Kto jest zagrożony?
Każdy, tylko w różnym stopniu. Jeśli jest się ogólnie zdrowym człowiekiem i w rodzinie nie ma krewnych, którzy zachorowali na raka jelita grubego to ryzyko wynosi 2%. Jeśli w rodzinie były zachorowania na ten nowotwór ryzyko rośnie z każdym następnym krewnym. Jeśli chory jest jeden krewny pierwszego stopnia, na przykład ojciec to ryzyko wynosi 6%, jeśli dwóch krewnych pierwszego stopnia to wynosi już 17%. Poza rodzinnym występowaniem raka jelita grubego ważne jest też występowanie nowotworów innych narządów. Jeśli w najbliższej rodzinie w kolejnych pokoleniach pojawiają się nowotwory jelita cienkiego, grubego, trzonu macicy, jajnika, moczowodu, nerki, skóry to konieczne jest wykluczenie dziedzicznej postaci raka jelita grubego (zespół Lynch I i II).
Zobacz też: Jak rozpoznać raka jelita grubego?
Szczególną grupę stanowią osoby z zespołem polipowatości rodzinnej, w tym przypadku prawdopodobieństwo zachorowania wynosi 100%.Osoby te wymagają ścisłej kontroli onkologicznej i profilaktycznej operacji usunięcia jelita grubego. Większe ryzyko mają również osoby z rozpoznanymi polipami młodzieńczymi, hiperplastycznymi oraz z zespołem Peutza-Jeghersa. Grupą o podwyższonej częstości występowania raka jelita grubego są osoby chorujące na tak zwane nieswoiste zapalenia jelit – choroba Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenia jelita grubego.
Poza wyżej wymienionymi czynnikami dziedzicznymi są jeszcze czynniki środowiskowe. Na te możemy wpływać i zmniejszać ich niekorzystny wpływ. Jedząc dużo czerwonego mięsa, tłuszczów i wysoko przetworzonej żywności – gotowe dania, konserwy itd można powiedzieć, że karmimy raka jelita grubego, bo taka dieta zwiększa ryzyko zachorowania. Wystarczy zmienić nawyki żywieniowe i wprowadzić do diety białe mięso, ryby, owoce i warzywa, pełnoziarniste produkty. Rakowi jelita grube sprzyja również brak wysiłku fizycznego i palenie tytoniu. Zamieniając papierosy na jazdę na rowerze zmniejszamy ryzyko zachorowania na ten nowotwór, a dodatkowo pomagamy układom krążenia i oddychania, i podnosimy swój nastrój.
Zobacz też: Natychmiastowe i opóźnione efekty palenia papierosów
Nie dać się złapać
Kluczem do sukcesu jest wczesne wykrycie raka jelita grubego. Dostępne są przesiewowe badania kolonoskopowe dla osób powyżej 50 rż. Warto o nie zapytać w swojej przychodni. Dodatkowo jeśli w rodzinie występował rak jelita grubego, cienkiego, jajnika, trzonu macicy, nerek, moczowodów, skóry to być może konieczne będzie wykonania kolonoskopii przed 50 rż. Szczególnie jeśli osoby z rodziny zachorowały mając mniej niż 45 lat. Poza kolonoskopią wykonuje się badania kału na krew utajoną. Badanie kolonoskopowe wykonuje się raz na dziesięć lat, w okresach pomiędzy badaniami co roku można zrobić badanie na krew utajoną. Wczesne wykrycie zmian nowotworowych lub stanów przed rakowych daje ogromną szansę na wyleczenie.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
