Żelatyna wydaje się być idealnym środkiem na stawy. W końcu składa się z kolagenu, który jest elementem chrząstek i stawów. Jedząc ją, powinniśmy więc wzmacniać i pozbywać się bólu stawów, prawda? To jednak nie takie proste, a wielu naukowców ma wątpliwości odnośnie działania żelatyny na regenerację stawów. Mimo wszystko nawet przy ograniczonej liczbie dowodów warto włączyć żelatynę do swojej diety, by poprawić stan chrząstek i stawów.
Spis treści:
- Czym jest żelatyna?
- Żelatyna na stawy – jak działa?
- Zastosowanie żelatyny na stawy
- Picie żelatyny na stawy– skutki uboczne
- Jak stosować żelatynę na stawy?
Czym jest żelatyna?
Żelatyna to naturalne rozpuszczalne białko uzyskiwane z kości, skóry i ścięgien zwierząt, głównie świń, w wyniku hydrolizy kolagenu. Po rozpuszczeniu w wodzie żelatyna zmienia się w żel.
Jest stosowana nie tylko jako produkt spożywczy, ale również bardzo szeroko w przemyśle kosmetycznym. Żelatynę wykorzystuje się też w produkcji leków, głównie jako materiał powlekający kapsułkę.
Żelatyna znajduje również zastosowanie w medycynie. Jej zmodyfikowana forma jest np. wykorzystywana w leczeniu hipowolemii. Żelatyna jest składnikiem wielu suplementów na stawy. Niektórzy przyjmują ją w tym celu w postaci rozpuszczonej w wodzie czystej żelatyny.
Żelatyna może ukrywać się w składach leków, kosmetyków lub na składach opakowań spożywczych pod nazwą hydrolizat kolagenu, hydrolizowany kolagen lub denaturowany kolagen.
Żelatyna na stawy – jak działa?
Stawy to miejsca styku kości i ruchome połączenia między częściami szkieletu, są niczym łożyska maszyn, co sprawia, że w trakcie swojej pracy są narażone na tarcia i zużywanie.
Z wiekiem, w wyniku nadwagi albo przeciążenia stawu, dochodzi do ścierania się powierzchni chrząstki. Ponadto wskutek niedoboru m.in. kolagenu oraz odwodnienia, dochodzi do zmniejszenia ilości tzw. mazi stawowej, czyli ochronnego płynu wypełniającego przestrzenie w stawie, który zapobiega tarciu.
Do prawidłowego działania stawów niezbędny jest zatem kolagen. Organizm produkuje go sam, ale może być też dostarczany z zewnątrz, np. w postaci żelatyny. Niestety, sprawa nie jest tak prosta, jak się wydaje...
Kolagen, którego źródłem jest żelatyna, zachowuje się po spożyciu jak każde inne białko. Jest więc trawiony i rozkłada się na aminokwasy. Nie licz więc na to, że zjedzona przez ciebie galaretka trafi bezpośrednio do stawów, wzmocni je i nawilży. W praktyce, jedząc żelatynę, dostarczasz tak naprawdę aminokwasy, „cegiełki” do budowy tkanek:
- glicynę,
- prolinę,
- hydroksylizynę,
- hydorksyprolinę.
To aminokwasy bardzo pomocne w budowie i odbudowie stawów i chrząstek. Mechanizm działania żelatyny na stawy jest jednak zupełnie inny, niż może się wydawać. Żelatyna nie trafia bezpośrednio do stawów, ale jest rozkładana na związki, które mogą pomóc w ich odbudowie.
No właśnie, mogą pomóc, ale niekoniecznie tak się zadzieje. Żelatyna na stawy może być użyteczna tylko jeśli dodatkowo zastymulujesz odbudowę stawów. Do tego potrzeba:
- Odpowiedniej dawki witaminy C, która pomaga w budowie kolagenu, czyli mocnych stawów z „cegiełek”, otrzymanych uprzednio z żelatyny aminokwasów.
- Stymulacji ścięgien i stawów do odbudowy, za pomocą ruchu. Nie musi (a nawet nie powinien) być to intensywny wysiłek fizyczny, wystarczy poruszanie stawów: spacer, gimnastyka, rehabilitacja, pilates.
Zastosowanie żelatyny na stawy
Żelatyna jest przez niektórych stosowana w leczeniu:
- choroby zwyrodnieniowej stawów,
- reumatoidalnego zapalenia stawów
- osteoporozy,
- bólu stawów niewidomego pochodzenia,
- w celu szybszej regeneracji stawów po treningu.
Na rynku dostępne są suplementy zawierające żelatynę, które mają przede wszystkim służyć poprawie funkcjonowania stawów (chrząstek, kości), wzmocnieniu ich i regeneracji.
Badania na zwierzętach dowiodły, że suplementy z żelatyną zmniejszają obrzęk stawów w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów.
