Każda zdrowa kobieta, u której nie ma żadnych niepokojących objawów, powinna chodzić do ginekologa raz na pół roku. Absolutne minimum to wizyta raz w roku. Badanie ginekologiczne w ciąży przeprowadza się częściej, a ich terminy uzgadnia się z lekarzem prowadzącym ciążę. Do ginekologa należy się zgłosić za każdym razem w przypadku wystąpienia niepokojących objawów.
Badanie ginekologiczne:
- Wskazania do wizyty
- Przygotowanie do badania
- Przebieg wizyty
- Dodatkowe badania
- Po co idzie się do ginekologa
Wskazania do badania ginekologicznego
Poza wizytami kontrolnymi co pół roku lub co rok, do ginekologa trzeba zgłosić się, w następujących sytuacjach:
- podejrzenia ciąży,
- uporczywego świądu,
- krwawień śródmiesiączkowych,
- upławów,
- bólu piersi,
- nawracającego lub utrzymującego się bólu w dolnej części brzucha,
- powiększenie węzłów chłonnych pod pachami.
Przygotowanie do badania ginekologicznego
Podstawową sprawą jest higiena. Można wziąć prysznic w domu bezpośrednio przed wizytą. W niektórych przychodniach w gabinecie jest łazienka, gdzie można się podmyć bezpośrednio przed badaniem. Nie trzeba się depilować ani golić w okolicach krocza. Przed zwykłym badaniem należy opróżnić pęcherz. Jeśli podczas badania ma być wykonane USG, pełny pęcherz ułatwia uzyskanie lepszego obrazu.
Na wizytę do ginekologa zawsze trzeba przygotować datę rozpoczęcia ostatniej miesiączki.
Przez kilka dni przed planowaną wizytą nie należy stosować leków dopochwowych ani irygacji. Jeśli w czasie badania ginekologicznego ma zostać pobrany materiał do cytologii, dobrze jest powstrzymać się od współżycia przez 2-3 dni przed wizytą u lekarza.
Optymalny moment na rutynową wizytę u ginekologa to ok. 10 dnia cyklu. Inaczej wygląda sytuacja, gdy wizyta ma na celu założenie wkładki domacicznej – wtedy powinna odbyć się w drugiej połowie miesiączki.
Na badanie ginekologiczne dobrze jest iść w spódnicy – nie trzeba wtedy po zdjęciu majtek paradować po gabinecie z gołymi pośladkami. Spódnica nie jest oczywiście konieczna.
Przebieg badania ginekologicznego
Pierwszym etapem jest wywiad – lekarz pyta o datę ostatniej miesiączki, pyta, czy coś konkretnego skłania pacjentkę do wizyty, czy jest to wizyta kontrolna. Specjalista może też dowiadywać się o to, czy pacjentka jest aktywna seksualnie, czy stosuje antykoncepcję i jaką, czy w jej rodzinie były przypadki raka jajnika, szyjki macicy i piersi. Przy pierwszej wizycie u konkretnego lekarza mogą też pojawić się pytania o liczbę ciąż, poronień i porodów oraz to, w jaki sposób odbyły się porody – siłami natury czy przez cesarkę.
Właściwe badanie ginekologiczne odbywa się na fotelu ginekologicznym. Należy usiąść na jego skraju i położyć się na plecach, a nogi oprzeć na podpórkach. Dzięki temu lekarz może dokładnie obejrzeć zewnętrzne narządy płciowe i ma dostęp do badania palpacyjnego, może też pobrać próbkę do badania cytologicznego.
Badanie palpacyjne może być dwojakiego rodzaju: dwuręczne zwane też dopochwowym oraz badanie zestawione.
Badanie ginekologiczne dwuręczne
Polega na tym, że lekarz palce jednej dłoni (w rękawiczkach) wkłada do pochwy, a drugą rękę kładzie na podbrzuszu i uciska nią powłoki brzuszne. Dzięki temu może określić wielkość położenie i konsystencję macicy, pochwy oraz jajników.
