Czy detoks po zimie to dobry pomysł? Dietetyk odpowiada: niestety często jest to hasło źle rozumiane

detoks organizmu fot. Adobe Stock, okrasiuk
Detoks organizmu to bardzo popularne hasło, zwłaszcza wiosną. Przybieranie na wadze w czasie zimy oraz zmęczenie związane z przesileniem wiosennym skłaniają wielu z nas do poszukiwania alternatywnych metod oczyszczania organizmu. Celem ma być poprawa samopoczucia, kondycji fizycznej, a często też redukcja wagi. W internecie można znaleźć różne sposoby na tzw. detoks lub oczyszczanie organizmu, za którymi idzie obietnica spełnienia wszystkich tych celów. Pytamy Oliwię Poniatowską, dietetyczkę i psychodietetyczkę, ekspertkę Centrum Medycznego ENEL-MED, m.in. o to, czy detoks po zimie jest nam w ogóle potrzebny.
/ 02.04.2024 05:18
detoks organizmu fot. Adobe Stock, okrasiuk

Spis treści:

  1. Czym właściwie jest detoks organizmu i jak się odbywa?
  2. Czy po zimie potrzebny jest detoks?
  3. Jaki jest najlepszy detoks po zimie? Porady dietetyka
  4. Kiedy detoks po zimie to dobry pomysł?

Czym właściwie jest detoks organizmu i jak się odbywa?

Detoks organizmu można rozumieć na kilka sposobów. Powszechne używa się tego określenia dla procesu oczyszczania organizmu ze szkodliwych substancji (często po zimie) za pomocą diet oczyszczających (głodówek, postów, diet sokowych) oraz odpowiedniej suplementacji. Celem tych zabiegów jest zyskanie energii, poprawa samopoczucia i kondycji fizycznej. 

Na ogół taki detoks bazuje na stosowaniu różnego rodzaju diet czy kuracji, których teoretycznym celem jest wzmocnienie organizmu, doświadczenia uczucia lekkości, dostarczenia mu dużej dawki witamin i składników mineralnych, ewentualna utrata kilku nagromadzonych przez zimę kilogramów.
– mówi Oliwia Poniatowska, dietetyk i psychodietetyk, ekspertka Centrum Medycznego ENEL-MED.

Detoks organizmu rozumiany właściwie to jednak coś innego. Jest to przede wszystkim proces polegający na wyeliminowaniu z niego substancji toksycznych (alkoholu, narkotyków, toksyn), który odbywa się na szpitalnym oddziale toksykologicznym pod opieką personelu medycznego. 

Detoks może też dotyczyć nagromadzonych metabolitów powstałych na skutek procesów przemiany materii – tu za przykład może nam posłużyć kreatynina, jednak jeśli jej poziom nadmiernie wzrasta, to zamiast decydować się na dietę oczyszczającą, powinniśmy skupić się na przyczynie problemu, którą często okazuje się nieprawidłowa praca nerek
– mówi ekspertka.

Nasz organizm został wyposażonych w skuteczne mechanizmy usuwania toksyn, które trafiają do ciała. Zaangażowane są w nie narządy odpowiadające za pozbywanie się szkodliwych substancji:

  • Wątroba – odpowiadająca za metabolizm substancji zarówno niezbędnych, jak i toksycznych. Bezpośrednio wpływa na tempo metabolizmu alkoholu oraz innych trucizn. Jej kondycja ma największy wpływ na zdolność organizmu do samooczyszczania.
  • Nerki – zajmujące się filtrowaniem krwi m.in. z kwasu moczowego, amoniaku czy nadmiaru soli mineralnych.
  • Płuca – wydalające dwutlenek węgla, który jest produktem oddychania komórkowego.
  • Skóra – dzięki niej wraz z potem, organizm jest w stanie wydalać nadmiar soli mineralnych.

