Spis treści:
- Co to jest MCH?
- MCH - norma
- Podwyższone MCH - co oznacza?
- Obniżone MCH - co oznacza?
- MCH w ciąży - normy
- Kiedy zbadać MCH?
Co to jest MCH?
MCH (z ang. mean corpuscular hemoglobin lub mean cell hemoglobin) to parametr krwi określający średnią masę hemoglobiny w krwince czerwonej (erytrocycie). Hemoglobina jest białkiem krwi, dzięki któremu krwinki czerwone dostarczają tlen do komórek w organizmie. Określenie MCH jest pomocne w diagnostyce anemii (poznaj najważniejsze objawy anemii), ale też zaburzeń wodno-elektrolitowych.
Parametr MCH jest określany podczas morfologii krwi. Jego wynik jest ilorazem masy hemoglobiny (Hb) i liczby krwinek czerwonych (RBC lub erytrocyty) - parametrów, które są oznaczane podczas podstawowego badania krwi.
Nie należy mylić MCH z MCHC - czyli średnim stężeniem hemoglobiny w krwince. Obydwa parametry określają poziom wysycenia czerwonych krwinek hemoglobiną i powinny być oceniane wspólnie. Dzięki temu można w pełni określić ilość hemoglobiny w krwinkach czerwonych. Chociaż trzeba dodać, że MCH jest rzadziej używany niż MCHC.
Erytrocyty ze względu na wartość MCH dzieli się na:
- normochromiczne - prawidłowy poziom MCH,
- hipochromiczne - obniżony poziom MCH,
- hiperchromiczne - za wysoki poziom MCH.
Norma MCH w morfologii
Norma MCH jest inna dla kobiet, mężczyzn i dzieci. Wartość powinna mieścić się w zakresie:
- kobiety: 27-31 pg
- mężczyźni: 27-34 pg
- dzieci: 25-32 pg
- noworodki: 29-37 pg
Wartości MCH podawane są pikogramach, gdzie 1 pikogram to 10-12 g.
Pamiętaj, że normy w różnych laboratoriach mogą nieznacznie różnić się od siebie. Dlatego swój wynik MCH zawsze porównuj z wartościami podanymi na wyniku morfologii krwi z laboratorium.
Podwyższone MCH - co oznacza?
Zbyt wysoki poziom MCH jest sytuacją rzadką. Podwyższone MCH na ogół oznacza anemię makrocytową (megaloblastyczną), spowodowaną niedoborem witaminy B12 (co jeść przy niedoborze witaminy B12) i kwasu foliowego. W przebiegu tej niedokrwistości pojawiają się nieprawidłowości w produkcji erytrocytów, ich budowie i funkcji.
Podwyższone MCH może świadczyć też o sferocytozie. To wrodzona choroba krwi polegająca na nieprawidłowej budowie czerwonych krwinek. Zamiast spłaszczonych dysków z wgłębieniem pośrodku erytrocyty mają kulisty kształt, co utrudnia lub wręcz uniemożliwia im pełnienie swojej funkcji w organizmie. Sferocytoza jest chorobą genetyczną i jedną z najczęstszych postaci niedokrwistości w północnej Europie. Choć brzmi to bardzo groźnie, sferocytoza zazwyczaj przebiega łagodnie (nie oznacza to jednak, że nie może prowadzić to ciężkich powikłań).
Inne możliwe przyczyny wysokiego MCH:
- choroby wątroby,
- infekcje,
- nadużywanie alkoholu,
- nowotwór,
- nadczynność tarczycy.
Obniżone MCH - co oznacza?
Wynik MCH poniżej normy może być następstwem zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej, a dokładniej przewodnienia organizmu.
Obniżone MCH może też oznaczać niedokrwistość z niedoboru żelaza, która rozwinęła się np. w wyniku nieprawidłowej diety, chorób przewlekłych, nowotworowych lub po krwotoku. Żelazo jest niezbędne do produkcji hemoglobiny, której zaczyna brakować w erytrocytach przy niedostatecznej ilości tego pierwiastka. To przekłada się m.in. na obniżony parametr MCH.
Warto wiedzieć, że typowy obraz morfologii przy niedokrwistości z niedoboru żelaza to nie tylko obniżone MCH, ale też obniżone parametry: Hb, MCV, HCT, oraz zwiększone RDW (zawartość czerwonych krwinek we krwi), może wystąpić podwyższenie liczby płytek krwi. Obniżone MCH może oznaczać talasemię. Jest to rzadka genetyczna choroba skutkująca zaburzeniem produkcji hemoglobiny. Zarówno za wysokie, jak i za niskie MCH warto skonsultować z lekarzem. Specjalista oceni wynik w oparciu o wyniki pozostałych parametrów i, jeśli będzie taka potrzeba, zleci dokładniejsze badania.
MCH w ciąży - normy
W trakcie ciąży wartość MCH może być nieco wyższa niż normalnie. Normy MCH w ciąży to:
- pierwszy trymestr ciąży: od 30 do 32 pg,
- drugi trymestr ciąży: od 30 do 33 pg,
- trzeci trymestr ciąży: od 29 do 32 pg.
Obniżone MCH w trakcie ciąży na ogół oznacza anemię z niedoboru żelaza. Jest to często występujące zaburzenie u kobiet ciężarnych, głównie dlatego, że zwiększa się w tym czasie zapotrzebowanie na żelazo (szczególnie w trzecim trymestrze). Lekarz w przypadku niedokrwistości powinien przepisać preparat z żelazem.
Kiedy zbadać MCH?
Morfologię, która określa m.in. parametry krwinek czerwonych w tym MCH, należy robić regularnie przynajmniej raz w roku, a także gdy dokuczają nam niepokojące objawy. Do wykonania badania MCH na pewno powinny skłonić:
- osłabienie,
- bladość skóry i błon śluzowych,
- męczliwość,
- zaburzenia pamięci i koncentracji,
- mrowienie i drętwienie kończyn,
- szybkie bicie serca (kołatanie serca),
- duszność,
- łamliwe paznokcie.
MCH określa się w ramach morfologii. Na badanie najlepiej zgłosić się na czczo. Na miejscu zostanie pobrana krew żylna ze zgięcia łokciowego. Wynik dostępny jest tego samego dnia.
Źródła:
R. Caquet, 250 badań laboratoryjnych. Kiedy zlecać. Jak interpretować, Wydanie III, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017,
F. Kokot, Badania laboratoryjne. Zakres norm i interpretacja, PZWL Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015,
B.S. Maner, L. Moosavi, Mean Corpuscular Volume, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK545275/.
Czytaj także:
9 czynników, które mogą zafałszować wyniki badań krwi
Kiedy trzeba zrobić morfologię krwi?
Hematokryt przydaje się w diagnozowaniu anemii. Co warto o nim wiedzieć?
Morfologia krwi a nowotwór – jak go wykryć w badaniu?
Niska hemoglobina a nowotwór. Jak często niedokrwistość jest objawem raka?
CRP a rak – jaki jest związek? Kiedy wysokie białko C-reaktywne świadczy o nowotworze?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
