Atak astmy – jak pomóc choremu?

Czym jest astma?

Astma, inaczej zwana dychawicą, to przewlekły stan zapalny, prowadzący do częściowej i ustępującej obturacji (zwężenia) dróg oddechowych, której towarzyszą duszności oraz świszczący kaszel.
Do ataku astmy dochodzi na skutek działania określonego czynnika – alergenu, infekcji, wysiłku fizycznego lub emocji. Istnieją różne typy choroby, w zależności od bodźca wyzwalającego duszności oraz przebiegu napadów.
Zazwyczaj objawy astmy ustępują po podaniu leków rozszerzających oskrzela.
Zobacz też: dział Zaburzenia oddychania

Jak rozpoznać atak astmy?

Typowymi objawami ataku choroby są:

• duszności spowodowane skurczem oskrzeli;
• napadowy, męczący, suchy kaszel;
• świszczący oddech;
• wydłużony wydech;
• przyspieszenie akcji serca (tachykardia).

Co może zaostrzyć przebieg choroby?

Istnieją czynniki, które mogą wpłynąć na zaostrzenie objawów lub wyzwolić atak astmy. Wśród nich najczęściej wymienia się:

• kontakt z alergenem;
• nawracające infekcje układu oddechowego;
• medykamenty: niektóre niesteroidowe leki przeciwzapalne (aspiryna) oraz β-blokery;
• nadmierny wysiłek fizyczny;
• niektóre produkty spożywcze;
• silne emocje, stres;
• palenie tytoniu.

Jak udzielić pierwszej pomocy choremu?

Pierwsza pomoc w przypadku ataku astmy polega na ułatwieniu choremu oddychania. W tym celu trzeba posadzić go w przewiewnym miejscu, w pozycji półsiedzącej, pochylonej do przodu, z oparciem na rękach. W ten sposób uruchomione zostaną dodatkowe mięśnie oddechowe, które ułatwią wentylację płuc. Jeżeli odzież chorego uciska szyję, należy ją rozpiąć. Następnym krokiem jest podanie leków rozszerzających drogi oddechowe – astmatycy zazwyczaj noszą odpowiednie preparaty przy sobie. Jeśli po zażyciu leków objawy nie ustępują, należy wezwać pogotowie.
Ostry atak astmy, w którym występują poważne trudności z oddychaniem, pocenie się lub utrata przytomności, zagraża życiu chorego i wymaga niezwłocznej interwencji lekarskiej.
Osoba udzielająca pomocy powinna zachować spokój oraz uspokajać chorego, ponieważ stres może nasilić objawy astmy. W oczekiwaniu na pomoc medyczną należy bacznie obserwować poszkodowanego. Jeżeli dojdzie do zatrzymania czynności życiowych, trzeba natychmiast rozpocząć resuscytację.
Zobacz też: Jak odróżnić astmę od ostrego napadu astmy?

Jak zapobiegać atakom astmy?

• Należy regularnie wietrzyć pościel chorego, nawet w okresie niskich temperatur;
• chorzy na astmę powinni pamiętać o tym, aby zawsze nosić niezbędne leki przy sobie;
• osoby chore na astmę powinny uprawiać sport – umiarkowany wysiłek fizyczny zwiększa pojemność płuc;
• w przypadku astmatyków niezwykle ważna jest profilaktyka zakażeń dróg oddechowych – jeżeli dojdzie do infekcji, należy ją starannie wyleczyć;
• chorzy na astmę nie powinni przebywać w miejscach, w których znajdują się dym, pył lub opary;
• w obecności chorego lepiej zrezygnować z intensywnych środków zapachowych: perfum, dezodorantów, odświeżaczy powietrza;
• należy zminimalizować ryzyko kontaktu chorego z alergenem (kurzem, sierścią, pierzem, pyłkami roślin);
• chorzy na astmę i towarzyszący im ludzie nie powinni palić tytoniu, ponieważ dym papierosowy powoduje duszności.