Badanie per rectum
Pierwszym i podstawowym badaniem w diagnostyce chorób prostaty, po zebraniu dokładnego wywiadu, jest badanie tego gruczołu przez lekarza palcem wprowadzonym do odbytnicy pacjenta (badanie per rectum). Zabieg ten nie należy do najprzyjemniejszych, jednak pozwala lekarzowi wstępnie ocenić wielkość stercza oraz ewentualną obecność nieprawidłowych struktur, takich jak guzki czy grudki. Podczas badania lekarz może ocenić dwa płaty gruczołu, które bezpośrednio przylegają do odbytnicy. Stwierdzenie powiększenia stercza implikuje konieczność wykonania dodatkowych badań. Jednakże należy mieć na uwadze, że prawidłowy wynik badania wcale nie wyklucza choroby.
USG przezodbytnicze (TRUS)
Kolejnym powszechnie wykonywanym badaniem jest diagnostyka ultrasonograficzna gruczołu krokowego, czyli USG. W odróżnieniu jednak od klasycznego USG, w badaniu stercza używa się specjalnej głowicy, wprowadzanej do odbytnicy pacjenta. Umożliwia to dokładną ocenę struktury gruczołu oraz precyzyjną ocenę jego wielkości, łącznie z dokonaniem pomiarów. Pod kontrolą ultrasonografii dokonuje się także biopsji stercza.
Biopsja gruczołu
Biopsja, czyli pobranie za pomocą igły niewielkich wycinków tkanki, pozwala na dokładną ocenę pod mikroskopem morfologii komórek gruczołu i potwierdzenie lub wykluczenie obecności komórek nowotworowych. W celu maksymalnego zwiększenia prawdopodobieństwa rozpoznania pobiera się kilka (co najmniej 6) wycinków z różnych części gruczołu.
Rezonans magnetyczny
Badaniem, za pomocą którego można bardzo dokładnie ocenić gruczoł krokowy, jest rezonans magnetyczny. Ze względu jednak na ograniczoną dostępność oraz wysokie koszty badanie to nie jest wykonywane rutynowo, a jedynie w wybranych, wątpliwych przypadkach.
Oznaczanie PSA
Standardowym testem zlecanym chorym z dolegliwościami ze strony gruczołu krokowego jest oznaczanie stężenia substancji zwanej PSA we krwi (PSA – od ang. prostate specific antygen - antygen swoisty dla prostaty). Norma wynosi 0-4 ng/ml. Podwyższony poziom PSA występuje w przypadku raka prostaty. Należy jednak pamiętać, że nie każdy wzrost stężenia PSA świadczy o obecności nowotworu – wysokie wartości spotyka się u chorych z zapaleniem gruczołu krokowego oraz w związku z aktywnością seksualną, a także po badaniu per rectum. Niemniej jednak oznaczanie PSA jest przydatnym testem, zwłaszcza do monitorowania przebiegu choroby.
Czytaj też: Łagodny rozrost gruczołu krokowego - czy należy się martwić?
Cystoskopia
U pacjentów z powiększoną prostatą lekarz może zaordynować wykonanie cystoskopii. Podczas tego badania przez cewkę moczową do pęcherza wprowadzony zostaje podłużny instrument ze źródłem światła i układem optycznym, dzięki czemu doktor może ocenić stan dróg wyprowadzających mocz oraz stopień zwężenia cewki moczowej. Zabieg wykonuje się z użyciem środka miejscowo znieczulającego. Jest on przydatny do oceny dróg moczowych zwłaszcza jeżeli planowane jest leczenie operacyjne.
Określenie przepływu cewkowego moczu (uroflowmetria)
To proste i nieinwazyjne badanie, wykonywane za pomocą specjalnego aparatu, służy ocenie prędkości i siły wypływu moczu i jest dla urologa niezwykle użyteczne w ocenie zwężenia cewki moczowej i zaawansowania choroby.
Czytaj też: Jak zmniejszyć objawy chorób prostaty?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!