Co to jest zgaga?
Zgaga jest opisywana jako zespół objawów obejmujących uczucie pieczenia, palenia rozciągającego się od nadbrzusza w kierunku szyi, którym zazwyczaj towarzyszy ból. Dodatkowo dochodzi jeszcze cofanie się do jamy ustnej treści żołądkowej o kwaśno-gorzkawym smaku. Czasem nadmiar śliny może wypełniać jamę ustną.
Kiedy objawy się nasilają?
Objawy te nasilają się zazwyczaj po spożyciu posiłków, szczególnie obfitych, przyjęciu leżącej postawy ciała lub pochylaniem się do przodu. W zasadzie wykonywanie jakiejkolwiek czynności połączonej z wysiłkiem wiąże się z odczuciem bólu, który nie ustępuje nawet po przyjęciu środków łagodzących (zobojętniających działanie kwasu żołądkowego).
Zobacz też: Zgaga - sprawdź, jak jej uniknąć!
Zgaga jako objaw choroby GERD
Zgaga jest jednym z najważniejszych objawów choroby refluksowej przełyku, w skrócie GERD (ang. gastro-oesophageal disease) i zarazem najłatwiejszym do wyeliminowania problemem trawiennym. Do innych objawów choroby należą: trudności w połykaniu pokarmu niezależnie od stopnia jego rozdrobnienia, niestrawność oraz objawy dyspeptyczne (odbijania, uczucie pełności w nadbrzuszu, brak łaknienia, nudności, wymioty).
Skąd się bierze zgaga?
Bezpośrednią przyczyną występowania zgagi jest podrażnienie dolnego odcinka przełyku przez kwas solny i pepsynę (enzym trawiący białka), które przesuwane są w jego kierunku z żołądka (gdzie są produkowane). Przesunięcie ,,ku górze” napędzane jest ruchem przepony, która wypycha płyn na przekór perystaltyce przewodu pokarmowego normalnie przesuwającą pokarm z przełyku aż do odbytnicy. Ściany dolnego odcinka przełyku nie są chronione przed żrącym działaniem kwasu solnego i pepsyny, więc podrażnienie może stopniowo prowadzić do zapalenia, zmian owrzodzeniowych, krwawienia, perforacji, a nawet zmian nowotworowych.
Zobacz też: Ratunku, zgaga!
Przyczyny GERD
Czynnikami zwiększającymi ryzyko rozwinięcia się choroby GERD są: nadwaga, nieprawidłowe nawyki żywieniowe: jedzenie w pośpiechu, jedzenie zbyt rzadko lub zbyt dużych porcji żywienia, nadużywanie alkoholu, ciąża, obcisłe ubrania lub pasek zwiększające ucisk w okolicy brzucha, stosowanie niektórych leków. Szczególnie obciążającym stanem jest otyłość (lub nadwaga) typu jabłko, bowiem to właśnie zalegający w obrębie jamy brzusznej tłuszcz wywiera ciśnienie na inne narządy, co z kolei prowadzi do przepychania zawartości żołądka ku górze.
Inne choroby predysponujące do wystąpienia GERD
Do chorób, które mogą wywołać GERD, należą m.in.: przełyk Garretta (przewlekłe owrzodzenie trawienne przełyku i zapalenie przełyku), przepuklina roztworu przełykowego, achalazja (polegająca na skurczu dolnego odcinka przełyku), rozlany skurcz przełyku, przełyk korkociągowaty czy też przełyk typu ,,dziadka do orzechów”.
Diagnoza GERD
Lekarz stwierdza chorobę na podstawie objawów, w szczególności na podstawie występowania zgagi przez co najmniej dwa dni w tygodniu. Jeśli występuje ona rzadziej, nie jest to powodem wykluczenia rozpoznania. U niektórych pacjentów może pojawić się konieczność przeprowadzenia dodatkowo badania endoskopowego, pokazującego stan przełyku oraz żołądka.
Leczenie GERD
GERD występuje w każdej grupie wiekowej, a jej objawy można kontrolować przez zmianę nieprawidłowych nawyków żywieniowych. W niektórych przypadkach leczenie wymaga stosowania leków albo operacji chirurgicznej, która usunie powód dolegliwości.
Profilaktyka indywidualna
Oto kilka zaleceń chroniących przed lub łagodzących dolegliwe objawy GERD:
- doprowadź swoją wagę do optymalnej dla Twojego wieku i wzrostu,
- ogranicz spożycie alkoholu do najwyżej dwóch kieliszków wina dziennie,
- śpij z głową uniesioną lekko do góry, unikaj spania ,,na płasko”,
- spożywaj często małe porcje jedzenia w ciągu dnia,
- ostatni posiłek jedz na co najmniej 3 godziny przed snem,
- unikaj leków zaburzających prawidłową perystaltykę lub mogących uszkadzać śluzówkę przełyku.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
