Stres informuje nasz mózg o możliwym lub faktycznym zagrożeniu, co wpływa na wzrost glukozy we krwi. Zmiany stężenia glukozy w organizmie to normalne zjawisko, które zależy od diety, stylu życia i stanu zdrowia. Po posiłku poziom cukru stopniowo rośnie, a następnie maleje, wtedy zaczynamy odczuwać potrzebę jego uzupełnienia. Mamy też zapasy glukozy w formie glikogenu, które wykorzystujemy np. gdy nie dostarczymy pożywienia albo intensywnie ćwiczymy.
Długo utrzymujące się wysokie stężenie cukru we krwi jest niekorzystne dla zdrowia. Stres to jeden z czynników, które mogą podnosić poziom glukozy. Jak to się dzieje i co robić, aby stres nie wpływał negatywnie na poziom cukru w organizmie?
Spis treści:
- Dlaczego stres podnosi cukier we krwi?
- Stres podnosi cukier. Na co uważać przy cukrzycy?
- Czy stres może powodować cukrzycę?
- Co zrobić, aby poprawić poziom cukru w sytuacjach stresowych?
Dlaczego stres podnosi cukier we krwi?
Stres podnosi cukier w organizmie, ponieważ jest to element ochrony organizmu i wynika z potrzeby dostarczenia do mózgu i mięśni dodatkowych zapasów energii. To mechanizm, który wykształciliśmy wieki temu, kiedy ludzie musieli uciekać przed zagrożeniem lub z nim walczyć, do czego potrzebowali dużych zapasów energii.
W sytuacjach stresowych zmienia się w organizmie poziom takich hormonów jak adrenalina, hormon wzrostu, kortyzol i glukagon – wszystkie mają wpływ na poziom cukru we krwi. Stres, zwłaszcza silny, powoduje, że organizm wykorzystuje zapasy energii, w związku z czym wątroba wydziela więcej glukozy. Jednocześnie spada ilość insuliny, a tkanki ciała są na nią mniej wrażliwe. W efekcie tych procesów do krwi trafia więcej glukozy. Wszystko po to, aby być gotowym na ucieczkę albo na zmierzenie się z potencjalnym zagrożeniem.
Warto pamiętać, że stresem dla organizmu jest nie tylko napięcie emocjonalne, ale też stres fizyczny, taki jak uraz, infekcja czy ciężkie choroby (więcej: przeziębienie a poziom glukozy). One również mogą powodować wzrost glukozy. Z poziomem cukru naukowcy powiązali różne współistniejące ze stresem odczucia jak lęk, drażliwość, zamartwianie czy smutek.
Sprawdź też: Poziom cukru a nerwica
Stres podnosi cukier. Na co uważać przy cukrzycy?
Jeżeli chorujesz na cukrzycę, może wystąpić u ciebie zjawisko dużego skoku cukru po jego wcześniejszym spadku, nazywane reakcją z odbicia albo efektem Somogyi.
Hiperglikemia, czyli wzrost poziomu glukozy, wynika też ze stresu związanego ze zbyt niskim parametrem. Stres jest niekorzystnym czynnikiem u diabetyków, ponieważ utrudnia kontrolowanie poziomu glukozy. W trudniejszych momentach może być konieczne przyjmowanie większych dawek leków, o czym należy porozmawiać z lekarzem.
Czy stres może powodować cukrzycę?
Niestety tak. W dłuższej perspektywie utrzymujący się wysoki poziom stresu, a także związane z tym działanie hormonów, może powodować długotrwałą hiperglikemię, insulinooporność, a finalnie prowadzić do cukrzycy. Dowiedz się więcej o tym, kiedy stres jest nam potrzebny, a kiedy zaczyna szkodzić zdrowiu: Dystres - czym jest i jak mu zapobiec?
Co zrobić, aby poprawić poziom cukru w sytuacjach stresowych?
Aby poprawić glikemię (poziom cukru) w sytuacjach napięcia przede wszystkim, jeśli to możliwe, należy ograniczyć stres.
- Pomocne będą techniki relaksacyjne, w tym medytacja, głębokie i spokojne oddychanie (więcej: oddychanie przeponą), technika Jacobsona.
- Do obniżenia stresu oraz lepszej kontroli glikemii przyczynia się też regularna aktywność fizyczna. Polecane są ćwiczenia aerobowe, jak pływanie, jazda na rowerze, bieganie i taniec.
- Ważna jest zdrowa dieta: unikanie kofeiny, alkoholu, cukrów prostych, a wybieranie produktów bogatych w białko, zdrowe tłuszcze i błonnik.
Jeżeli sami nie możemy sobie poradzić z odczuwanym stresem, to najlepiej porozmawiać z bliską, życzliwą osobą albo skorzystać z pomocy psychoterapeuty.
Źródła:
McCowen KC, Malhotra A, Bistrian BR. Stress-induced hyperglycemia. Crit Care Clin. 2001 Jan;17(1):107-24. doi: 10.1016/s0749-0704(05)70154-8. PMID: 11219223,
Sharma K, Akre S, Chakole S, Wanjari MB. Stress-Induced Diabetes: A Review. Cureus. 2022 Sep 13;14(9):e29142. doi: 10.7759/cureus.29142. PMID: 36258973; PMCID: PMC9561544,
Ingrosso DMF, Primavera M, Samvelyan S, Tagi VM, Chiarelli F. Stress and Diabetes Mellitus: Pathogenetic Mechanisms and Clinical Outcome. Horm Res Paediatr. 2023;96(1):34-43. doi: 10.1159/000522431. Epub 2022 Feb 4. PMID: 35124671.
Czytaj także:
Objawy cukrzycy: wczesne i nietypowe
Obalamy mity: 10 mitów o cukrzycy, które mogą zaszkodzić
Insulinooporność - czym jest, objawy, leczenie, dieta. Oblicz wskaźnik HOMA
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
