zapalny.

Zapalenie trzustki to stan zapalny rozwijający się w obrębie tego narządu. Może mieć charakter ostry lub przewlekły i częściej dotyka osoby po 40 roku życia.

Trzustka to narząd wielkości banana, położony w jamie brzusznej. Pełni dwie istotne funkcje produkuje i dostarcza do jelita cienkiego enzymy umożliwiające trawienie białek, węglowodanów i tłuszczów, a także wytwarza hormony regulujące poziom glukozy we krwi, m.in. insulinę. Wskutek rozmaitych szkodliwych czynników, może dojść do poważnych zaburzeń pracy trzustki. Pojawia się stan zapalny. W zależności od przyczyn i przebiegu choroby, rozróżniamy ostre zapalenie trzustki oraz przewlekłe zapalenie trzustki. Zazwyczaj zapalenie trzustki rozwija się po 40. roku życia i częściej chorują na nie mężczyźni niż kobiety. Może towarzyszyć zaburzeniom odżywiania, zwłaszcza bulimii.

Ostre zapalenie trzustki – przyczyny i objawy

Ta postać zapalenia trzustki pojawia się nagle i ma gwałtowny przebieg. Bezpośrednią przyczyną jest zbyt szybka aktywacja enzymów trawiących białka, które zaczynają „zjadać” białka, z których zbudowana jest trzustka oraz narządy położone obok niej.

Przyczyny ostrego zapalenia trzustki:

• choroby dróg żółciowych, np. kamica żółciowa (zazwyczaj u kobiet)
• niewłaściwa dieta (zbyt tłusta i ciężkostrawna)
• nadużywanie alkoholu (częściej u mężczyzn)
• niektóre leki , np. sulfonamidy, glikokortykosteroidy, leki moczopędne, niesteroidowe leki przeciwzapalne (w dużych dawkach), niektóre antybiotyki, leki przeciwwirusowe, leki przeciwpadaczkowe
• choroby wirusowe, takie jak świnka, zapalenie wątroby
• choroby autoimmunologiczne
• zakażenie pasożytami
• poważne uraz jamy brzusznej
• nowotwór trzustki
• może pojawić się także osób po przeszczepie tego narządu i bardzo rzadko samoistnie, bez wyraźnej przyczyny, a także w przypadku wrodzonych wad w budowie trzustki.

Objawy ostrego zapalenia trzustki

Pojawiające się dość nagle objawy zapalenia trzustki są bardzo silne.

• ból brzucha - przeszywający, silny, zlokalizowany w nadbrzuszu, może promieniować we wszystkich kierunkach (często do kręgosłupa), ale też mieć charakter opasujący
• nudności, wymioty (po których samopoczucie się nie poprawia)
• gorączka (sygnał, że trzustka zaczyna trawić własne białka)
• przyspieszona praca serca
• zwiększone napięcie brzucha
• zaczerwienienie twarzy
• żółtaczka
• zaburzenia świadomości

Ostre zapalenie trzustki – leczenie i dieta

Dieta przy zapaleniu trzustki jest kluczowa. Najważniejsze jest usunięcie czynników, które spowodowały ostre zapalenie trzustki. Dopóki ból nie ustąpi, stosowane są także leki przeciwbólowe. Choremu podaje się więcej płynów oraz elektrolity (w szpitalu jest t o kroplówka). Lekarz zaleca też dietę lekkostrawną i niskotłuszczową, ale dopiero po dwudniowej głodówce. W poważniejszych przypadkach, gdy po 48 godzinach są problemy z jedzeniem, trzeba podawać posiłki przez tzw. zgłębnik nosowo-jelitowy (żywienie dojelitowe). Niekiedy potrzebna jest antybiotykoterapia. Gdy stan ostry minie, następnym etapem jest leczenie różnych ewentualnych powikłań. W skrajnych przypadkach konieczne jest leczenie chirurgiczne. Przynajmniej przez kilka miesięcy konieczna jest dieta lekkostrawna, bez dań wzdymających, bogata w produkty gotowane na parze, świeże i suszone zioła.

Przewlekłe zapalenie trzustki przyczyny i objawy

Zapalenie trzustki może przerodzić się w postać przewlekłą. W przewlekłym zapaleniu trzustki pęcherzyki ulegają zwłóknieniu, a cały narząd przestaje sprawnie funkcjonować. Przewlekłe zapalenie trzustki to postępujący proces zapalny, który powoduje stopniowe, ale nieodwracalne uszkodzenie trzustki i jej niewydolność.

Przyczyny przewlekłego zapalenia trzustki:

• nadużywanie alkoholu przez wiele lat (aż 80% przypadków )
• nawracające ataki ostrego zapalenia trzustki
• długotrwałe stosowanie leków, takich jak sulfonamidy, glikokortykosteroidy, leki moczopędne, niesteroidowe leki przeciwzapalne (w dużych dawkach), niektóre antybiotyki, leki przeciwwirusowe, leki przeciwpadaczkowe
• nadczynność przytarczyc
• przewlekła niewydolność nerek
• wrodzone zapalenie trzustki

Objawy przewlekłego zapalenia trzustki:

• przewlekłe bóle w nadbrzuszu, promieniujące do pleców, pojawiające się np. po obfitych posiłkach lub po wypiciu alkoholu
• biegunki i wymioty
• wzdęcia
• utrata masy ciała
• niedożywienie i wyniszczenie organizmu
• nietolerancja pokarmów bogatych w tłuszcz
• cukrzyca (gdy przewlekłe zapalenie trzustki jest zaawansowane)

Przewlekłe zapalenie trzustki – leczenie i dieta

Najważniejszy jest całkowity zakaz picia alkoholu i palenia papierosów. Dieta po przewlekłym zapaleniu trzustki jest równie ważna jak w postaci ostrej. Leczenie opiera się na podawaniu leków przeciwbólowych oraz enzymów trzustkowych, które wspomogą trawienie spożytych pokarmów. W przewlekłym zapaleniu trzustki również należy leczyć powikłania, np. takie jak cukrzyca. Leczenie chirurgiczne trzustki jest stosowane, tylko gdy inne terapie zawiodą i nie ma poprawy. Przewlekłe zapalenie trzustki wymaga regeneracji organizmu. Konieczna jest dieta bardzo odżywcza, bogatokaloryczna i bogatobiałkowa (by ustąpiły objawy niedożywienia). Ważne są posiłki o małej objętości 5-6 razy dziennie aby odciążyć trzustkę. Niewskazane są produkty bogate w tłuszcze, zwłaszcza nasycone (tłuste mięsa). Trzeba ograniczyć dodatek soli kuchennej. Warto sięgać po tymianek, majeranek, bazylię, koperek, natkę pietruszki.

Dowiedz się, więcej, jak dbać o trzustkę