Spis treści:
- Cholesterol normy wiekowe u dorosłych
- Cholesterol normy wiekowe u dzieci
- Jak często badać cholesterol?
- Jak poprawić wyniki cholesterolu?
Cholesterol normy wiekowe u dorosłych
Pełne badanie cholesterolu, czyli lipidogram, obejmuje:
- całkowity cholesterol,
- cholesterol LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości, tzw. zły cholesterol),
- trójglicerydy,
- cholesterol HDL (lipoproteiny o dużej gęstości, tzw. dobry cholesterol).
Prawidłowy poziom cholesterolu całkowitego u osoby powyżej 19. roku życia bez choroby układu krążenia i cukrzycy wynosi maksymalnie 190 mg/dl. Ponadto u osoby dorosłej norma wiekowa cholesterolu wynosi:
- norma cholesterolu LDL: poniżej 115 mg/dl,
- norma trójglicerydów: maksymalnie 150 mg/dl,
- norma cholesterolu HDL: u kobiet więcej niż 40 mg/dl, u mężczyzn więcej niż 46 mg/dl.
Norma cholesterolu u osoby dorosłej obciążonej chorobą układu krążenia lub cukrzycą wynosi:
- cholesterol całkowity: poniżej 175 mg/dl,
- cholesterol LDL: poniżej 100 mg/dl (a u chorych po angioplastyce lub bypassach poniżej 75 mg/dl),
- trójglicerydy: maksymalnie 150 mg/dl,
- cholesterol HDL: dla kobiet więcej niż 40 mg/dl; dla mężczyzn więcej niż 46 mg/dl.
U osób starszych norma cholesterolu całkowitego ze względu na wiek może być wyższa niż u młodszych. W tej grupie stosowanie leków obniżających stężenie cholesterolu we krwi jest kwestią problematyczną. Badania dowodzą, że związek ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych (jak zawał serca lub udar) u osób starszych ze stężeniem cholesterolu całkowitego, jest słabszy niż u osób młodszych. Dlatego w wielu przypadkach lekarz nie zastosuje leków obniżających cholesterol u osoby w podeszłym wieku, jeśli nie ma to wyraźnego wpływu na zapobieganie chorobie.
Cholesterol normy wiekowe u dzieci
Normy wiekowe cholesterolu u dzieci wynoszą:
- cholesterol całkowity: < 170 mg/dl (za graniczny uznaje się wynik 170-199 mg/dl),
- cholesterol LDL: < 110 mg/dl,
- cholesterol HDL: > 45 mg/dl,
- trójglicerydy: u dzieci w wieku 0-9 lat mniej niż 75 mg/dl, a u dzieci 10-19 lat mniej niż 90 mg/dl.
Należy dodać, że dla zdrowia ważny jest nie tylko poziom złego cholesterolu, ale też odpowiedni poziom dobrego cholesterolu. Stężenie korzystnego dla zdrowia cholesterolu HDL u dziecka lub nastolatka (2-19 lat) poniżej 35 mg/dl naraża na większe ryzyko chorób serca. Na szczęście poprzez zmianę codziennych nawyków można poprawić wyniki badań i zapobiec problemom zdrowotnym w przyszłości.
Jak często badać cholesterol?
Cholesterol powinien być sprawdzany zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Aktualne wytyczne światowych towarzystw pediatrycznych zalecają, aby sprawdzać poziom cholesterolu już u dzieci w wieku 9-11 lat i kolejny raz w wieku 17-21 lat. W grupie dzieci, u których występuje zagrożenie chorobami takimi jak cukrzyca, otyłość lub jest wysoki poziom cholesterolu w rodzinie, należy wykonać badanie między 2. a 8. rokiem życia, a później między 12. a 16. rokiem życia.
Po skończeniu 20. roku życia każdy powinien sprawdzić, jaki ma poziom cholesterolu we krwi. Jeżeli wyniki są w normie, można do 40. roku życia powtarzać badanie co 3-5 lat. W przypadku złego wyniku, obciążenia rodzinnego lub chorób, konieczne może być częstsze wykonywanie testów – o szczegóły należy zapytać lekarza. W wieku 40-50 lat należy sprawdzić cholesterol co 2 lata, a po 50. roku życia – co roku.
Po co badać cholesterol i jak poprawić wyniki?
Wyniki badania cholesterolu pozwalają ocenić ryzyko rozwinięcia chorób układu krążenia: miażdżycy, zawału serca oraz udaru. Wyższe stężenie cholesterolu LDL i trójglicerydów podwyższa ryzyko chorób serca i naczyń, z kolei wyższy cholesterol HDL je obniża. Na podstawie wyników badania można podjąć jak najszybciej działania zapobiegające wymienionym schorzeniom.
Poprzez styl życia jesteśmy w stanie wpłynąć na poziom poszczególnych frakcji cholesterolu: obniżać je lub podwyższać. Kluczowe znaczenie w poprawie wyników mają:
- aktywność fizyczna (powyżej 150 minut umiarkowanej aktywności tygodniowo),
- dieta (zwłaszcza śródziemnomorska),
- prawidłowa masa ciała,
- zaprzestanie palenia papierosów,
- ograniczenie spożycia alkoholu.
Czasami konieczne jest przyjmowanie leków obniżających cholesterol, tzw. statyn.
Źródło:
Guideline on the Management of Blood Cholesterol: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines, Circulation [online], 2018 r., https://doi.org/10.1161/CIR.0000000000000625, [dostęp:] 25.01.2021,
Total, LDL, and HDL Cholesterol Decrease With Age in Older Men and Women, Circulation [online], https://doi.org/10.1161/01.CIR.96.1.37, [dostęp:] 25.01.2021.
Czytaj także:
Jak obniżyć cholesterol? 3 babcine sposoby na obniżenie cholesterolu
Obalamy mity: Czy osoby odżywiające się zdrowo mogą mieć wysoki cholesterol?
Dieta na cholesterol - co jeść? Zasady, przepisy, jadłospis na 7 dni
Czego nie jeść przy wysokim cholesterolu? Te 10 produktów podbija twój cholesterol
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
