O tym, jak pomóc alkoholikowi, opowiedziała nam psycholog i psychoterapeutka Marta Ziętal z poradni e-poradnia.com. Jak podkreśla ekspertka, alkoholizm to na tyle skomplikowana choroba, że nie da się stworzyć uniwersalnej instrukcji działania w sytuacji, gdy bliska nam osoba nadużywa alkoholu. Są jednak ogólne zalecenia, dzięki którym można pomóc uzależnionemu.
Czy z alkoholizmu można się wyleczyć?
Uzależnienie od alkoholu jest chorobą przewlekłą, więc jako taka może być leczona. Można nauczyć się radzić sobie z objawami uzależnienia od alkoholu. Ważne, aby uzależniony, który chce pozostać trzeźwy, dbał o swoje dobre samopoczucie oraz odpowiednie radzenie sobie ze stresem, negatywnymi emocjami i trudnościami, tak by zapobiegać ewentualnym nawrotom choroby.
Więcej o kolejnych etapach terapii odwykowej: Objawy i leczenie alkoholizmu
Czytaj też: Na czym polega terapia stacjonarna w leczeniu alkoholizmu?
Co robić, jeśli bliska osoba nadużywa alkoholu, ale sama nie zauważa problemu?
Często zdarza się, że osoba długotrwale nadużywająca alkoholu nie ma poczucia, że picie stanowi problem, gdyż jej normy zachowania ulegają zmianie wraz z rozwojem choroby. Istotą uzależnienia jest między innymi picie alkoholu pomimo świadomości szkód, jakie to przynosi danej osobie. Są jednak chwile, gdy na trzeźwo przygląda się swoim decyzjom i zachowaniom. To te momenty warto wykorzystać na spokojną rozmowę o naszych zmartwieniach w związku z obserwowanym nadużywaniem alkoholu.
Powinniśmy skoncentrować się przy tym na naszych odczuciach i trosce o daną osobę, a nie na robieniu wyrzutów czy udowadnianiu winy partnera. Skupianie się wyłącznie na obwinianiu, może bowiem prowadzić do kolejnego konfliktu dotyczącego alkoholu, a tu chodzi bardziej o zmotywowanie do działania oraz zadbania o siebie i tym samym o rodzinę. Czasem warto zaprosić wszystkich bliskich osobie uzależnionej ludzi, by opowiedzieli jej, jak to wygląda z ich perspektywy i jak są gotowi pomóc. W czasie takiej rozmowy przydaje się przygotowana uprzednio propozycja, gdzie uzależniony może podjąć leczenie.
Czy można zmusić alkoholika do leczenia?
Poddanie się leczeniu odwykowemu jest dobrowolne. Jednak zgodnie z przepisami ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, osoba uzależniona od alkoholu może zostać zobowiązana do leczenia, gdy w związku z nadużywaniem alkoholu powoduje rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchyla się od pracy albo systematycznie zakłóca spokój lub porządek publiczny.
W takiej sytuacji osobę uzależnioną kieruje się na badanie przez biegłego, w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego. Na badanie kieruje gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych, właściwa według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy. Z wnioskiem do komisji o skierowanie osoby uzależnionej na badanie, może zwrócić się każda osoba, która może udokumentować występowanie rozkładu życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylanie się od pracy albo systematyczne zakłócanie spokoju lub porządku publicznego.
O zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego, orzeka sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy. Sąd wszczyna postępowanie na wniosek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora. Do wniosku dołącza się zebraną dokumentację wraz z opinią biegłego, jeżeli badanie przez biegłego zostało przeprowadzone.
Orzeczenie o obowiązku poddania się leczeniu w stacjonarnym lub niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego, zapada po przeprowadzeniu rozprawy, która powinna odbyć się w terminie miesiąca od dnia wpływu wniosku (podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi; Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie).
Jak pomóc alkoholikowi, gdy „kazania” i groźby nie pomagają i nie skłaniają do podjęcia leczenia?
Aby pomóc alkoholikowi, warto zawsze spróbować odwrócić role i pomyśleć, co zadziałałoby na nas, jeśli mielibyśmy zrezygnować z czegoś bardzo ważnego dla nas, a alkohol stanowi właśnie coś bardzo istotnego w życiu osoby uzależnionej. Czy kazania i groźby mogą nas zmotywować do podjęcia wysiłku, by zacząć zmieniać swoje życie, a tego przecież oczekujemy od pijącego partnera? To my znamy najlepiej swojego partnera i wiemy, co najbardziej go motywuje.
Warto pomyśleć, na czym najbardziej mu zależy, czego na pewno nie chce stracić. Istotne, by podkreślać, że dalsze nadmierne picie alkoholu może spowodować utratę jego wartości i ludzi, którzy są dla niego ważni.
Często to właśnie niekorzystny bilans zysków i strat powoduje, że podejmowana jest decyzja o zmianie. Osoba uzależniona też może dokonać takiego bilansu przy naszej pomocy, tak by dostrzec, że picie alkoholu przynosi więcej szkód niż udaje jej się to samej zauważyć. To może zmotywować osobę uzależnioną do podjęcia leczenia, by przeciwdziałać dalszym stratom i lepiej zadbać o siebie i rodzinę.
