Jak czyścić uszy prawidłowo? Laryngolodzy przestrzegają przed kilkoma błędami

jak czyścić uszy fot. Adobe Stock, Stock Photos & Video
Czyszczenie uszu to podstawa higieny. Stosowanie zasad dotyczących tego, jak czyścić uszy, pozwala uniknąć nadmiernego gromadzenia się woskowiny i groźnych urazów.
/ 27.01.2022 06:59
jak czyścić uszy fot. Adobe Stock, Stock Photos & Video

Spis treści:

  1. Jak prawidłowo czyścić uszy na co dzień?
  2. Jak czyścić uszy zatkane woskowiną?
  3. Przyczyny nadmiernego gromadzenia woskowiny
  4. Niewłaściwe czyszczenie uszu - powikłania

Laryngolodzy alarmują, że wiele osób czyści uszy w nieodpowiedni sposób. Uszy wymagają czyszczenia przede wszystkim wtedy, gdy nagromadzi się w nich zbyt dużo woskowiny. Ta lepka substancja, której zadaniem jest oczyszczanie, nawilżanie ucha i ochrona przed zanieczyszczeniami, zbija się czasami w twardy korek blokujący przewód słuchowym (czop woskowinowy). Utrzymywanie się woszczyny w uchu może prowadzić do bólu głowy, szumów usznych, zawrotów głowy i pogorszenia słuchu, dlatego potrzebne są niekiedy specjalne produkty do uszu (krople, spraye) albo pomoc lekarza.

Jak prawidłowo czyścić uszy na co dzień?

W większości przypadków do czyszczenia uszu wystarczy woda i mydło. Możesz wilgotnym patyczkiem higienicznym wyczyścić małżowinę uszną albo przetrzeć ją wacikiem. Czyścić należy tylko zewnętrzne elementy ucha. Możesz też wykorzystać specjalne preparaty rozpuszczające woskowinę na bazie olejów, parafiny lub wody utlenionej. W ten sposób usuniesz nadmiar woskowiny usznej, której obecność w kanale słuchowym jest całkowicie naturalna.

Przeczytaj też: Jak odetkać ucho?

Laryngolodzy przestrzegają przed kilkoma błędami podczas czyszczenia uszu. Główny grzech to nieprawidłowe stosowanie patyczków higienicznych. Wbrew obiegowej opinii, patyczki do uszu nie służą do czyszczenia kanału słuchowego (czyli "wnętrza" ucha), a jedynie znajdującej się na zewnątrz małżowiny usznej. Wkładanie patyczków higienicznych do ucha może prowadzić do zaburzeń mechanizmu samooczyszczania ucha i poważnych powikłań słuchu. 

Kolejny błąd to ciągłe stosowanie preparatów rozpuszczających woskowinę. Jeśli używamy ich codziennie, możemy zakłócić naturalne mechanizmy oczyszczania ucha i doprowadzić do nadmiernej produkcji woszczyny. Poza tym pamiętajmy, że woskowina jest nam potrzebna i ma właściwości ochronne, w tym antybakteryjne. Nadmierne czyszczenie ucha doprowadzi w końcu do jego wysuszenia i podrażnienia. Może wówczas swędzieć, boleć, wzrasta też ryzyko rozwoju stanu zapalnego. 

Innym przewinieniem jest samodzielne i niewłaściwe płukanie ucha. Zabiegi irygacji powinny być wykonywane przez lekarza, ponieważ zbyt głębokie umieszczenie końcówki urządzenia lub płukanie pod zbyt dużym ciśnieniem mogą prowadzić do szeregu powikłań, w tym uszkodzenia błony bębenkowej. 

Wielu lekarzy odradza również tzw. świecowanie uszu. Jest to zabieg medycyny alternatywnej, który polega na włożeniu do ucha stożkowej tkaniny pokrytej woskiem i podpaleniu materiału na górze. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) przestrzega, że świecowanie uszu może prowadzić do oparzeń, zatkania ucha woskiem ze świecy, krwawienia i urazów ucha. 

Jak czyścić uszy w przypadku nagromadzenia woskowiny?

Niebezpieczna może być nadprodukcja wydzieliny lub niewłaściwa higiena uszu, które mogą doprowadzić do twardnienia woskowiny i powstawania korka woskowinowego. W takiej sytuacji konieczna może być wizyta u lekarza.

Aby wyczyścić ucho zatkane woskowiną, polecane są te metody:

  • płukanie ucha (irygacja) - wykonywane przez laryngologa w gabinecie za pomocą systemu do irygacji ucha z płynem,
  • mechaniczne usuwanie korka woskowinowego (za pomocą specjalnych narzędzi, np. haczyka lub kleszczyków) - wykonuje laryngolog w gabinecie,
  • rozpuszczanie woskowiny preparatami w formie sprayów lub kropli dostępnymi w aptece - można wykonywać samodzielnie w domu, może także użyć ich lekarz przed płukaniem.

O wyborze metody powinien zadecydować specjalista. Pamiętajmy przy tym, że istnieją przeciwwskazania do płukania uszu, tj.:

  • urazy ucha,
  • wyciek z ucha,
  • cukrzyca,
  • aktywne zapalenie ucha,
  • egzema lub inne problemy skórne w obrębie ucha,
  • osłabiony układ odpornościowy (np. stan po przeszczepie, chemioterapia),
  • hemofilia,
  • leczenie przeciwkrzepliwe. 

Przyczyny nadmiernego gromadzenia woskowiny

Niektóre osoby częściej zmagają się z problemem zatykania uszu. Do przyczyn nadmiernego wydzielania woskowiny usznej zalicza się:

  • długie przebywanie na miejscach zakurzonych,
  • noszenie słuchawek,
  • aparaty słuchowe,
  • nadużywanie patyczków higienicznych,
  • uprawianie sportów wodnych i kąpiele,
  • indywidualne predyspozycje,
  • nadmierne owłosienie.

Niewłaściwe czyszczenie uszu - powikłania

Niewłaściwe czyszczenie uszu może prowadzić do różnych konsekwencji, jak:

  • zablokowanie przewodu słuchowego czopem woskowinowym,
  • nadprodukcja woskowiny,
  • zapalenie ucha,
  • perforacja błony bębenkowej,
  • uszkodzenie słuchu.

Problem może dotyczyć każdego: dzieci, dorosłych, ludzi w podeszłym wieku. W razie dolegliwości najlepiej zgłosić się do lekarza. 

Czytaj także:
Parafina do ucha – jak stosować i na co uważać?
Woda utleniona do ucha: jak i kiedy stosować
Przewiane ucho - objawy i leczenie przewiania ucha
Zapalenie ucha środkowego - przyczyny, objawy, leczenie

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!