Spis treści:
- Czym jest neuropatia?
- Domowe sposoby na neuropatię
- Co jeszcze pomaga przy neuropatii?
- Kiedy zgłosić się do lekarza?
Czym jest neuropatia obwodowa i jakie powoduje objawy?
Neuropatia to inaczej choroba nerwów obwodowych lub zapalenie nerwów obwodowych. Jest to obszerna grupa chorób obwodowego układu nerwowego. Może być wiele przyczyn neuropatii oraz jej objawów w zależności od tego, jakie fragmenty układu zostały dotknięte chorobą. Istnieją neuropatie nabyte (w wyniku nabytego uszkodzenia nerwów obwodowych) lub neuropatie wrodzone.
Neuropatie mogą rozwinąć się z powodu urazu albo ucisku pojedynczego nerwu lub wielu nerwów. Przyczynami mogą być:
- infekcje,
- cukrzyca,
- przewlekłe choroby nerek,
- zatrucia,
- alkoholizm,
- nowotwory.
Większość nerwów obwodowych posiada włókna czuciowe i ruchowe, dlatego objawy neuropatii zazwyczaj powodują charakterystyczne objawy. Pacjenci skrążą się na:
- ból o charakterze pieczenia lub palenia,
- drętwienie kończyn,
- parestezje,
- przeczulicę,
- niedoczulicę,
- wrażenie ciepła lub zimna,
- wrażenie kłucia lub lekkiego dotyku,
- problemy z poruszaniem się, np. wchodzeniem po schodach,
- osłabienie siły mięśniowej,
- niedowłady,
- trudności z precyzyjnymi czynnościami, np. pisaniem, zawiązywaniem sznurówek lub zapinaniem guzików.
Z kolei uszkodzenie włókien autonomicznych nerwów obwodowych może wywołać nadmierne pocenie się, zmianę koloru skóry, zaburzenia pracy układu moczowego, wypadanie włosów lub inne objawy.
Domowe sposoby na neuropatię
Neuropatia może być wynikiem różnych problemów ze zdrowiem, dlatego przede wszystkim należy skonsultować się z lekarzem. Domowe sposoby mogą pomóc w łagodzeniu objawów niektórych neuropatii. To kilka z nich:
Zdrowa dieta
Zmiany w żywieniu mogą wpłynąć korzystnie na działanie układu nerwowego, dlatego włącz do diety więcej owoców i warzyw, orzechów, pełnoziarnistych produktów zbożowych. Unikaj prostych cukrów dodanych do żywności, przetworzonego jedzenia i tłuszczów trans.
Suplementacja
Według The Foundation for Peripheral Neuropathy niektóre substancje w suplementach mogą złagodzić objawy neuropatii, m.in. witaminy z grupy B, witamina D, E, kwas alfa-liponowy, kwasy tłuszczowe omega-3. Przed rozpoczęciem suplementacji warto skonsultować się z lekarzem.
Regularna aktywność fizyczna
Ćwiczenia poprawiają kontrolę glukozy we krwi, pracę układu krążenia oraz ogólną sprawność organizmu, a dzięki temu mogą zapobiegać objawom neuropatii oraz je łagodzić. Warto skonsultować się z fizjoterapeutą, aby znaleźć dla siebie najlepszy i najbezpieczniejszy rodzaj aktywności.
Preparaty z kapsaicyną
Kapsaicyna jest związkiem pochodzącym z papryczki chili i odpowiada za jej ostry smak. Badania dowodzą, że substancja ta łagodzi dolegliwości bólowe, również te związane z neuropatią, a także zmniejsza wrażliwość nerwów na sygnały bólowe. Można zastosować gotowe preparaty z kapsaicyną.
Masaże
Masaż poprawia krążenie i rozluźnia mięśnie, dlatego może zmniejszać ból i dyskomfort przy neuropatii.
Okłady
Aby zmniejszyć ból związany z neuropatią, warto wypróbować stosowania w miejscu bólu chłodnych lub ciepłych okładów. Dodatkowo zimne okłady zmniejszą obrzęk i stan zapalny.
Unikaj nadmiaru kofeiny
Kofeina wpływa na układ nerwowy i dlatego jej ograniczenie jest wskazane w przypadku neuropatii obwodowej. Unikaj spożywania napojów z kofeiną zwłaszcza w drugiej połowie dnia, dzięki czemu przy okazji poprawisz jakość snu.
