Powszechnie wiadomo, że prawidłowa temperatura ciała to 36,6 st. C. Rzadko jednak możemy się pochwalić tak idealnym wynikiem. 36,6 to bowiem tylko średnia, bo w ciągu doby temperatura ulega naturalnym wahaniom – najniższa jest rano (ok. 36°C), a najwyższa późnym popołudniem (ok. 37,2°C). Jej wysokość zależy także od miejsca, w którym jest mierzona – pod pachą lub w ustach wynosi tyle, ile wskazał termometr. Jeśli mierzymy ją w odbytnicy, trzeba pamiętać, że jest tam o pół stopnia wyższa.
Wzrost temperatury ciała oznacza, że organizm włączył siły obronne organizmu i intensywnie produkuje przeciwciała, które mają zwalczyć np. jakąś infekcję (zwykłe przeziębienie, zapalenie zatok, stawów, infekcję pooperacyjną). O gorączce mówimy, gdy temperatura ciała przekroczy 37,5 st. C (od 37 st. C do 37,5 st. C mamy stan podgorączkowy). Dopóki temperatura nie osiągnie 38 st. C nie ma potrzeby jej obniżać (chyba że ktoś wyjątkowo źle znosi gorączkę). Wyższą – warto zbijać. Niebezpiecznie robi się, gdy przekroczy ona 40 st. C. Taka gorączka może mieć bardzo poważne konsekwencje dla zdrowia i życia pacjenta! Grozi m.in. nieodwracalnymi zmianami w mózgu.
Objawy gorączki
Objawy gorączki oprócz podwyższonej temperatury ciała są dość charakterystyczne. Pojawiają się:
- bóle głowy
- bóle brzucha
- dreszcze (gdy temperatura wzrasta)
- obfite poty (gdy gorączka opada)
- przyspieszenie akcji serca
- rumieńce na twarzy
Jak zbić gorączkę
Gorączkę można obniżać na kilka sposobów:
- Leki: Najbezpieczniej zbija gorączkę paracetamol. Kolejne dawki tego leku można przyjmować co 4-6 godzin. Można też go łączyć z preparatami ibuprofenu (jeśli paracetamol nie zadziała w ciągu godziny od zażycia, można przyjąć ibuprofen). Między kolejnymi dawkami tego leku trzeba zachować 6-8 godzin przerwy. Gorączkę świetnie zbija również kwas acetylosalicylowy (nie wolno go łączyć z innymi lekami!).
- Chłodzenie ciała: Obniżyć gorączkę pomoże również chłodna kąpiel – powinna mieć temperaturę tylko o 1-2 st. C niższą niż aktualna ciepłota ciała. Można także owinąć się mokrym, ale nie zimnym, prześcieradłem, bez dodatkowego okrycia (dzięki temu ciało będzie parować). Bardzo skuteczne są również mokre okłady (często zmieniane) na duże powierzchnie ciała: klatkę piersiową i brzuch, podudzia, kark.
- Zioła: Warto sięgać również po preparaty ziołowe obniżające gorączkę, np. Pyrosan, Gryposon, Lipomal. Mają one przede wszystkim działanie napotne (a z potem ciało oddaje temperaturę). Warto pamiętać, że przy gorączce trzeba dużo pić (rozgrzany organizm szybko traci wodę na parowanie i pocenie się). Najlepsze są płyny o temperaturze pokojowej – pij ich nawet kilka litrów na dobę.
Nie zwlekaj z wizytą w przychodni jeśli:
- temperatura jest wyższa niż 40°C;
- utrzymuje się dłużej niż 2 dni;
- występują trudności z oddychaniem, nudności, wymioty, nasilona biegunka, bóle brzucha;
- gdy podwyższona temperatura ma tendencję do nawracania;
- wzrostowi ciepłoty ciała towarzyszy światłowstręt, drętwienie szyi;
- kiedy gorączkuje osoba po 70. roku życia;
- u dzieci – jeśli gorączka pojawia się w pierwszych miesiącach życia, gdy temperatura dochodzi do 39°C lub towarzyszą jej drgawki
- pojawiły się objawy choroby, którą gorączka zwiastowała i uznasz, że wymaga ona konsultacji
Gorączka u dzieci
Gorączka u dziecka zawsze wymaga wzmożonej czujności – smyka trzeba obserwować i reagować szybko, gdy temperatura rośnie, by nie dopuścić do groźnych drgawek gorączkowych. Większość lekarzy skłania się do opinii, by nie obniżać gorączki u dziecka, póki nie osiągnie ona 38,5 st. C. Dopiero wtedy warto podać dziecku paracetamol lub ibuprofen (dzieciom do 12, a niektórzy uważają, że do 16. roku życia nie podaje się kwasu acetylosalicylowego, bo może wywołać groźny dla ich życia zespół Rey'a). Na początku, gdy gorączka narasta, dziecko musi być dobrze okryte (będzie mu zimno i będzie miało dreszcze). Gdy temperatura zacznie opadać, można je odkryć (będzie się pocić). Gorączkujący maluch nie ma zwykle apetytu, lepiej więc go nie karmić na siłę. Na pewno jednak trzeba go poić - powinien być często przystawiany do piersi lub pojony wodą. Jeżeli gorączka przekracza 39 st. C, warto położyć na czole, karku i pachwinach dziecka wilgotny ręcznik lub zrobić kąpiel chłodzącą (woda musi mieć temperaturę tylko o 1-2 st. C niższą niż aktualna ciepłota ciała).
Uwaga! Niektóre dzieci w czasie gorączki mają drgawki! Najczęściej przytrafiają się one maluchom do 5. roku życia. Są reakcją mózgu na wysoką gorączkę.
Gorączka u dziecka - co może oznaczać? Jak ją obniżać? Sprawdź!
Napad drgawek gorączkowych trwa kilka minut. Nagle dziecko zaczyna drżeć, pręży się, sztywnieje, traci kontakt z otoczeniem. Oczy zwracają się ku górze, a usta sinieją. Malec nie reaguje na dotyk ani głos. Dziecko w czasie napadu drgawek trzeba przede wszystkim zabezpieczyć przed zachłyśnięciem się, np. ułożyć je na boku. W czasie ataku nie dawaj mu niczego do picia, nie wkładaj nic do ust, tylko szybko wezwij pogotowie. Lekarz poda choremu leki przeciwdrgawkowe i zdecyduje, czy konieczny jest pobyt w szpitalu.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
