Czy cukrzyca to nadmiar cukru w organizmie?

Jaka jest definicja cukrzycy?

Jest to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (zwiększeniem poziomu cukru we krwi), wynikającą czy to z defektu wydzielania lub działania insuliny. Insulina jest hormonem biorącym udział w transporcie glukozy, która jest głównym składnikiem energetycznym dla naszych komórek. Przewlekła hiperglikemia w cukrzycy powoduje uszkodzenie, zaburzenie czynności i niewydolność różnych narządów, szczególnie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych. Mówiąc prościej, cukrzyca objawia się niemożnością pobrania glukozy przez komórki. W konsekwencji tego jest zbyt dużo glukozy we krwi. Komórki nie mają paliwa (glukozy) do życia i to pociąga za sobą szereg negatywnych konsekwencji dla naszego organizmu.

A teraz czas na obalania mitów na temat cukrzycy…

Cukrzyca jest chorobą śmiertelną. Nieleczona lub źle wyrównana cukrzyca stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia pacjentów. W wyniku rozwoju przewlekłych powikłań cukrzycy umiera co roku na świecie 3,8 miliona osób! Zatrważająca liczba! Nie jest prawdą, że cukrzyca nie dotyczy krajów bogatych. Cukrzyca dotyka wszystkich populacji, jest coraz bardziej powszechna. Obecnie na świecie cierpi na cukrzycę 240 milionów osób! A w roku 2025 przewiduje się, że ta liczba wzrośnie do 380 milionów! Fałszywy jest także mit, że leczenie cukrzycy nie jest kosztowne. Wręcz przeciwnie - może sparaliżować system opieki zdrowotnej.

Polecamy: Jak zapobiec powikłaniom cukrzycy?

Nie oszukujmy się także mitem, że cukrzyca dotyka osoby starsze. Coraz częściej chorują młodzi ludzie, a nawet nastolatkowie.

Czy cukrzycy można zapobiec?

I tak i nie. Cukrzycy typu 1 nie można zapobiec, jest ona wrodzoną chorobą, autoimmunologiczną, w której uszkodzeniu ulegają komórki beta wysp Langerhansa produkujące insulinę, bez której nie jest możliwy transport glukozy z krwi do komórek. Natomiast w przypadku cukrzycy typu 2 jej rozwój zależy w dużej mierze od nas. Prowadząc zdrowy styl życia, zmieniając dietę, zwiększając aktywność fizyczną, sypiając regularnie odpowiednią ilość godzin, nie zapominając w ciągu dnia o odpoczynku, jesteśmy w stanie zmniejszyć zachorowalność na cukrzycę typu 2 nawet o 80%. Czy w takim razie nie warto zawalczyć o siebie?

Ile Polaków cierpi na cukrzycę?

Obecnie szacuje się, ze 2 miliony Polaków choruje na cukrzycę. Około 40% z tych pacjentów nie wie nawet o swojej chorobie. Pacjenci zgłaszają się do lekarza w bardzo zaawansowanych stadiach tej choroby. Powikłania cukrzycowe stwierdza się u 25% ww.

Jakie są typy cukrzycy?

• Cukrzyca typu 1 jest uwarunkowana genetycznie. W wyniku procesu autimmunologicznego niszczone są komórki beta wysp Langerhansa produkujące insulinę;
• Cukrzyca typu 2 jest cukrzycą insulinoniezależną. Występuje w 80% przypadków. Jest najczęściej występującą cukrzycą;
• Cukrzyca ciążowa to inaczej nieprawidłowa tolerancja glukozy lub z cukrzyca rozpoznaną w czasie ciąży;
• Cukrzyca o znanej etiologii. Może być spowodowana substancjami chemicznymi, zakażeniami, lekami, defektem genetycznym czynności komórek beta wysp Langerhansa, defektem genetycznym działania insuliny, chorobami zewnątrzwydzielniczej części trzustki (produkującej enzymy trawienne rozkładające m.in. cukry złożone do prostych takich jak glukoza) oraz endokrynopatiami (czyli chorobami związanymi z układem hormonalnym).

Skąd się bierze cukrzyca typu 2?

