Spis treści:
- Jak powstają blizny?
- Rodzaje blizn
- Maści na blizny
- Domowe sposoby na blizny
- Profesjonalne zabiegi na blizny
- Koszt leczenia blizny
- Które blizny łatwiej usunąć, a które trudniej?
Jak powstają blizny? Czy niektórzy mają większą skłonność do ich tworzenia?
Blizna jest to trwała zmiana skórna powstała w następstwie złożonego procesu naprawczego wcześniej uszkodzonych tkanek.
Blizna różni się od zdrowej skóry nie tylko wyglądem. Jest tkanką bardzo bogatą we włókna kolagenowe, z niską zawartością włókien elastynowych. Charakterystyczne jest też to, że w bliźnie nie ma przydatków skóry, takich jak włosy czy gruczoły.
Świeża blizna jest bogato unaczyniona, dlatego początkowo przybiera lekko różowy odcień, następnie ulega przebudowie, osiągając po wielu miesiącach swój ostateczny kształt i kolor zbliżony do koloru skóry.
Istnieją dwa sposoby gojenia się ran, prowadzące do powstania blizn. Jedną z nich jest gojenie się per primam, czyli przez tzw. rychłozrost - dotyczy to zszytych ran po cięciu chirurgicznym. Drugim sposobem gojenia się ran zachodzącym w przypadku dużych, rozległych i nieregularnych ubytków tkankowych, jak np. rany szarpane czy owrzodzenia, jest gojenie się per secundam, czyli przez ziarninowanie. Tego typu gojenie przebiega dłużej i pozostawia często mniej estetyczne blizny rozmaitych kształtów
– wyjaśnia lek. Kamila Białek-Galas, specjalista dermatolog-wenerolog, lekarz medycyny estetycznej Centrum Medycznego Sublimed z Krakowa.
Chociaż proces bliznowacenia jest zjawiskiem fizjologicznym, to mogą mieć na niego negatywny wpływ liczne czynniki współistniejące jak np.:
- infekcje rany,
- zaburzenia ukrwienia tkanek (np. w przebiegu cukrzycy).
Każdy ma skłonność do tworzenia się blizn. Każda osoba, u której dochodzi do powstania głębokiej, sięgającej skóry właściwej rany, niezależnie od tego, czy czystej, chirurgicznej, czy też rozległej, zabrudzonej, szarpanej, wykazuje tendencję do jej gojenia się, co może przebiegać na różne sposoby, a w następstwie tego procesu powstaje blizna– wyjaśnia lek. Kamila Białek-Galas.
Rodzaje blizn
Można wyróżnić kilka typów blizn:
- blizny położone w poziomie skóry,
- zapadnięte czyli tzw. zanikowe (ich powierzchnia znajduje się poniżej zdrowej tkanki) – często powstają po ospie lub trądziku,
- przerostowe (nadbudowane, ich powierzchnia zlokalizowana jest wyżej niż powierzchnia gojącej się rany) – powstają często w przypadku długo i trudno gojących się ran, np. po operacji lub oparzeniu.
Na oddzielną uwagę zasługują keloidy (czyli bliznowce). Powstają w efekcie nadmiernego, niekontrolowanego procesu naprawczego rany, wykraczającego poza granice pierwotnej rany, tworząc „palczaste wypustki”, którymi wnikają w skórę zdrową. Bliznowce mogą powstać m.in. po oparzeniu, operacjach lub chorobach skóry, jak ospa lub trądzik.
Maści skuteczne w usuwaniu blizn
Na rynku dostępne są różne rodzaje leków miejscowych na blizny. Do najczęściej stosowanych należą preparaty silikonowe (np. żele i plastry) oraz preparaty enzymatyczne zawierające w składzie m.in. allantoinę, heparynę oraz wyciąg z cebuli.
Preparaty sylikonowe sprawdzą się przede wszystkim w usuwania świeżych blizn, zapobiegając powstawaniu blizn przyrosłych. Stosowanie tego typu preparatów najlepiej zacząć bezpośrednio po zakończeniu procesu gojenia. Są też stosowane jako terapia pierwszego rzutu w leczeniu blizn przyrosłych oraz keloidów. W przypadku preparatów enzymatycznych jest podobnie, głównym wskazaniem do ich zastosowania są blizny przerostowe, blizny powodujące przykurcze (np. w obrębie stawów) i keloidy.
Skuteczne domowe sposoby na blizny
Najważniejszym i skutecznym domowym sposobem leczenia blizny jest odpowiednia pielęgnacja zmienionego miejsca. Wystarczy do tego tłusta maść.
Stara, sprawdzona metoda chirurgów plastycznych brzmi: „nieważne, czym się smarujesz, ważne, jak masujesz”. W metodzie chodzi o to, aby dowolną tłustą maścią masować bliznę kolistymi ruchami, przez 30 minut dziennie. Regularne wykonywanie tej czynności przez ok. pół roku, gwarantuje bardzo dobre rezultaty estetyczne. Jest to bardzo skuteczny sposób, jednak w przypadku większości pacjentów niestety zaniedbywany
– mówi lek. Kamila Białek-Galas.
Usuwanie blizn po trądziku, operacji, oparzeniu
Sposoby usuwania blizn różnią się od siebie. W przypadku blizn po trądziku skuteczną specjalistyczną metodą leczenia jest podcięcie z wypełnieniem kwasem hialuronowym, bardzo często uzupełniane o zabiegi z użyciem lasera frakcyjnego w połączeniu z iniekcją fibryną bogatopłytkową.