Czy alkoholik jest w stanie rzucić nałóg sam, bez pomocy specjalistów?
Znam takie osoby, którym się to udało. Trudno jednak stwierdzić, czy rzeczywiście były one uzależnione, czy były na etapie szkodliwego picia.
Zdarza się również, że osoby uzależnione korzystają ze wsparcia grup samopomocowych, takich jak grupy Anonimowych Alkoholików, które pomagają im na tyle, że nie decydują się na terapię.
Najskuteczniejszą metodą leczenia uzależnienia jest jednak psychoterapia indywidualna i grupowa – to ona pomaga najlepiej radzić sobie z objawami choroby i wprowadzać zmiany w swoim życiu.
Jak pomóc komuś, kto wie, że ma problem z alkoholem? Gdzie taka osoba może się zgłosić i jak ją wspierać?
Najlepiej skierować taką osobę do specjalisty psychoterapii uzależnień w poradni lub ośrodku leczenia uzależnień. Tam uzyska profesjonalną pomoc w zakresie psychoterapii indywidualnej i grupowej. Będzie miała również okazję poznać inne osoby, borykające się z podobnym problemem oraz uczestniczyć w mitingach AA.
Jeśli chcemy wspierać osobę uzależnioną w trzeźwieniu, to warto ją spytać, czego aktualnie potrzebuje i co dla niej będzie użyteczne, by było jej łatwiej radzić sobie z trudnościami wynikającymi z choroby.
Jak pomóc alkoholikowi, który jest już po leczeniu?
Każda osoba odbywająca własną psychoterapię, odkrywa nowe punkty widzenia na swoje życie, dzięki czemu może decydować o tym, czy i jakie zmiany będzie wprowadzać. Warto wychodzić z założenia, że partner jest bardziej świadomy swoich potrzeb i wyborów, a w związku z tym jest najlepszym ekspertem od swojego życia. Zachęcam do otwartej, szczerej rozmowy na temat tego, co byłoby dla niego pomocne, czego by od nas oczekiwał.
Trzeźwienie partnera zmienia życie pary i całej rodziny. Zdrowiejący ojciec i partner, zaczyna ponownie pełnić te role, co przyczynia się do innego funkcjonowania całego systemu rodzinnego. W związku z tym, wszyscy członkowie rodziny, siłą rzeczy dostosowują się do tych zmian. Wymaga to często ponownego ustalania wzajemnych oczekiwań i zasad, które obowiązują w rodzinie. Szczere określanie własnych potrzeb może prowadzić do poprawy jakości relacji między domownikami.
W rodzinach, w których nadużywany jest alkohol, często dochodzi do tzw. współuzależnienia. Na czym ono polega i jak się przed nim uchronić?
„Współuzależnienie” to określenie funkcjonujące w lecznictwie odwykowym, ale nie jest to choroba, lecz raczej zespół zachowań, wynikających z nieprawidłowego przystosowania się do sytuacji problemowej.
Życie z nadużywającym alkoholu partnerem powoduje permanentny stres i napięcie, w związku z tym, że zachowanie osoby uzależnionej jest całkowicie nieprzewidywalne i niejako zmusza pozostałych członków rodziny do przejmowania jego obowiązków i zobowiązań.
Współuzależnione kobiety, starając się dbać o poprawne funkcjonowanie rodziny, przejmują odpowiedzialność za picie i działanie partnera. W zamyśle ich wysiłki mają na celu ograniczenie picia partnera, jednak w rzeczywistości nie pomagają osobie uzależnionej dostrzec strat wynikających z nadużywania alkoholu.
Przed taką postawą może uchronić traktowanie partnera jako w pełni odpowiedzialnego za swoje wybory dorosłego człowieka i rozmowa z nim na temat realnego podziału obowiązków domowych czy rodzicielskich.
Ważne, by zwracać uwagę na pierwsze sygnały, świadczące o tym, że partner nadużywa alkoholu, i rozmawiać z nim na temat tego, co obserwujemy na bieżąco.
Partnerki osób pijących szkodliwie i uzależnionych, mogą uzyskać profesjonalną pomoc w poradniach leczenia uzależnień lub porozmawiać z innymi ludźmi, doświadczającymi podobnych problemów podczas mitingów Al-Anon.
Treść wywiadu została pierwotnie opublikowana 08.11.2017.
Więcej o alkoholizmie:
Syndrom DDA. Czym jest syndrom Dorosłych Dzieci Alkoholików?
DDA objawy – jak rozpoznać syndrom Dorosłych Dzieci Alkoholików
Alkoholizm u kobiet - objawy i leczenie
ALKOHOLIZM = objawy, test, leczeni i skutki uzależnienia od alkoholu
Alkoholizm w wieku podeszłym
Alkoholizm – kiedy zaczyna się problem z alkoholem?
Depresja i alkoholizm - jak te choroby łączą się ze sobą?
Alkoholizm – na czym polega detoksykacja?
Skutki picia alkoholu
Leczenie alkoholizmu
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