Mimo istnienia naturalnych zasobów organizmu do oczyszczania, w internecie można natknąć się na mnóstwo metod, które mają usunąć z ciała toksyny zgromadzone przez zimę. Najczęstsze formy to dieta sokowa, warzywno-owocowa albo plany oparte na jednej grupie dozwolonych produktów spożywczych, np. kaszy. Zazwyczaj są to kuracje niskokaloryczne i wymagające eliminacji wielu pokarmów. Stosowane zbyt długo lub niedostosowane do indywidualnych możliwości stanowią zagrożenie i mogą prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia. Chociaż zalecany czas ich trwania często nie przekracza 1-2 tygodni, to wiele osób tego nie przestrzega. Często takie kuracje nie są też poparte żadną fachową wiedzą.

Czy po zimie potrzebny jest detoks?

Jeżeli mamy ochotę wzmocnić organizm po zimie, to czemu nie. Możemy wspierać jego działanie na różne sposoby, które nie szkodzą. Według Oliwii Poniatowskiej, dietetyczki i psychodietetyczki, żadne uznane towarzystwa naukowe nie rekomendują specjalnych kuracji odtruwających i nie ma wskazań do ich stosowania, jedynie w przypadku ostrego zatrucia toksynami konieczne jest specjalistyczne leczenie. Ale o detoksie często nie mówi się w tym kontekście. Jeśli mowa natomiast o oczyszczaniu i wspieraniu organizmu po zimie za pomocą diety i aktywności fizycznej, to zawsze warto poprawić nawyki.

Wiosna jest bardzo dobrym momentem do wprowadzania tego typu zmian – robi się cieplej, mamy większą ochotę przebywać na zewnątrz, co sprzyja większej aktywności fizycznej. W sklepach pojawia się coraz więcej sezonowych warzyw i owoców – warto z tego skorzystać i zacząć małe kroki, które przełożą się na poprawę naszych nawyków zdrowotnych, a przy okazji w naturalny sposób wspomogą pracę naszych narządów wewnętrznych
– mówi ekspertka.

Jaki jest najlepszy detoks po zimie? Porady dietetyka

Jeśli zależy ci na wsparciu procesów oczyszczania organizmu, to skoncentruj się na zadbaniu o pracę narządów, które odpowiadają za eliminowanie szkodliwych substancji: wątroby, nerek, skóry i płuc. 

Najlepszy detoks dla organizmu to wprowadzenie zbilansowanej diety, aktywności fizycznej, odpowiedniego nawodnienia, zadbaniu o sen i rezygnacji z używek, a nie kuracje oczyszczające
– uważa Oliwia Poniatowska, dietetyk i psychodietetyk.

By wzmocnić organizm i wspomóc pracę narządów odpowiedzialnych za oczyszczanie organizmu, powinieneś:

  • zadbać o prawidłowe nawodnienie,
  • zwiększyć spożycie błonnika pokarmowego,
  • wzbogacić swoją codzienną dietę w antyoksydanty,
  • wybierać zielone warzywa z uwagi na zawartość chlorofilu (wspomagającego pracę wątroby) oraz owoce jagodowe o ciemnym fioletowym lub czerwonym zabarwieniu (są źródłem bioflawonoidów o działaniu przeciwzapalnym),
  • pić kawę, jeśli lubisz – jej regularne spożycie może zmniejszać ryzyko nowotworu wątroby oraz ryzyko jej zwłóknienia.

Wszystkie te działania powinny być realizowane w ramach dobrze zbilansowanej diety o odpowiedniej podaży energii. Diety bardzo niskokaloryczne lub wręcz głodówkowe będą osłabiać organizm. Jeśli w ostatnim czasie dieta obfitowała w ciężkostrawne dania i większe ilości produktów przetworzonych, możemy zdecydować się na zmianę diety w kierunku łatwostrawnej o charakterze przeciwzapalnym
– dodaje ekspertka.

Wiesz już, co wybierać, aby oczyścić ciało, a z czego powinieneś zrezygnować? Unikaj:

  • alkoholu, nawet w małej ilości,
  • żywności dosładzanej syropem glukozowo-fruktozowym (jego nadmiar w diecie, będzie przyczyniał się do pogorszenia pracy wątroby, a nawet jej stłuszczenia),
  • dużych ilości czerwonego mięsa,
  • słodyczy i żywności typu fast food, żywności wysoko przetworzonej
  • nadużywania leków i suplementów diety (jeśli nie są one konieczne z uwagi na nasz stan zdrowia).