W przypadku blizn pooperacyjnych najczęściej łączy się działanie lasera frakcyjnego z fibryną bogatopłytkową.
Blizny po oparzeniu – wybór najlepszej metody usuwania uzależniony jest od wielu różnych zmiennych (jak rozmiar i lokalizacja). Jeśli mamy do czynienia z niewielką blizną, w gabinecie dermatologicznym można stosować zabiegi z wykorzystaniem lasera frakcyjnego. W przypadku rozległych blizn konieczne może być ich wycięcie i pokrycie ubytków tkankowych przez przeszczepy skórne.
Profesjonalne zabiegi leczenia blizn. Które są najskuteczniejsze?
Usuwanie blizny jest procesem trudnym. Zmiany łatwo się tworzą, ale leczenie trwa z reguły latami. Polecane jest łączenie metod, często uzupełnionych o odpowiednią pielęgnację, dietę czy fizjoterapię.
W leczeniu blizn zanikowych dobre efekty daje ich wypełnienie preparatami kwasu hialuronowego.
W przypadku blizn przerostowych można starać się je wypłaszczyć. Stosuje się w tym celu różne metody. W pierwszej kolejności może to być terapia uciskowa (im mocniejszy i dłuższy ucisk, tym większa tendencja do wypłaszczania blizny). Niektóre zmiany wymagają zastosowania zabiegów ablacyjnych, np. z zastosowaniem lasera frakcyjnego CO2.
W usuwaniu bliznowców stosuje się wymrażanie ciekłym azotem (krioterapię) oraz laseroterapię.
Niektóre keloidy mogą wymagać tzw. biopsji ścinającej i leczenia uciskowego. Charakterystycznym przykładem jest tutaj leczenie bliznowców powstających w obrębie płatków uszu po ich przebiciu. Po ich ścięciu, zaleca się zastosowanie ucisku, np. poprzez kolczyk typu wkrętka.
Bardzo popularną metodą usuwania blizn, stymulującą procesy regeneracyjne, są iniekcje fibryny bogatopłytkowej. Preparat jest uzyskiwany z krwi własnej pacjenta. Charakteryzuje się wysoką zawartością płytek krwi, które po wstrzyknięciu rozpoczynają intensywnie, trwające nawet 14 dni uwalnianie czynników wzrostu. Ponadto fibryna bogatopłytkowa jest także nieocenionym źródłem komórek macierzystych:
W niektórych przypadkach leczenia blizn niezbędne może okazać się chirurgiczne wycięcie lub korekcja blizny. Konsekwencją zabiegu jest jej zastąpienie inną blizną - dającą lepszy efekt kosmetyczny i terapeutyczny.
W najcięższych przypadkach konieczne bywa leczenie szpitalne, podczas którego usuwa się chirurgicznie blizny i zastępuje je przeszczepem skórnym. Taka terapia dotyczy przede wszystkim ran po oparzeniach.
Ile kosztuje usuniecie blizny?
To, ile trzeba wydać, aby usunąć bliznę, jest trudne do oszacowania. Leczenie jest spersonalizowane i złożone.
Jako przykład można podać szacunkowy koszt usunięcia blizny po cięciu cesarskim. Cena pojedynczego zabiegu laserowego w tym przypadku to ok. 500 zł. Takich zabiegów potrzeba kilka. Czasami dodatkowo podaje się fibrynę bogatopłytkową, której szacunkowy koszt w tym przypadku to ok. 800 zł za jeden zabieg (należy wykonać kilka zabiegów).
Potencjalny koszt leczenia blizn uzależniony jest od wielu różnych czynników, takich jak: powierzchnia, indywidualna tendencja do regeneracji uszkodzeń tkanek
– mówi lek. Kamila Białek-Galas.
Które blizny łatwiej usunąć, a które trudniej?
Najlepsze efekty leczenia udaje się osiągnąć w przypadku blizn gojących się na zasadzie rychłozrostu. Zatem łatwiej usunąć bliznę, która powstała po cięciu chirurgicznym, w warunkach sterylnych, przy której nie doszło do żadnego procesu nadkażenia, a sama blizna została zszyta. Trudniej leczy się blizny zanikowe lub przerostowe.
Trzeba zaznaczyć, że żadnej blizny nie da się tak naprawdę usunąć. To, co mogą robić specjaliści, to praca na bliźnie i przebudowa jej po to, aby w jak największym stopniu przypominała ona prawidłową skórę, a granice między nią, a skórą zdrową były na tyle zatarte, aby sama blizna była w jak najmniejszym stopniu dostrzegalna
– wyjaśnia lek. Kamila Białek-Galas
Czytaj także:
Jak pozbyć się pajączków na nogach? Najskuteczniejsze sposoby na naczynka
Wypadanie włosów – przyczyny i sposoby na wypadające włosy
Łysienie u kobiet – przyczyny utraty włosów i sposoby leczenia
Hirsutyzm: definicja, objawy, leczenie
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (2008). W latach 2010 – 2015 odbyła szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie dermatologii i wenerologii w Oddziale Klinicznym Dermatologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, gdzie prowadziła również zajęcia dydaktyczne ze studentami Wydziału Lekarskiego oraz School of Medicine In English. W 2016 zdała Państwowy Egzamin Specjalizacyjny z zakresu dermatologii i wenerologii, otrzymując jednocześnie wyróżnienie Okręgowej Izby Lekarskiej w Krakowie za jego wysoki wynik. Pracuje w Centrum Medycznym Sublimed w Krakowie.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
