Gwiazda betlejemska, jak nazywany jest potocznie wilczomlecz nadobny lub poinsecja, jest popularną rośliną ozdobną i ogrodową. Jest kojarzona szczególnie ze świętami Bożego Narodzenia, kiedy wykorzystuje się ją do różnego rodzaju dekoracji. Często pojawiają się opinie, że kwiat ten jest toksyczny. Sprawdziliśmy, co na ten temat twierdzą specjaliści.
Spis treści:
- Czy gwiazda betlejemska jest trująca?
- Zatrucie gwiazdą betlejemską. Jak postępować?
- Jaka ilość gwiazdy betlejemskiej jest trująca?
- Jak bezpiecznie uprawiać gwiazdę betlejemską w domu?
- Co zamiast gwiazdy betlejemskiej?
- Gwiazda betlejemska - roślina lecznicza?
Czy gwiazda betlejemska jest trująca?
Gwiazda betlejemska zawiera substancje, które są uznane za toksyczne, jednak opinie o jej znacznej szkodliwości są przesadzone. Mit ten ma swój początek aż w 1919 roku, kiedy wilczomlecz został mylnie skojarzony ze śmiercią dziecka. Gwiazda betlejemska zawiera toksyny, jednak ich ilość jest na tyle niewielka, że przypadkowe spożycie bardzo rzadko powoduje jakiekolwiek dolegliwości.
- Gwiazda betlejemska ma w składzie drażniące soki mleczne, które mogą powodować podrażnienie skóry lub innych części ciała (np. oczu).
- W soku tej rośliny zawarte są też glikozydy nasercowe, których nadmierne spożycie może powodować zaburzenia pracy serca, zaburzenia widzenia, ból brzucha czy wymioty.
Mimo wszystko warto uważać zwłaszcza na dzieci i zwierzęta, ponieważ to w ich przypadku dochodzi najczęściej do zjedzenia fragmentów rośliny.
Zatrucie gwiazdą betlejemską. Jak postępować?
Kontakt z gwiazdą betlejemską czasami powoduje zmiany skórne lub dolegliwości żołądkowo-jelitowe. W zależności od tego, do jakiego kontaktu z rośliną dojdzie, możliwe dolegliwości to:
- łagodna swędząca wysypka – jeśli taka się pojawi, należy przemyć skórę wodą z mydłem i zastosować preparat przeciwhistaminowy albo zimny kompres, który zmniejszy świąd,
- niewielki ból brzucha, wymioty lub biegunka – jeśli takie objawy się pojawiają, to zazwyczaj mają łagodne nasilenie,
- podrażnienie oczu – może pojawić się zaczerwienienie i łzawienie, należy przemyć oczy wodą,
- reakcja alergiczna – gwiazda betlejemska zawiera substancje lateksowe, które u niektórych osób powodują reakcje uczuleniowe; ryzyko jest większe przy alergii na kiwi, awokado lub banany.
fot. Czy gwiazda betlejemska jest trująca? / Adobe Stock, Zadvornov
Jaka ilość gwiazdy betlejemskiej jest trująca?
Serwis Poisindex, będący źródłem informacji o toksynach dla naukowców, wskazuje, że około 22-kilogramowe dziecko musiałoby zjeść ponad 500 przylistków rośliny gwiazdy betlejemskiej, aby przekroczyć próg toksyczności. Mimo że poinsecja nie jest uznawana za roślinę trującą, to nie oznacza, że powinniśmy ją jeść. Jest rośliną niejadalną.
Z kolei analiza danych Amerykańskiego Stowarzyszenia Centrum Kontroli Trucizn dowiodła, że większość badanych (96%) narażonych na działanie tej rośliny nie wymagała leczenia w szpitalu. U 92,4% osób nie pojawiły się objawy z powodu toksyczności. Nie odnotowano ani jednego przypadku zgonu z powodu ekspozycji na poinsecję.
Jak bezpiecznie uprawiać gwiazdę betlejemską w domu?
Jeżeli zdecydujesz się na to, aby gwiazda betlejemska ozdabiała twój dom w okresie świątecznym, to postaraj się, żeby mimo wszystko nie stwarzała dla nikogo zagrożenia. Trzymaj ją z dala od małych dzieci oraz zwierząt, które mogłyby przypadkowo zjeść fragmenty rośliny. Lepiej nie kusić losu. W trakcie pielęgnacji gwiazdy betlejemskiej, unikaj kontaktu z jej sokami, które działają drażniąco na skórę i oczy. Jeżeli dojdzie do takiego kontaktu, wystarczy przemyć skórę wodą z mydłem.
Co zamiast gwiazdy betlejemskiej?
Jeżeli ze względu na potencjalną toksyczność nie chcesz jednak mieć w domu gwiazdy betlejemskiej, możesz poszukać innego sposobu na równie piękną naturalną dekorację świąteczną. Popularnym zamiennikiem jest kwitnący w okolicach świąt grudnik, zwany też kaktusem bożonarodzeniowym. Innym pomysłem może być zakup zwartnicy (jednak jej cebule zawierają toksyny). Najprościej jednak przyozdobić dom żywymi gałązkami świerku, sosny lub jodły okraszonymi czerwonymi owocami głogu (w zimie tylko sztuczne).
Gwiazda betlejemska - roślina lecznicza?
Warto dodać, że w medycynie ludowej wilczomlecz był stosowany w celach leczniczych i kosmetycznych. Nakładanie liści na skórę miało leczyć wysypki i zmiany po ukąszeniu owadów, odwar z kwiatów był polecany na stany zapalne gardła i kaszel, a liście zjadano, by wywołać wymioty lub biegunkę. Istnieją doniesienia mówiące o tym, że roślina działa poronnie oraz pobudza laktację. Badania wykazały, że alkoholowy ekstrakt z poinsecji ma działanie bakteriobójcze – eliminuje niektóre drobnoustroje chorobotwórcze. Okazuje się więc, że gwiazda betlejemska może być zarówno trucizną, jak i lekarstwem... Wszystko zależy od zastosowanej ilości.
Źródła:
E. P. Krenzelok i inni, Poinsettia exposures have good outcomes...just as we thought, doi: 10.1016/S0735-6757(96)90086-8,
C. L. Winek i inni, Toxicology of poinsettia, doi: 10.3109/15563657808988227,
Z. N. Evens, S. J. Stellpflug, Holiday Plants with Toxic Misconceptions, doi: 10.5811/westjem.2012.8.12572.
Czytaj także:
Trujące owoce cisu – co zrobić w przypadku połknięcia?
Polskie superfood. Czy można jeść surowe buraki?
Szkodliwość imbiru. Kto nie powinien stosować imbiru i czy można go pić codziennie?
Szkodliwość skrzypu polnego. Kiedy lepiej unikać tej rośliny?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