Są dwie możliwe przyczyny powstawania cukrzycy typu 2, zarówno genetyczne jak i środowiskowe. Co do genetycznych, to nie mamy na nich niestety jak na razie żadnego wpływu. Jednakże możemy bronić się przed cukrzycą eliminując czynniki środowiskowe rozwoju cukrzycy typu 2. Są nimi otyłość - zwłaszcza brzuszna, a co za tym idzie nadwaga, a także mała aktywność fizyczna. Niestety czynniki zagrożenia wyróżniają grupy zwiększonego ryzyka wystąpienia cukrzycy.

Czytaj: Otyłość - problem w cukrzycy typu 2

Jakie są grupy zwiększonego ryzyka wystąpienia cukrzycy?

Przede wszystkim BMI>25, czyli otyłość i nadwaga. Jesteśmy także w tej grupie mając rodziców lub rodzeństwo z cukrzycą. Mała aktywność fizyczna lub nagłe zaprzestanie uprawiania sportu też kwalifikuje nas do tej grupy. Niektóre grupy etniczne mają zwiększone ryzyko zapadalności na cukrzycę. Kolejnymi czynnikami kwalifikującymi nas do grupy zwiększonego ryzyka cukrzycy są stwierdzone zaburzenia gospodarki węglowodanowej, przebyta cukrzyca ciążowa, nadciśnienie tętnicze (140/90 mmHg) oraz urodzenie dziecka ważącego więcej niż 4 kg.

Czy cukrzyca boli?

Nie, nie boli. Bolą jedynie powikłania cukrzycy. Należą do nich zaburzenia skórne, stawowe, kostne, dyslipidemie, zespół stopy cukrzycowej, zaburzenia potencji, choroby układu krążenia (choroba niedokrwienna serca, niedokrwienie kończyn dolnych, nadciśnienie tętnicze), retinopatie (zaburzenia siatkówki), nefropatie (zaburzenia nerek) oraz neuropatie obwodowa (zaburzenia w nerwach obwodowych).

Co to jest glikemia przygodna?

Może być oznaczona w próbce krwi pobranej o dowolnej porze dnia, niezależnie od pory ostatnio spożytego posiłku. Wtedy stężenie glukozy w osoczu wynosi więcej niż 200mg/Dl czyli 11,1 mmol/L. Wówczas możemy podejrzewać cukrzycę, jeżeli u pacjenta występują dodatkowe objawy typowe dla tej choroby, takie jak wzmożone pragnienie, wielomocz, osłabienie i chudnięcie.

Jakie są wartości glukozy we krwi?

Na czczo poziom glukozy we krwi powinien wynosić 60-100 mg/dl, 1 godzinę po posiłku powinien być mniejszy niż 160 mg/dl, a 2 godziny po posiłku mniejszy niż 140 mg/dl. Uwaga, u pacjentów z cukrzycą te wartości są inne! Cukier na czczo u tych pacjentów uważamy za prawidłowy gdy osiągnie wartość 70-110 mg/Dl, a 2 godziny po posiłku maksymalnie 160 mg/Dl.

Polecamy też: Jak wykryć cukrzycę?

Jakie są objawy hipoglikemii?

Objawami zmniejszonego poziomu glukozy we krwi są nudności, senność, potliwość oraz apatia. Zmniejszony poziom glukozy we krwi objawia się drżeniem rąk, sennością, zawrotami głowy, głodem, bladością i poceniem.

Jakie są objawy hiperglikemii?

Objawami hiperglikemii są przede wszystkim: kwasicza śpiączka ketonowa, śpiączka hipermolalna (nieketonowa hiperosmolalna hiperglikemia) oraz kwasica mleczanowa. Zagrażają one bezpośrednio życiu i zdrowiu!

Jak mogę zmniejszyć ryzyko rozwoju cukrzycy?

Najważniejsze to zmiana diety, wprowadzenie aktywności fizycznej (przynajmniej 30 minut każdego dnia) oraz zmiana stylu życia (regularny sen 8-godzinny, niepalenie papierosów itd.) Wymienione przeze mnie rady są to zarazem niefarmakologiczne sposoby radzenia sobie z cukrzycą. Najlepiej jest zapobiegać niż leczyć, więc zacznijmy już dzisiaj dbać o nasze zdrowie, życie, o naszą przyszłość. Nie odkładajmy tego na jutro!

Autor: Marta Borys