Jak podaje portal pacjent.gov.pl, w 2018 roku wśród chorych na cukrzycę było 1,3 mln mężczyzn i 1,6 mln kobiet. Kobiety nie tylko częściej chorują, ale też są bardziej zagrożone niektórymi powikłaniami. Wysoki poziom cukru może też uderzać w niektóre obszary kobiecego zdrowia.
Cukrzyca u kobiet częściej atakuje serce
Jak informuje agencja zdrowia Centers for Disease Control and Prevention, cukrzyca zwiększa ryzyko chorób serca (najczęstszego powikłania cukrzycy) około czterokrotnie u kobiet, ale tylko około dwukrotnie u mężczyzn. Kobiety z cukrzycą mają również gorsze wyniki zdrowia po zawale serca. Są też bardziej narażone na inne powikłania związane z cukrzycą, takie jak udar mózgu, utrata wzroku, choroby nerek i depresja.
Większe ryzyko choroby wieńcowej i udaru mózgu u kobiet z cukrzycą może wynikać z różnych przyczyn. Jedną z nich są inne cechy biologiczne pomiędzy płciami związane z rozkładem tkanki tłuszczowej.
Jeśli w twojej rodzinie ktoś chorował na cukrzycę, masz nadwagę lub otyłość, to jesteś bardziej narażona na rozwój choroby. Należy się wyczulić na objawy cukrzycy, które mogą być bardzo subtelne, oraz regularnie oznaczać poziom cukru we krwi, co najmniej raz w roku.
Cukrzyca a zdrowie kobiet
Cukrzyca ma związek z różnymi aspektami zdrowia kobiet, takimi jak:
- Cykl menstruacyjny – zmiany hormonalne przed miesiączką i w jej trakcie mogą zaburzać poziom cukru we krwi. Na około tydzień przed rozpoczęciem okresu często wzrasta poziom glukozy i potrzebna jest większa dawka insuliny. Przy cukrzycy miesiączki mogą być dłuższe lub bardziej obfite. Duże zmiany hormonalne, np. z powodu ciąży, też mogą podnosić cukier we krwi.
- Zdrowie układu moczowo-płciowego – kobiety z cukrzycą bardziej niż mężczyźni są narażone na zakażenie dróg moczowych oraz nawracające infekcje intymne (przede wszystkim skarżą się na zakażenie grzybicze pochwy, wywoływane przez drożdżaki). Infekcjom sprzyjają wysokie stężenie glukozy we krwi, niekorzystne zmiany w układzie odpornościowym i układzie krążenia z powodu cukrzycy.
- Zajście w ciążę – wysoki poziom cukru we krwi może utrudniać posiadanie potomstwa. Zalecane jest, aby wstrzymać się z zajściem w ciążę do momentu uregulowania glikemii. Cukrzyca może szkodzić matce i dziecku: powodować stan przedrzucawkowy (związany z wysokim ciśnieniem), zwiększa ryzyko poronienia, wad wrodzonych, wcześniactwa, większej wagi dziecka i trudniejszego porodu. Zanim choroba nie zostanie opanowana, należy stosować metody antykoncepcyjne.
- Libido – wysoki poziom glukozy we krwi u wielu kobiet obniża zainteresowanie seksem. Dodatkowo infekcje intymne i suchość pochwy pogarszają odczucia. Uszkodzenia nerwów spowodowane postępującą cukrzycą powodują słabsze ukrwienie narządów płciowych, a przez to mniejsze doznania seksualne.
- Ciąża – to czas, kiedy może rozwinąć się cukrzyca w ciąży nawet, jeżeli wcześniej nie rozpoznano choroby. Takie ryzyko występuje u każdej kobiety, ale jest większe u ciężarnych z nadwagą i otyłością, gdy wiek przekracza 25 lat, lub gdy w rodzinie występuje cukrzyca typu 2.
- Menopauza – naturalny spadek estrogenu związany z przekwitaniem wpływa na wahania poziomu cukru we krwi. To ważne, żeby sprawdzać glukozę. Dodatkowo objawy menopauzy, takie jak uderzenia gorąca i bezsenność także mogą działać na glikemię.
Warto pamiętać, że odpowiednie działania - zdrowe nawyki, dieta, a czasami leki - mogą pomóc złagodzić szkodliwy wpływ cukrzycy na rożne strony kobiecego zdrowia.
Masz cukrzycę? O tym pamiętaj
Postępowanie przy cukrzycy jest złożone. W przypadku tej choroby leki nie załatwiają całej sprawy, a tzw. środki niefarmakologiczne (dotyczące stylu życia) mają ogromny wpływ na przebieg tej przewlekłej choroby. Narodowy Fundusz Zdrowia przygotował 7 zasad dla cukrzyka, które każdy pacjent powinien przestrzegać:
- Wsłuchaj się w swój organizm i reaguj na sygnały, które ci daje.
- Monitoruj poziom cukru przed posiłkiem lub podaniem insuliny lub 1,5 do 2 godzin po jedzeniu. Sprawdzaj go za pomocą glukometru lub CGM - ciągłego monitoringu glikemii.
- Bezwzględnie przestrzegaj zaleceń lekarza, dotyczących przyjmowania leków czy podawania insuliny.
- Informuj każdego lekarza, u którego się leczysz, że jesteś cukrzykiem i jakie leki bierzesz. Pamiętaj, że niektóre leki podwyższają zapotrzebowanie na insulinę (np. leki hormonalne).
- Przestrzegaj zaleceń dietetycznych ustalonych z lekarzem i dietetykiem. Nie pij alkoholu, wyeliminuj cukier z diety.
- Bądź aktywny fizycznie, uprawiaj sport.
- Przestrzegaj higieny. Przy wysokim poziomie cukru we krwi, nawet niewielkie skaleczenie może się długo goić.
W przypadku kobiet warto dodatkowo pamiętać o czujniejszym badaniu glukozy przed miesiączkami i reagowaniem, jeśli cukier jest zbyt wysoki. Ważne jest także dbanie o higienę intymną, używanie odpowiednich łagodnych kosmetyków, i reagowanie na pierwsze niepokojące sygnały.
Cukrzyca jest chorobą cywilizacyjną. Na całym świecie rozpoznano ją u ponad 350 milionów ludzi. Liczba ta rośnie, a prognozy wskazują, że do 2030 r. chorych będzie już 438 milionów.
Największe ryzyko rozwoju cukrzycy wiąże się z otyłością. Inne istotne czynniki ryzyka to wiek, podwyższone ciśnienie krwi i historia choroby w rodzinie. Cukrzyca powoduje groźne powikłania: choroby układu krążenia, nefropatię cukrzycową, uszkodzenia wzroku, neuropatie (uszkodzenia nerwów), trudno gojące się rany, osłabioną odporność czy choroby dziąseł. Kobiety z cukrzycą powinny szczególnie o siebie dbać, aby uniknąć komplikacji.
Źródło:
M. Woodward i inni, Diabetes and the female disadvantage, doi: 10.2217/whe.15.67,
Diabetes and Women, CDC.
Czytaj także:
Ten wstydliwy problem może być objawem cukrzycy. Mało kto łączy go z chorobą
Obalamy mity: 10 mitów o cukrzycy, które mogą zaszkodzić
Cukrzyca typu 1 (insulinozależna) - objawy, leczenie i powikłania
Przeziębienie wpływa na poziom cukru we krwi. O tym powinni pamiętać nie tylko diabetycy
Cukrzyca typu 2: jak rozpoznać i leczyć. Czy jesteś w grupie ryzyka?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