Rezygnacja z palenia papierosów
Palenie papierosów sprzyja neuropatii, dlatego rzucenie nałogu poprzez poprawę przepływu krwi może zmniejszać objawy neuropatii.
Unikaj długotrwałego ucisku
Długotrwały ucisk może podrażniać nerwy i nasilać objawy neuropatii, dlatego staraj się temu zapobiegać. Lepiej nie pozostawać zbyt długo w jednej pozycji, unikać opierania się na łokciach, zakładania nogi na nogę lub siadania na nich.
Medytacja i akupunktura
Niektórzy na dolegliwości związane z neuropatią polecają metody alternatywne, takie jak medytacja lub akupunktura. Część pacjentów dzięki tym technikom odczuwa mniejszy ból i poprawę samopoczucia. Niestety nie ma wystarczających badań, które dowiodłyby ich skuteczności.
W związku z tym, że jest wiele możliwych przyczyn neuropatii, to znalezienie najlepszego sposobu na złagodzenie jej objawów może wymagać testowania różnych metod. Często najlepsze efekty daje ich kombinacja.
Co jeszcze pomaga przy neuropatii?
Codzienne życie z neuropatią często jest dużym wyzwaniem. Jest sporo kroków, które mogą pomóc poprawić jakość życia z tym problemem zdrowotnym. Oto kilka wskazówek:
- Skorzystaj z pomocy psychoterapeuty. Specjalista może pomóc w zaakceptowaniu swojego problemu ze zdrowiem oraz zmniejszeniu objawów psychicznych, takich jak smutek lub lęk, które czasami towarzyszą chorobie.
- Pytaj o pomoc i korzystaj z niej. Wsparcie bliskich, chociażby w załatwieniu podstawowych spraw czy towarzyszeniu, pomaga lepiej funkcjonować.
- Skorzystaj z fachowej pomocy, gdy dokuczają ci nie tylko objawy neuropatii, ale i towarzyszące jej schorzenia, np. problemy ze snem czy depresja.
- Wyjdź na spacer lub do kina. Bycie samemu sprawia, że możesz bardziej koncentrować się na bólu, dlatego staraj się poprzez różne aktywności odciągać swoją uwagę od choroby.
- Znajdź równowagę. Znajdź balans pomiędzy aktywnością a czasem dla siebie, tak aby nie obciążać za bardzo organizmu. Pomoże w tym ustalenie priorytetów, czyli listy rzeczy, które należy zrobić w pierwszej kolejności. Te mniej ważne sprawy zostaw na później.
Kiedy zgłosić się z neuropatią do lekarza?
W przypadku wystąpienia objawów uszkodzenia nerwów, zwłaszcza jeśli się przedłużają, trzeba zgłosić się do lekarza. Pamiętając, że neuropatia może świadczyć o poważnych chorobach (np. nowotworach).
Jeśli rozpoznano neuropatię, to do wizyty powinny skłonić: nagłe nasilenie się dolegliwości, obrzęk, gorączka, trudno gojące się rany. Osoby z rozpoznaną cukrzycą w razie pojawienia się objawów neuropatii powinny jak najszybciej odwiedzić lekarza.
Źródła:
Managing & Coping with Neuropathy, The Foundation for Peripheral Neuropathy,
Castelli G, Desai KM, Cantone RE. Peripheral Neuropathy: Evaluation and Differential Diagnosis. Am Fam Physician. 2020 Dec 15;102(12):732-739. PMID: 33320513,
Hanewinckel R, Ikram MA, Van Doorn PA. Peripheral neuropathies. Handb Clin Neurol. 2016;138:263-82. doi: 10.1016/B978-0-12-802973-2.00015-X. PMID: 27637963,
Hammi C, Yeung B. Neuropathy. 2022 Oct 15. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan–. PMID: 31194377.
Czytaj także:
10 domowych sposobów na drętwienie rąk
Przyczyny drętwienia rąk - neurologiczne, naczyniowe, psychogenne
Mrowienie w nogach – przyczyny i sposoby na drętwienie kończyn
Drętwienie prawej ręki – przyczyny i metody leczenia
Domowe sposoby na mrowienie w nogach. Jak sobie pomóc samodzielnie?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
