Spis treści:
- Czym jest angina?
- Angina bakteryjna (paciorkowcowa)
- Angina wirusowa
- Objawy anginy
- Badania przy anginie
- Angina - leczenie
- Angina - powikłania
Czym jest angina?
Angina (nazywana też ostrym zapaleniem gardła lub zapaleniem migdałów) jest powszechną chorobą zakaźną dróg oddechowych. Najczęściej wywołują ją wirusy (70-85% przyczyn zapalenia gardła u dzieci po 3. roku życia oraz 90-95% u dorosłych), rzadziej bakterie (15-30% zakażeń gardła u dzieci oraz 5-10% u dorosłych).
Angina to wirusowe lub bakteryjne zapalenia migdałków i błony śluzowej gardła, które oprócz silnego bólu może dawać wiele innych objawów – m.in. wysoką gorączkę, powiększenie węzłów chłonnych, osłabienie organizmu, brak apetytu lub dreszcze
– mówi lek. Joanna Pietroń, internistka z Centrum Medycznego Damiana.
Angina może również być również wynikiem działania grzybów, odbijania treści żołądkowej przy refluksie, alergii lub uporczywego kaszlu.
Anginę można podzielić nie tylko pod względem czynnika wywołującego, ale też miejsca występowania na:
- anginę migdałka podniebiennego,
- anginę migdałka gardłowego,
- anginę migdałka językowego.
Czytaj też: Powiększony migdał - co oznacza?
Zapalenia gardła może, ale nie musi być łagodną infekcją. Objawów anginy nie należy bagatelizować, gdyż powikłania po infekcji mogą być bardzo niebezpieczne dla zdrowia, a niektóre mogą zagrażać życiu.
Angina bakteryjna (paciorkowcowa)
Anginę bakteryjną najczęściej wywołują paciorkowce (na ogół Streptococcus pyogenes, czyli paciorkowiec beta-hemolizujący grupy A), rzadziej gronkowce, pałeczki grypy czy Escherichia coli. Nazywana jest również anginą ropną. Ma szybki i gwałtowny przebieg. Zaczyna się silnym bólem gardła, potem dochodzi wysoka gorączka, powiększenie węzłów chłonnych szyi i biały lub żółty nalot na migdałkach. Na anginę bakteryjną chorują najczęściej dzieci w wieku szkolnym oraz nastolatki.
Czytaj: Krztusiec - objawy, leczenie i powikłania
Angina wirusowa
Jeśli zapalenia gardła wywołują wirusy, to infekcja na ogół rozwija się wolniej i łagodniej. Migdałki robią się opuchnięte i czerwone. Do tego dochodzi ból gardła, katar i kaszel, bóle mięśni i stawów. Anginie wirusowej może towarzyszyć biegunka i zapalenie spojówek.
Czytaj też: Zapalenie gardła
Objawy anginy
Objawy anginy zależą od przyczyny infekcji. Na ogół jednak w silnym stopniu utrzymują się 3–5 dni. Po wdrożeniu leczenia słabną.
W odróżnieniu objawów anginy wywołanej przez wirusy od anginy bakteryjnej pomoże poniższa tabela:
| Przyczyna anginy | Objawy anginy |
| wirusowa |
|
| bakteryjna |
|
Angina jest chorobą zaraźliwą. Wywołują ją drobnoustroje, które przenoszą się drogą kropelkową, czyli np. podczas kichania czy kasłania w niedalekiej odległości. Zarazić można się też przez bezpośredni kontakt z wydzieliną, czyli picie z tej samej szklanki czy używanie wspólnych sztućców. Co ciekawe, możemy być nosicielami bakterii, ale dopóki układ odpornościowy dobrze działa, nie mieć objawów choroby. Niektóre drobnoustroje wywołujące anginę zamieszkują bowiem naturalnie mikroflorę człowieka.
Czytaj również: Błonica
Badania przy anginie
Diagnozowanie anginy nie jest sprawą prostą ze względu na szeroki zakres możliwych przyczyn. Do rozpoznania anginy bakteryjnej lekarze stosują skalę wg Centora/Mclsaaca:
- gorączka >38°C - 1 pkt
- nie występuje kaszel - 1 pkt
- powiększone węzły chłonne - 1 pkt
- nalot i obrzęk migdałków - 1 pkt
- wiek 3-14 lat - 1 pkt
- wiek 15-44 lata - 0 pkt
- wiek > 45 lat - -1 pkt
W przypadku uzyskania 0-1pkt nie jest wymagane specjalne postępowanie, a choroba powinna być leczona objawowo. Jeśli chory uzyskał 2-3 pkt, sugerowane jest badanie bakteriologiczne (wymaz lub szybki test w kierunku paciorkowca). Jeśli chory otrzymał 4 pkt, należy rozpocząć antybiotykoterapię i równolegle przeprowadzić badanie bakteriologiczne.
Określenie rodzaju anginy jest ważne, aby wiedzieć, czy potrzebne jest leczenie antybiotykiem. Największe wyzwanie stanowi rozróżnienie anginy wirusowej od paciorkowcowej, a także paciorkowcowej od mononukleozy zakaźnej. Objawy są podobne, a leczenie inne.
Sprawdź: Jakie są objawy grypy?