W pracach naukowych stosuje się często określenie hydrolizat kolagenu (jest otrzymywany w wyniku hydrolizy żelatyny farmaceutycznej). Naukowcy sugerują, że jest to skuteczny środek o potencjalnym zastosowaniu w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów i osteoporozy. Ponadto jest wysoce bezpieczny i może być długotrwale stosowany.
Bardzo popularnym specyfikiem jest też niemiecka żelatyna na stawy Abtei. To nic innego jak suplement z hydrolizatem żelatyny, produkowany w Niemczech.
Czy żelatyna na stawy faktycznie działa - co mówią badania?
Niestety jest niewiele naukowych dowodów na skuteczne działanie żelatyny na stawy, dlatego nie jest ona środkiem oficjalnie zalecanym w leczeniu. Pomimo tego wciąż pojawiają się nowe badania przemawiające na korzyść stosowania żelatyny na stawy.
Niedawne badania wykonane z udziałem sportowców są jednak bardzo obiecujące. Pewnej grupie sportowców podawano żelatynę z witaminą C, a następnie polecono im trening z wykorzystaniem skakanki. Okazało się, że u osób, które przed treningiem przyjęły mieszankę żelatyny z witaminą C, obserwuje się większe ilości białek budujących stawy i ścięgna. Żelatyna w tym przypadku przyczyniła się więc do poprawy stanu stawów.
Takich przypadków badań jest na szczęście coraz więcej. Choć nie można więc jednoznacznie mówić o 100% skuteczności żelatyny w leczeniu różnych chorób stawów, najprawdopodobniej jest ona choć częściowo skuteczna i warta wypróbowania.
Picie żelatyny na stawy – skutki uboczne
Żelatyna jest zaliczana przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) do substancji bezpiecznych. Nie wiadomo jednak, jak duże dawki żelatyny wpływają na organizm, gdy są stosowane przewlekle.
Eksperci z National Institutes of Health (NIH) zauważają, że przyjmowanie żelatyny doustnie nie wiąże się z zagrożeniem dla zdrowia i dodają, że prawdopodobnie można bezpiecznie przyjmować do 10 g żelatyny przez okres do 6 miesięcy.
Żelatyna może powodować niewielkie dolegliwości ze strony układu pokarmowego:
- odbijanie,
- wzdęcia,
- zgagę,
- uczucie ciężkości w żołądku.
Niektóre osoby mogą być uczulone na żelatynę.
Część ekspertów sugeruje też, że żelatyna może być skażona chorobami odzwierzęcymi. Nie odnotowano jednak jak na razie przypadków takich zachorowań po zjedzeniu żelatyny. To jednak preparat niezalecany w diecie wegetariańskiej.
Jak stosować żelatynę na stawy?
Żelatynę najłatwiej przyjmować w formie galaretek, jednak te czasami zawierają jej niewiele (najlepiej sprawdzić, jaka jest ilość na etykiecie).
Poleca się raczej stosowanie żelatyny w formie proszku lub granulek do rozpuszczania w wodzie. Na rynku są również dostępne gotowe suplementy z żelatyną.
Żelatynę warto spożywać wraz z dużymi dawkami witaminy C, ponieważ ta bierze udział w syntezie kolagenu przez organizm, a to od kolagenu zależy stan stawów.
Jak pić czystą żelatynę na stawy? Rozpuść w wodzie 10-15 g żelatyny (2-3 łyżeczki), dodaj witaminę C i taki napój wypijaj raz dziennie przez kilka tygodni. Nie musisz dodawać syntetycznej witaminy C. Idealnie sprawdzi się tu:
- sok z aronii,
- sok z dzikiej róży,
- przecier malinowy,
- sok z czarnej porzeczki,
- mus porzeczkowy.
Żelatynę można dodawać do jogurtu, płatków owsianych, do napojów, można połączyć ją z miodem lub sokiem z cytryny, aby poprawić jej smak.
Nie ma zalecanej dobowej dawki żelatyny, dlatego najlepiej tę kwestię wcześniej przedyskutować z lekarzem lub farmaceutą. Zapotrzebowanie może być zależne od wieku, stanu zdrowia oraz poziomu aktywności fizycznej.
Sportowcom sugeruje się dawkę 15 g (+ ok.50 mg witaminy C) na 60 minut przed treningiem. To samo dotyczyć będzie wszelkiego rodzaju aktywności: spacerów, gimnastyki, nordic walking. Najbardziej skorzystasz, jeśli wypijesz żelatynę przed jakąś formą aktywności.
Źródła:
Na podstawie artykułu opublikowanego pierwotnie 22.12.2020 przez Julię Krupińską.
Czytaj także:
Dieta na chore stawy – co jeść, a czego unikać?
Zwyrodnienie stawów - przyczyny i objawy choroby, metody leczenia
Ból stawów - jak stosować ciepłe i zimne okłady
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
