Spis treści:
- Co to jest biegunka i jakie są jej przyczyny?
- Domowe sposoby na biegunkę u dzieci
- Domowe sposoby na biegunkę – kawa, herbata, zioła
- Co jeść na biegunkę? Domowe sposoby
- Leki na biegunkę – węgiel, probiotyki
- Kiedy zgłosić się z biegunką do lekarza?
Co to jest biegunka i jakie są jej przyczyny?
Biegunka to częste oddawanie płynnego stolca (trzy lub więcej razy dziennie). Jest zwykle reakcją organizmu na zatrucie pokarmowe. Najczęściej nie trwa dłużej niż kilkanaście godzin. Podstawowym zagrożeniem dla organizmu podczas biegunki jest odwodnienie. Poza płynnym stolcem mogą występować takie objawy, jak ból brzucha, nudności, podwyższona temperatura, wysypka na skórze, osłabienie organizmu.
Biegunka może być wywołana zakażeniem wirusowym (najczęściej) lub bakteryjnym. U niektórych jest reakcją na leki – np. podczas stosowania antybiotykoterapii. Rozwolnienie bywa też objawem alergii pokarmowej albo nadwrażliwości jelit. Częste wypróżnianie się może wywoływać też silny stres.
Jeśli przyczyną biegunki nie jest poważna infekcja bakteryjna (o czym świadczy często wysoka gorączka), możemy próbować radzić sobie z problemem w domu. Pamiętając, że podstawową rzeczą, o jaką trzeba zadbać, to nie dopuścić do odwodnienia organizmu.
Domowe sposoby na biegunkę u dzieci
Ostrej biegunki u dzieci nie należy hamować, np. stosując leki. Jest to postepowanie odradzane przez lekarzy, ponieważ może blokować wydalanie chorobotwórczych drobnoustrojów z organizmu, a w rezultacie pogarszać przebieg choroby.
Można jednak dzieciom podawać produkty do jedzenia wskazane przy biegunce, jak ryż, kleik z siemienia lnianego, marchwiankę, a unikać posiłków ciężkostrawnych czy wzdymających. Podstawą leczenie biegunki u dzieci jest nawodnienie. Z niemowlętami, którym dokucza biegunka, należy udać się do lekarza.
Domowe sposoby na biegunkę – zioła, herbata
Dostępnym w każdym domu skutecznym produktem na biegunkę jest czarna herbata. Zawarte w niej garbniki hamują przedostawanie się wody z organizmu do jelita grubego, dlatego zagęszczają treść kałową i hamują biegunkę. Aby pozbyć się rozwolnienia, łyżkę stołową herbaty zalej szklanką wrzątku i trzymaj pod przykryciem do 20 minut. Gotowy napar pij 2-3 razy dziennie.
Wśród domowych sposobów wymienia się również zioła o działaniu przeciwbiegunkowym. Najczęściej na rozwolnienie polecane są odwary i napary z:
- szałwii,
- lukrecji,
- mięty,
- pokrzywa,
- rumianku,
- liścia orzecha włoskiego,
- liścia jeżyny,
- pierwiosnka lekarskiego,
- pięciornika kurzego ziela,
- rdestu wężownika..
Często opisywaną domową metodą na biegunkę jest zjedzenie 1-2 łyżeczki kawy „sypanej”. Jakkolwiek niesmacznie to brzmi, kawa mielona może wykazywać działanie zapierające poprzez zawarte w swoim składzie garbniki. Kawa może też pobudzać perystaltykę jelit i nasilać dolegliwości, dlatego nie jest to najlepszy sposób na rozwolnienie.
Co jeść na biegunkę? Domowe sposoby
W leczeniu biegunki najważniejsze jest nawodnienie organizmu. Pacjenci często zapominają, że muszą pokryć swoje dzienne zapotrzebowanie kaloryczne oraz dodatkowo straty wody i elektrolitów, wynikające z nadmiaru wodnistych stolców.
Płyny, których można użyć, to poza wodą, najlepiej mineralną, herbata, jogurt, mus jabłkowy. Zdecydowanie odradzane są: soki owocowe, napoje typu cola i inne napoje gazowane.
Kolejnym po odpowiednim nawodnieniu krokiem jest spożycie posiłku, przy czym nie zaleca się zmiany dotychczasowej diety. Owszem, można zredukować ilość substancji drażniących, ostrych przypraw itp. Dobrze jest też zrezygnować na 2-3 dni z produktów bogatych w błonnik i surowych warzyw.
Więcej: Co jeść i pić przy biegunce?
Marchwianka na biegunkę
Marchwianka to tradycyjny domowy sposób na biegunkę i bóle brzucha. Gotowana marchewka, dzięki zawartości pektyn, działa łagodząco na błonę śluzową jelit, uzupełnia też składniki mineralne. Mogą ją jeść niemowlęta i starsze dzieci. Zupa z marchwi jest szybka do zrobienia i idealnie nadaje się do podania dzieciom. Zobacz przepis na marchwiankę.
Ryż na biegunkę
Domowym sposobem na biegunkę może być też zjedzenie rozgotowanego ryżu, ewentualnie z dodatkiem gotowanej marchewki. Oprócz hamowania rozwolnienia, taki posiłek pozwoli pokryć część zapotrzebowania energetycznego organizmu oraz ukoi głód. Ważne jest, aby był to biały ryż, a nie brązowy, ponieważ jest łagodniejszy dla żołądka i bardziej sprawdzi się w przypadku dolegliwości jelitowych. Skrobia zawarta w ryżu osłania przewód pokarmowy i wchłania wodę, dzięki czemu hamuje biegunkę.