Badanie ginekologiczne zestawione
Tę technikę najczęściej wykorzystuje się w przypadku dziewic. Lekarz wsuwa palce jednej dłoni (także w rękawiczkach) w odbytnicę i przez jej ściankę bada pochwę i szyjkę macicy. Drugą dłoń kładzie na podbrzuszu pacjentki i uciska nią powłoki brzuszne.
Żadna z wyżej wymienionych technik nie musi być bolesna. To, czy taka będzie, zależy w dużej mierze od ginekologa – niektórzy są wyjątkowo delikatni, inni zdecydowanie mniej. Na szczęście każda pacjentka ma prawo wybrać sobie ginekologa i chodzić do takiego, którego sposób bycia i badania jej odpowiada.
Badanie ginekologiczne – dodatkowe badania
Do pobrania wymazu z szyjki macicy, który niezbędny jest do wykonania cytologii, lekarz używa wziernika, którym poszerza nieco pochwę, aby mieć dostęp do szyjki macicy. Pociera ją specjalną szczoteczką, a pobrany materiał nanosi na szkiełko laboratoryjne. Wzierniki mogą być jednorazowe plastikowe lub wielorazowe metalowe – te drugie poddaje się sterylizacji.
Podczas wizyty ginekolog może też zbadać pacjentce piersi oraz doły pachowe. Jest to badanie, które ma na celu wykrycie ewentualnych guzków oraz powiększonych węzłów chłonnych.
W czasie wizyty lekarz może też wykonać badanie kolposkopowe. Polega ono na obejrzeniu szyjki macicy z użyciem specjalnego mikroskopu. Badanie służy do wykrywania nieprawidłowości w obrębie tarczy szyjki macicy, ujścia szyjki, pochwy i sromu. W razie potrzeby pobierany jest materiał do dalszego badania, co pozwala na bardzo wczesne wykrycie zmian nowotworowych.
Czasami podczas wizyty ginekolog wykonuje USG przez powłoki brzuszne lub USG przezpochwowe. Wsuwa wtedy głowicę aparatu do pochwy (najczęściej ubiera ją wcześniej w prezerwatywę dla zachowania higieny) albo przesuwa głowicą po powłokach brzusznych. Badanie pozwala dokładnie obejrzeć wewnętrzne narządy płciowe i np. ocenić, czy jajnik szykuje się do owulacji.
Cała wizyta u ginekologa zwykle trwa ok. 15 minut, a samo badanie ginekologiczne na fotelu trwa ok. minuty – nieco dłużej, gdy trzeba pobrać materiał do cytologii lub zrobić USG.
W jakim celu chodzi się do ginekologa
Jest to lekarz, który ma sprawować opiekę nad zdrowiem płciowym kobiety. Dlatego zakres jego obowiązków jest dość szeroki. Ginekolog powinien:
- podejmować działania profilaktyczne,
- leczyć dolegliwości,
- stwierdzać i prowadzić ciąże,
- służyć kobiecie pomocą w doborze środków antykoncepcyjnych,
- przepisywać na nie recepty, ewentualnie je instalować (np. spiralę).
Jego zadaniem jest też profilaktyka raka piersi, więc jeśli sam nie kwapi się do badania biustu, warto mu to zasugerować.
Część lekarzy unika wypisywania recept na środki antykoncepcyjne czy zakładania wkładek domacicznych. Jest to spowodowane tym, że zasłaniają się sumieniem, które zgodnie z doktryną kościoła nie pozwala im zaburzać płodności kobiety. Dlatego, jeśli wybierasz się do ginekologa w celu uzyskania wsparcia w doborze antykoncepcji, sprawdź, czy wybrany specjalista nie ma z tym problemu – wystarczy zapytać w przychodni.
Więcej o zdrowiu kobiety:
Cytologia a USG – czy jedno badanie zastąpi drugie?
Polip macicy: przyczyny, objawy i leczenie
Mięśniaki macicy – diagnozowanie i leczenie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