Angina - leczenie
W przypadku leczenia anginy bakteryjnej stosuje się antybiotyki, najczęściej penicylinę. W niektórych sytuacjach leki mogą być nieskuteczne, bo brane w dużej ilości uodparniają organizm na ich działanie. Jednak przyjmowanie antybiotyków jest podstawą w zwalczaniu choroby.
Niestety wiele osób nie podchodzi do leczenia anginy dość poważnie. Przede wszystkim należy stosować się do zaleceń lekarskich. Leków nie wolno odstawiać przed ukończeniem pełnej antybiotykoterapii nawet jeśli objawy ustąpiły i czujemy się świetnie. Niestety jest to tylko tzw. okres uśpienia. Angina może powrócić.
Nawracająca angina może oznaczać, że nie udało się całkowicie wyeliminować patogenu. Częstą przyczyną powrotu choroby jest skrócenie czasu leczenia. Pełna antybiotykoterapia to 10 dni, a często się zdarza, że pacjenci po ustąpieniu objawów odstawiają wcześniej antybiotyk, co może prowadzić do nawrotu
– mówi lek. Joanna Pietroń.
Aby leczenie anginy było skuteczne, należy unikać też przyjmowania antybiotyku na „własną rękę” bez konsultacji lekarskiej.
Najczęstszym powodem nawracających symptomów chorobowych jest zbyt niska odporność organizmu, związana z zakończoną niedawno antybiotykoterapią. Bardzo często popełniamy również inny błąd – jeżeli tylko poczujemy się trochę lepiej, od razu wracamy do codziennych obowiązków i nie pozwalamy organizmowi, aby 'wydobrzał'
– tłumaczy lek. Joanna Pietroń.
Leczenie anginy o podłożu wirusowym opiera się na przyjmowaniu leków zwalczających objawy, takie jak gorączka i ból: leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych (np. paracetamol) oraz leków przeciwzapalnych (np. ibuprofen). W niektórych przypadkach lekarz może zlecić przyjmowanie leków przeciwwirusowych.
Oprócz farmakologicznego leczenia anginy stosuje się domowe sposoby na anginę (płukanki, zioła, inhalacje na katar), które pomagają zmierzyć się z bólem głowy, bólem gardła i migdałków.
Sprawdź: Domowe sposoby na ból gardła - płukanki, okłady, syropy, inhalacje
Jak zapobiegać anginie?
Do tej pory nie opracowano metody, która uchroniłaby nas przed zachorowaniami na anginę. Nie ma na nią szczepionki. Pomocne będzie unikanie kontaktów z chorymi.
Warto zadbać o odporność organizmu, zdrowo się odżywiać i uprawiać sporty.
Do naturalnych sposobów wzmocnienia odporności należą m.in. regularna aktywność fizyczna i dieta bogata w warzywa, owoce, nabiał, produkty zbożowe, a także ryby i chude mięso. Warto wzbogacać posiłki czosnkiem, który często nazywany jest „naturalnym antybiotykiem”, a cukier zastąpić miodem
– radzi lek. Joanna Pietroń.
Warto pamiętać też o regularnych kontrolach u lekarza, zwłaszcza w okresie trwania choroby.
Nigdy nie odkładajmy na później wizyty w gabinecie specjalistycznym – angina jest chorobą zakaźną, nieleczona może dawać powikłania i dlatego warto jak najszybciej zwrócić się o pomoc do lekarza, aby nie stwarzać zagrożenia dla swojego zdrowia i naszych najbliższych
– przestrzega lek. Joanna Pietroń.
Latem dodatkowo można pogorszyć miejscową odporność i doprowadzić do rozwoju anginy, jedząc lody lub szybko pijąc zimne płyny w upalny dzień. Wtedy miejscowo silnie schładzamy rozszerzone naczynia krwionośne w gardle, co ułatwia patogenom namnażanie się i wniknięcie w głąb.
Angina - powikłania
Największe zagrożenie stanowi angina bakteryjna (paciorkowcowa). Raczej nie powinna dawać powikłań, jeśli jest odpowiednio leczona. Jednak niedoleczona lub nieodpowiednio leczona może prowadzić m.in. do:
- zapalenia opon mózgowych,
- zapalenia zatok,
- zapalenia ucha środkowego,
- tworzenia się ropni okołomigdałkowych,
- gorączki reumatycznej,
- zapalenia nerek.
Dlatego objawów anginy nie wolno bagatelizować, tylko z bólem gardła najlepiej udać się do lekarza rodzinnego. A zalecone leczenie antybiotykami trzeba doprowadzić do końca, nawet jeśli objawy ustąpią.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 05.12.2012.
Więcej o infekcjach:
Paciorkowiec – charakterystyka, choroby, badania, leczenie
Grypa – co trzeba o niej wiedzieć (objawy, leczenie, profilaktyka)
Co to jest grypa typu A? Objawy, profilaktyka, leczenie
Bostonka: gorączka i wysypka to główne objawy choroby bostońskiej
Wysypka bostońska – jak wygląda? (zdjęcia)
Internista, lekarz rodzinny z wieloletnim doświadczeniem. Specjalizuje się w profilaktyce, diagnostyce i leczeniu chorób wewnętrznych. W swojej pracy wykorzystuje nie tylko swoje doświadczenie, ale również rzetelną wiedzę, zgodną z aktualnym stanem rozwoju medycyny. Szczególną uwagę przywiązuje do profilaktyki chorób cywilizacyjnych. Na co dzień pracuje w Centrum Medycznym Damiana w Warszawie.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
