O to, co przyczynia się do spadku testosteronu oraz jak naturalnie podnieść poziom tego hormonu, zapytałyśmy lek. Sylwię Kuźniarz-Rymarz, specjalistę endokrynologi i specjalistę chorób wewnętrznych Centrum Medycznego SafiMed z Zabierzowa.
Spis treści:
- Przyczyny obniżenia testosteronu
- Co zrobić w przypadku obniżenia testosteronu?
- Jak podnieść testosteron naturalnymi sposobami?
- Testosteron zastrzyk i testosteron w tabletkach
Co obniża testosteron w organizmie? Przede wszystkim znajdź przyczynę
Aby podnieść poziom testosteronu w organizmie, powinniśmy najpierw znaleźć źródło problemu. Niedobór testosteronu, hormonu produkowanego przez jądra, występuje często. Związek ten naturalnie obniża się wraz z wiekiem: od 30-35 roku życia w tempie około 1,6% na rok. Stan ten nazywany jest niedoborem testosteronu postępującym z wiekiem. Częstość występowania niedoboru występuje u około 20% mężczyzn w wieku 60-89 lat, 30% w wieku 70-79 oraz 50% powyżej 80 roku życia.
Obniżanie się poziomu testosteronu w organizmie postępuje wraz z procesem starzenia, co jest procesem fizjologicznym, nieodwracalnym i w pełni naturalnym
– wyjaśnia lek. Sylwia Kuźniarz-Rymarz, specjalista endokrynolog i specjalista chorób wewnętrznych Centrum Medycznego SafiMed z Zabierzowa.
Największym wrogiem testosteronu obok wieku jest otyłość. Jest kilka mechanizmów powodujących, że testosteron obniża się z powodu dużej masy ciała.
Otyłość wpływa na spadek poziomu testosteronu z uwagi na fakt, że tkanka tłuszczowa powoduje zwiększenie obwodowej konwersji testosteronu do estrogenu. Otyłość powoduje również zaburzenia w wydzielaniu hormonów gonadotropowych z przysadki (LH, FSH), co także wpływa na obniżenie testosteronu
– lek. Sylwia Kuźniarz-Rymarz, specjalista endokrynolog i specjalista chorób wewnętrznych.
Nadwaga nie bierze się znikąd. W dużej mierze wiąże się ona z prowadzonym stylem życia. Udowodniono, że niewłaściwa dieta bogata w żywność przetworzoną i bogatowęglowodanowa, również powoduje obniżanie się poziomu testosteronu.
Do obniżenia poziomu testosteronu prowadzi również spożywanie alkoholu i palenie papierosów. Czynnikiem sprzyjającym może być również nadmierny stres
– dodaje lekarka.
W szczególnych przypadkach wywołuje się celowy spadek testosteronu za pomocą leków. Stosuje się je w terapiach przeciwnowotworowych, na czele z rakiem prostaty, który w sposób bezpośredni jest chorobą hormonozależną. Dlatego też w jego przypadku stosuje się tzw. kastrację farmakologiczną, polegającą na celowym obniżaniu poziomu testosteronu.
Co zrobić w przypadku spadku poziomu testosteronu?
Niedobór testosteronu może wpływać negatywnie na wiele aspektów życia, dlatego w niektórych przypadkach zalecana jest terapia uzupełniająca ten hormon w organizmie. Możliwe skutki deficytu to:
- zaburzenie funkcji seksualnych,
- zaburzenie wzwodu,
- obniżony popęd seksualny,
- obniżenie nastroju, depresja,
- osłabienie mięśni,
- osłabienie kości.
Testosteron nie dość, że powoduje podtrzymywanie funkcji seksualnych, odpowiedzialny jest też za utrzymywanie wigoru, dobrego samopoczucia psychicznego, podnoszenie nastroju. Z drugiej strony sprzyja utrzymywaniu się tkanki mięśniowej, zachowaniu jej odpowiedniej proporcji do tkanki tłuszczowej. To ważny dla zdrowia związek
– wyjaśnia ekspert.
Według lekarki, jeżeli przyczyną jest postępujący wiek, idąc w duchu dobrego wyglądu, samopoczucia i utrzymywania młodości, o ile nie ma przeciwwskazań do stosowania testosteronowej terapii zastępczej, w postaci wykluczających ją chorób przewlekłych (kardiologicznych czy nowotworów, zwłaszcza prostaty), należy w pierwszej kolejności udać się do urologa. Specjalista może przepisać hormon podawany w formie zastrzyków, doustnie lub żelu nakładanego na skórę.
Domowy test na poziom testosteronu
Aby mieć pewność co do diagnozy, przede wszystkim trzeba sprawdzić poziom testosteronu w organizmie. Najlepiej udać się w tym celu do punktu pobrań krwi i tam wykonać badanie. Istnieją również domowe testy na poziom testosteronu, które polegają na samodzielnym pobraniu próbki śliny lub krwi, a następnie wysłaniu materiału do laboratorium. Chociaż takie testy są wygodne i gwarantują dyskretność, mają swoje wady. Głównym minusem jest to, że domowe testy na poziom testosteronu nie są tak dokładne, jak te wykonane w profesjonalnym punkcie badań. Wyniki niezależnie od sposobu testowania zawsze warto skonsultować z lekarzem.
Jak podnieść testosteron naturalnymi sposobami?
Aby podnieść naturalnie poziom testosteronu, należy odwrócić wszystkie czynniki powodujące obniżanie jego poziomu. Sprzyja temu zdrowy tryb życia na co dzień.
Aktywność fizyczna
Dowiedziono również, że regularna, umiarkowana aktywność fizyczna, powoduje podniesienie poziomu testosteronu.
