Badania medyczne płodności oraz leczenie wzmagają lęk, jaki i tak już Ty i Twój partner odczuwacie z powodu niemożności posiadania dziecka. Do pewnego stopnia jest to nieuniknione, wziąwszy pod uwagę inwazyjną naturę badań i interwencji medycznych oraz Waszą ogromną emocjonalną i finansową inwestycję w cały proces. Podczas gdy całkowite wyeliminowanie lęku w trakcie leczenia nie jest możliwe, poznanie jego charakterystycznych symptomów i niektórych sposobów radzenia sobie z nim może być bardzo pomocne.
Oznaki lęku
Niektóre z najczęściej występujących fizycznych oznak wzmożonego niepokoju to: trudności z zasypianiem, zmiana apetytu, zawroty głowy, bóle odcinka szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa, bóle głowy, mdłości, drżenie i płytki oddech.
Do objawów psychologicznych należą: trudności w koncentracji, skłonność do zapominania, uczucie strachu i paniki, utrata zainteresowania czynnościami, które przedtem sprawiały przyjemność, inklinacja do szybkiej irytacji i rozdrażnienia.
Lęk może się ujawniać w Twoich stosunkach interpersonalnych, kiedy okazuje się, że stałaś się nienaturalnie wybuchowa i przewrażliwiona w kontaktach ze swoim partnerem i innymi bliskimi Ci osobami. Coś, co kiedyś było dla Ciebie mało ważne, urasta nagle do rangi ogromnego problemu i niespodziewanie okazuje się, że Ty i Twój partner walczycie ze sobą o sprawy bez znaczenia.
Lęk jako proces adaptacyjny
Te objawy mogą być nieprzyjemne, ale są normalne w podobnych okolicznościach. W większości sytuacji życiowych lęk jest procesem adaptacyjnym. Zwraca Twoją uwagę na zagrożenie i powoduje albo ucieczkę, albo działanie na rzecz zredukowania zagrożenia. Zwykle nazywamy to reakcją „walcz albo uciekaj”. Kiedy zagrożenie znika, lęk zmniejsza się i wracasz do normalnego funkcjonowania.
Czytaj też: Czy stres ma wpływ na niepłodność?
Jak zapanować nad lękiem?
W przypadku problemów z płodnością, zagrożenie jest ciągłe. Do chwili, kiedy zajdziesz w zdolną do życia ciążę, zagrożenie bezdzietnością trwa. Możesz próbować redukować je (reakcja walki) poprzez poddanie się leczeniu, ale ono wzmaga stres i lęk, które już Cię prześladują. Możesz też unikać zagrożenia (reakcja ucieczki) poprzez skupianie się na innej stronie życia i nie zajmować się swoją niepłodnością, ale ciągle będziesz stać w obliczu bezdzietności. Tak więc trudno jest zachować równowagę, tak jak trudno jest zapanować nad ciągłym lękiem.
Całkowite wyeliminowanie lęku w czasie, kiedy poddajesz się leczeniu, nie jest możliwe. Jest jednak coś, co pomoże Ci zapanować nad nim.
- Podczas leczenia spróbuj włączyć postępującą relaksację do swojego codziennego życia, nawet na pięć czy dziesięć minut dziennie.
- Zastosuj autohipnozę i wizualizacje, aby obniżyć swój lęk podczas stresujących i bolesnych procedur.
- Aby osłabić niektóre fizyczne symptomy lęku, odżywiaj się właściwie i regularnie wykonuj ćwiczenia, nawet gdyby to miały być tylko spacery.
- Spróbuj regularnie uprawiać jogę i medytację dla zredukowania lęku.
- Znajdź sposób na to, aby dać ujście swoim licznym obawom i uczuciom związanym z niepłodnością oraz koniecznością poddawania się kuracjom płodności. Mogą tu być pomocne grupy wsparcia albo zaufana przyjaciółka czy ktoś z rodziny, kto potrafi słuchać bez osądzania, ale jednocześnie zapewnia wsparcie.
- Jeżeli lubisz pisać, prowadź pamiętnik. Dziennik może być świetnym miejscem do rozładowania uczuć i zawsze będzie przy Tobie, w dzień i w nocy.
- Graj na instrumencie, zapisz się na lekcje tańca albo wypróbuj swoje talenty plastyczne dla wyrażenia uczuć i zmniejszenia lęku.
- Przeciwstaw się swoim negatywnym myślom i rozmawiaj. Kiedy przyłapiesz się na negatywnych myślach lub powiedzeniu czegoś negatywnego jak: „Nigdy nie zajdę w ciążę, to nigdy nie zadziała”, powiedz sobie: „STOP! To nie pomaga!”. A potem powiedz coś pozytywnego, takiego jak: „Jeżeli jest to nam pisane, to się uda” lub: „Robimy wszystko, co możemy, i tylko tego możemy od sobie wymagać”. Powtarzaj te przywracające zdrowy rozsądek stwierdzenia za każdym razem, kiedy zauważysz, że popadasz w negatywne myślenie czy dialog ze sobą.
- Wpuść poczucie humoru do swojego życia; nie pozwól powadze niepłodności przeniknąć wszystkich aspektów Twojego dnia. Oglądaj komedie i czytaj lekkie książki. Pozwól sobie od czasu do czasu na śmiech.
Czytaj też: Jak leczyć zaburzenia płodności?
Fragment pochodzi z książki „Niepłodność. Szkoła przetrwania” Judith C. Daniluk (Wydawnictwo Helion, 2009). Publikacja za wiedzą wydawcy.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