Kleik z siemienia lnianego na biegunkę
Na biegunkę sprawdzi się również siemię lniane. Zjedzone w postaci kisielu bądź papki hamuje rozwolnienie oraz działa osłonowo na ścianę jelita. Siemię jest też polecane w celu normalizacji rytmu wypróżnień u osób bez biegunki oraz u odchudzających się – powoduje uczucie sytości.
Aby zastosować siemię lniane na biegunkę, 2-3 łyżki ziaren lnu zalej szklanką ciepłej wody i odczekaj ok. godziny. Następnie odcedź i pij kisiel kilka razy dziennie do czasu ustąpienia biegunki.
Gorzka czekolada na biegunkę
Kolejnym polecanym domowym sposobem na biegunkę jest zjedzenie gorzkiej czekolady – najlepiej z wysoką zawartością kakao (powyżej 70%). Wiąże i zagęszcza zawartość jelit oraz neutralizuje działanie szkodliwych substancji. Dzięki zawartym w niej ziarnom kakaowym, ogranicza ruchomość jelit. Ale czekolada nie pomaga każdemu. Ta z dużą zawartością tłuszczu i cukru może pogarszać objawy.
Jagody i borówki na biegunkę
Z owoców w przeciwdziałaniu biegunce na uwagę zasługują jagody i ich przetwory. Ale uwaga: działanie zapierające mają suszone owoce jagody lub borówki, świeże owoce mogą działać przeczyszczająco. Korzystne właściwości w przypadku biegunki jagody zawdzięczają obecnym w nich pektynom. Rekomendowane dawkowanie lecznicze wynosi 20-60 g suszonych owoców lub herbata z 1 g suszonych liści/150 ml wody.
Mąka ziemniaczana na biegunkę
Polecanym naturalnym sposobem na biegunkę jest kisiel z mąki ziemniaczanej. Skrobia w niej zawarta zagęszcza treść jelitową.
Przepis na kisiel z mąki ziemniaczanej na biegunkę:
- Do małego naczynka wsyp łyżkę mąki ziemniaczanej i kilka łyżek zimnej wody, a następnie wymieszaj dokładnie do rozpuszczenia mąki.
- Zagotuj w garnku szklankę wody, zmniejsz moc kuchenki.
- Dodaj do wody rozpuszczoną mąkę ziemniaczaną. Cały czas mieszając, doprowadź do wrzenia i gotuj na małym ogniu przez 2 minuty, aż całość zgęstnieje i powstanie kisiel.
- Dodaj odrobinę cukru i cynamonu.
- Jedz przestudzony kisiel 2 razy dziennie.
Inną opcją na biegunkę jest mąka ziemniaczana w formie zawiesiny. Przygotowuje się ją ekspresowo. Należy dosypać łyżkę mąki do połowy szklanki letniej wody, wymieszać i wypić. Zwolennicy tego sposobu zalecają picie 2 razy dziennie.
Przeczytaj też: Borówka amerykańska na zaparcia.
Dieta BRAT na biegunkę
W przypadku biegunki zastosowanie ma krótkoterminowa dieta BRAT (skrót od ang. bananas, rice, apples, toasts, czyli banany, ryż, jabłka, tosty). Je się w trakcie jej trwania wymienione produkty. Zagęszczają one stolec i łagodzą problemy trawienne. Co więcej, nie podrażniają dróg pokarmowych i są lekkostrawne. Zwykle dietę BRAT stosuje się do 24-48 godzin. Po tym czasie jadłospis należy rozszerzać.
Leki na biegunkę – węgiel, probiotyki
W domowym leczeniu biegunki można wykorzystać leki dostępne w aptece: węgiel aktywowany, probiotyki lub diosmektyt.
Węgiel aktywowany (leczniczy) nie ma potwierdzonej naukowo skuteczności, ale niektórym pomaga. Jest to substancja o silnych właściwościach adsorpcyjnych (pochłaniających), dzięki czemu wiąże wodę, drobnoustroje i toksyny. Nie wchłania się w przewodzie pokarmowym. Przeczytaj też: Węgiel aktywowany na wirusy
Probiotyki sprawdzą się przede wszystkim przy biegunce po antybiotykach. Leki te zabijają bakterie, również te korzystne dla mikroflory jelit, dlatego skutkiem ubocznym ich stosowania bywa biegunka. Probiotyk dostępny w aptece poprawi skład mikrobiomu i zatrzyma biegunkę.
Dostępne są też leki na bazie diosmektytu, czyli naturalnego związku glinowo-krzemowego polecanego przy biegunce.
Kiedy zgłosić się z biegunką do lekarza?
Są objawy, których lepiej nie bagatelizować i które powinny skłonić do wizyty u lekarza:
- objawy biegunki nasilają się albo trwają dłużej niż 3-4 dni,
- zauważysz krew lub śluz w stolcu,
- masz wysoką gorączkę utrzymująca się ponad dobę,
- odczuwasz silne bóle brzucha i masz wymioty,
- zdarzają ci się zasłabnięcia.
Każda biegunka, która nie ustępuje po 3 dobach, wymaga konsultacji lekarza. Również wtedy, gdy uniemożliwione jest dostarczenie odpowiedniej ilości płynów choremu, trzeba poszukać pomocy medycznej. Czasami konieczne jest pozostanie w szpitalu.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 28.02.2011.
Czytaj także:
Ile trwa biegunka? Sprawdź, kiedy iść do lekarza w przypadku rozwolnienia
Jak wywołać biegunkę? (plus domowe sposoby na zaparcia)
Biegunka po alkoholu – jak sobie z nią poradzić i dlaczego się pojawia?
Ból brzucha – co oznacza, umiejscowienie bólu, niezbędne badania i leczenie
Ból żołądka - co go wywołuje i jak się go pozbyć
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