Warto wiedzieć, że bardzo ciężkie treningi siłowe mogą powodować odwrotny efekt. Najbardziej stymulująco działa umiarkowany wysiłek aerobowy, w postaci pływania, biegania, maszerowania, jazdy na rowerze– mówi lek. Sylwia Kuźniarz-Rymarz, specjalista endokrynolog i specjalista chorób wewnętrznych.
Dieta na podniesienie testosteronu
Dieta podnosząca poziom testosteronu powinna być bogata w białko i tłuszcze, natomiast wszystkie tłuszcze trans powinny być eliminowane. Wskazane są wielonienasycone tłuszcze, głównie roślinne.
W diecie nie powinno brakować warzyw, spośród których np. brokuł ma doskonały wpływ na wysoki poziom testosteronu. Z owoców polecane jest awokado. Elementem przeciwdziałania stresowi oksydacyjnemu są też wszelkiego typu antyoksydanty, które również należy uwzględnić w codziennej diecie
– wymienia lekarka.
Unikanie używek
Aby zwiększyć stężenie testosteronu w organizmie, należy też unikać szkodliwych czynników, takich jak nadmiar alkoholu czy papierosów, ale również narażenia na silne zanieczyszczenia środowiskowe. Wpływają one niekorzystnie na gospodarkę hormonalną, powodują stres oksydacyjny i mogą działać toksycznie na gonady.
Zioła na testosteron
W sprzedaży są też różnego rodzaju substancje ziołowe, które w naturalny sposób podnoszą poziom testosteronu. W tym kontekście wymienia się takie zioła jak kozieradka, korzeń maca czy buzdyganek naziemny.
Witamina D
Istnieją badania wskazujące na fakt, że mężczyźni z wyższym poziomem witaminy D mają więcej testosteronu. Jedno z randomizowanych badań z 2011 roku z udziałem 165 mężczyzn wykazało, że suplementacja witaminy D przez rok (3000 IU dziennie) w dużym stopniu zwiększyła poziom całkowitego i wolnego testosteronu w porównaniu z grupą placebo.
Odpoczynek i unikanie stresu
Warto również starać się unikać stresu – na tyle, na ile to możliwe. Według naukowców stres może hamować produkcję testosteronu poprzez zwiększanie wydzielania kortyzolu, a także zakłócać aktywność osi podwzgórze-przysadka-nadnercza, co także może oddziaływać na zmniejszenie wydzielania tego hormonu.
Badania potwierdzają, że mężczyźni borykający się z przewlekłym stresem (np. związanym z pracą zawodową) mają niższy poziom testosteronu niż panowie mniej zestresowani. W łagodzeniu skutków napięcia pomagają odpoczynek, ćwiczenia relaksacyjne, medytacja, zajmowanie się hobby. Więcej porad znajdziesz tutaj: 9 skutecznych sposobów na stres, polecanych przez naukowców
Inne sposoby na zwiększenie testosteronu: testosteron w zastrzyku i tabletkach
W niektórych przypadkach zalecane jest uzupełnianie testosteronu pod kontrolą lekarza. Dotyczy to hipogonadyzmu (stanu, w którym organizm mężczyzny produkuje za małą ilość tego hormonu), kiedy powoduje to np. niepłodność, zaburzenia wzwodu, nieprawidłowy rozwój narządów płciowych, osłabienie kości czy zmiany nastroju.
Leczenie farmakologiczne polega na podawaniu syntetycznego testosteronu. Hormon jest dostępny w postaci kapsułek (stosowane doustnie), zastrzyków oraz żelu do nakładania na skórę. Są to środki przeznaczone dla osób powyżej 15 roku życia. Należy pamiętać, że nie wolno samodzielnie podawać sobie testosteronu bez konsultacji lekarskiej oraz badań kontrolnych. Może być to przyczyną groźnych skutków ubocznych.
Możliwe działania niepożądane przyjmowania testosteronu to:
- obniżenie popędu płciowego,
- problemy ze snem,
- trądzik,
- wzrost ryzyka raka prostaty,
- niepłodność,
- zwiększone ryzyko chorób układu krążenia,
- ryzyko uszkodzenia wątroby,
- powiększenie gruczołów piersiowych u mężczyzn,
- niekorzystny wpływ na cholesterol,
- liczby czerwonych krwinek.
Wybór formy leku właściwej dla danej osoby zależy od różnych czynników, dlatego konieczna jest wcześniejsza indywidualna konsultacja ze specjalistą.
Czytaj także:
Zaburzenia hormonalne – przyczyny, objawy, jak wyregulować hormony?
Badania hormonalne – kiedy należy je wykonywać?
Zapach potu a hormony. Kiedy zaburzenia endokrynologiczne powodują nieprzyjemny zapach potu?
Trądzik - rodzaje, przyczyny, sposoby na trądzik (opinia lekarza)
Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego. Absolwentka Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (2006 r.). Szkolenie specjalizacyjne odbyła w Oddziale Klinicznym Kliniki Endokrynologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Tytuł specjalisty chorób wewnętrznych uzyskała w 2014 roku, a w dziedzinie endokrynologii w 2017 r. Swoją wiedzę i umiejętności podnosi, uczestnicząc w licznych kursach i szkoleniach. W kręgu jej zainteresowań znajdują się choroby układu dokrewnego, ze szczególnym uwzględnieniem chorób tarczycy, w tym diagnostyki ultrasonograficznej gruczołu tarczowego. Zajmuje się także diagnostyką i leczeniem trądziku, hirsutyzmu, PCOS i otyłości.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