Przeczytaj też: jak zregenerować wątrobę oraz co jest dobre na nerki?

Kiedy detoks po zimie to dobry pomysł?

O detoksie po zimie, ale tylko przy rozsądnym podejściu, warto pomyśleć, gdy:

  • czujesz zmęczenie i brak energii, chociaż wyniki badań są prawidłowe (w innym przypadku przyczyną może być choroba, którą trzeba leczyć),
  • masz nadwagę,
  • prowadzisz siedzący tryb życia,
  • czujesz się ociężale,
  • masz problemy z koncentracją i pamięcią,
  • pogorszyła się kondycja twoich włosów i skóry,
  • twoja dieta jest niezdrowa (brakuje w niej owoców i warzyw, często sięgasz po czerwone mięso, słodycze, ciężkostrawne, smażone potrawy oraz jasne pieczywo czy słone przekąski),
  • dokuczają ci dolegliwości ze strony układu pokarmowego: wzdęcia, zaparcia, niestrawność, zgaga,
  • masz obniżoną odporność — często łapiesz infekcje,
  • mało lub źle sypiasz.

Najważniejsze jest, by wspierać organizm z głową. Korzystając z diet detoksykujących, można doprowadzić do wielu groźnych konsekwencji zdrowotnych. 

Za mała podaż energii oraz składników odżywczych może prowadzić do niedożywienia i niedoborów ważnych związków. Deficyt białka powoduje utratę beztłuszczowej masy ciała, co przyczynia się do obniżenia podstawowej przemiany materii. Z uwagi na niską podaż białka, tłuszczu oraz składników mineralnych może dojść do zaburzeń hormonalnych, tym samym przyczyniając się np. do nieprawidłowego miesiączkowania. Zwiększa się też ryzyko anemii, osteoporozy oraz osłabienia i wypadania włosów, oraz pogorszenia stanu skóry i paznokci. Może też dojść do spadku energii, senności, rozdrażnienia, trudności w koncentracji. A jeśli w trakcie kuracji oczyszczającej pacjent przyjmuje duże ilości suplementów, może to prowadzić do obciążenia wątroby
– ostrzega ekspertka.

Podsumowując, detoks po zimie jest dobrym pomysłem. Najlepszym sposobem na oczyszczenie jest przestrzeganie zasad zdrowego żywienia i regularna aktywność fizyczna (co najmniej 30 minut dziennie). Takie zmiany pozwalają skutecznie poprawić stan zdrowia na długo. Warto skonsultować się z dietetykiem. Dzięki jego pomocy łatwiej będzie schudnąć i poprawić funkcjonowanie całego organizmu bez pomijania indywidualnego stanu zdrowia.  

Czytaj także:
8 najgorszych pomysłów na wiosenny detoks – oczyszczą najwyżej twój portfel, nie organizm
Dieta oczyszczająca - kiedy, jak i czy warto ją stosować?
10 kroków do naturalnego oczyszczenia organizmu. Jak oczyścić organizm skutecznie i bezpiecznie?
Detoks dopaminowy, czyli sposób na spokój i oczyszczenie umysłu. Jak go przeprowadzić?
8 sposobów na detoks wątroby. Jak oczyścić wątrobę z toksyn?

Oliwia Poniatowska
Ekspertka Centrum Medycznego Enel-Med
Oliwia Poniatowska

Jest dietetykiem oraz psychodietetykiem. Udziela konsultacji w prywatnej poradni. Odbyła praktyki zawodowe w warszawskich szpitalach i placówkach medycznych m.in. Centrum Zdrowia Dziecka, Szpitalu Wolskim, Centrum Alzheimera. W swojej praktyce łączy zagadnienia z zakresu dietetyki i nauk o zdrowiu z elementami psychologii. Pomaga w wypracowaniu trwałych nawyków żywieniowych, ustalaniu i realizowaniu realnych celów oraz poprawie zdrowia przy pomocy diety.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA