Upławy są często zgłaszaną lekarzowi dolegliwością. Większość kobiet w pewnym momencie życia zauważa u siebie wydzielinę z pochwy, która wydaje się nieprawidłowa. Na ogół jednak nie świadczy o zakażeniu i nie wymaga leczenia. Mimo wszystko warto zachować czujność, bo zmiana wyglądu śluzu może być objawem choroby.
Spis treści:
- Czym są upławy?
- Białe, gęste upławy
- Brązowe upławy
- Szare upławy
- Żółte lub zielone upławy
- Upławy - jak się ich pozbyć?
- Upławy - jakie badania wykonać?
Czym są upławy?
Wydzielina z pochwy o wyraźnie zmienionym zapachu, barwie lub konsystencji to upławy. Ujmując inaczej: upławy to nieprawidłowa wydzielina z pochwy.
Nieprawidłowe upławy mogą być być żółte i pieniste, brązowe albo białe i gęste o konsystencji twarożku. Wśród przyczyn wymienia się:
- infekcje układu moczowo-płciowego (np. zakażenie drożdżakami),
- choroby przenoszone drogą płciową (np. chlamydioza, rzeżączka, rzęsistkowica),
- alergia np. na stosowany preparat do miejsc intymnych,
- zapalenie skóry miejsc intymnych,
- obecność ciała obcego w drogach rodnych (np. tamponu),
- chorobę nowotworową,
- lub inne zaburzenia, czasami trudne do rozpoznania.
Prawidłową wydzielinę intymną wytwarzają gruczoły dróg rodnych, które pracują w rytmie ustalanym przez hormony. Fizjologiczny śluz jest bezwonny lub o delikatnym zapachu. W ciągu cyklu miesiączkowego zmienia się jego barwa i gęstość:
- w pierwszej fazie cyklu (do 8 dni po miesiączce) wydzielina jest skąpa i przezroczysta,
- w czasie owulacji na bieliźnie zauważyć można śluz przypominający białko kurzego jaja, wydzieliny może być więcej niż zwykle,
- w trzeciej fazie cyklu (trwa ok. 12 dni) – śluz gęstnieje i traci przejrzystość, staje się mlecznobiały (więcej: śluz przed okresem)
Jeśli jednak upławy oznaczają poważniejszy problem zdrowotny, to w zależności od koloru i konsystencji wydzieliny, można z dużym prawdopodobieństwem określić przyczynę.
Białe, gęste upławy
Białe, gęste, serowate upławy są typowym objawem grzybicy. Najczęściej towarzyszy im swędzenie pochwy. Infekcję wywołują przeważnie drożdżaki. Doraźnie dwa razy dziennie podmywaj się naparem z kory dębu lub rumianku i zastosuj przeciwgrzybiczą maść (np. klotrimazol, ekonazol) lub globulki dopochwowe o działaniu grzybobójczym. Powinnaś udać się do lekarza, jeśli podejrzewasz infekcję grzybiczą pochwy. Nieleczone zakażenie grozi powikłaniami i jest niebezpieczne szczególnie w trakcie ciąży.
Przeczytaj też: Grzybica pochwy
Brązowe upławy
Brązowe upławy mogą być spowodowane zapaleniem przydatków lub zaburzeniami hormonalnymi (np. zbliżającą się menopauzą), ale też infekcjami dróg rodnych. Upławy o brązowym kolorze mogą pojawiać się w przypadku wystąpienia mięśniaków macicy lub nadżerki szyjki macicy. Jednak nie zawsze są powodem do niepokoju. Brązowe upławy pojawiają się też niekiedy jako reakcja po badaniu ginekologicznym lub intensywnym stosunku płciowym, podczas którego mogło dojść do urazu. Brązowe plamienie zamiast okresu może świadczyć o ciąży.
Szare upławy
Szare upławy o nieprzyjemnym rybim zapachu są objawem bakteryjnego zapalenia pochwy tzw. waginozy. Lepiej nie walczyć z nią na własną rękę, bo zakażenie to wymaga podania (doustnie i miejscowo) metronidazolu.
Żółte lub zielone upławy
Żółte lub zielone, pieniste i cuchnące upławy są objawem zakażenia pierwotniakiem – rzęsistkiem pochwowym. Kobieta może odczuwać swędzenie pochwy i ból. Koniecznie udaj się do lekarza, ponieważ w przypadku rzęsistkowicy należy przyjmować metronidazol doustnie i dopochwowo.
Pamiętaj, że każdy z powyższych objawów należy skonsultować z lekarzem. Nieleczone, przedłużające się infekcje intymne mogą prowadzić do poważnych chorób narządów rodnych, w tym nowotworów.
Upławy - jak się ich pozbyć?
Upławy nie muszą być spowodowane chorobą. Wystarczy okresowe zaburzenie mikroflory miejsc intymnych, aby pojawiła się dziwna wydzielina. Przyczyną może być stosowanie środków antykoncepcyjnych albo np. noszenie nieprzewiewnej bielizny lub zbyt ciasnych spodni.
Aby pozbyć się problemu, warto zmienić bieliznę na bawełnianą. Można też skonsultować zmianę metody antykoncepcji z lekarzem. Przy upławach kobieta powinna również:
- unikać drażniących kosmetyków: mydeł, perfumowanych żelów, sprayów czy zasypek, ponieważ mogą zaburzeń naturalną florę bakteryjną,
- unikać płukania pochwy,
- wybierać kosmetyki delikatne, przeznaczone do higieny miejsc intymnych.
Upławy - jakie badania wykonać?
Gdy zauważysz wyraźnie zmienione upławy z dróg rodnych, szczególnie gdy pojawią się dodatkowe objawy, jak swędzenie pochwy, zaczerwienienie, bolesność, powinnaś zgłosić się do ginekologa. W zależności od przyczyny konieczne może być przyjmowanie środków przeciwgrzybiczych, antybiotyku lub innych leków przeciwdrobnoustrojowych, które przepisze lekarz.
Na podstawie samych upławów lekarz może stwierdzić infekcję. Niekiedy konieczne jest pobranie wymazu z pochwy. Na jego podstawie można określić, jakie czynniki wywołały stan zapalny i dobrać odpowiednie leczenie. W ciągu 48 godzin przed badaniem nie należy współżyć i przyjmować leków dopochwowych.
Innym badaniem jest określenie pH pochwy, które jest pomocne w odróżnieniu infekcji bakteryjnej (pH ≥ 4,5) od grzybiczej (pH < 4,5).
Upławy są widocznym objawem infekcji, ale trzeba pamiętać, że wiele chorób przenoszonych drogą płciową oraz zakażeń przebiega niekiedy bezobjawowo. Dlatego każda kobieta powinna pamiętać o regularnych wizytach u ginekologa.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 04.03.2013.
Źródła:
S.Venugopal i inni, Epidemiology and clinico-investigative study of organisms causing vaginal discharge, doi: 10.4103/2589-0557.203433,
Des Spence, C. Melville, Vaginal discharge, doi: 10.1136/bmj.39378.633287.80.
Czytaj także:
Atrofia pochwy – objawy, przyczyny, leczenie. Domowe sposoby na zanik i suchość pochwy
Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) - objawy, leczenie, profilaktyka
Suchość pochwy: przyczyny, objawy, leczenie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
