Spis treści:
- Zapalenie jelit — jak rozpoznać i leczyć?
- Leczenie domowe zapalenia jelit
- Zapobieganie zapaleniu jelit
- Kiedy domowe leczenie zapalenia jelit nie wystarczy?
Zapalenie jelit — jak rozpoznać i leczyć?
Zapalenie jelit to grupa chorób przebiegających ze stanem zapalnym jelita cienkiego lub grubego. Mogą mieć podłoże wirusowe, bakteryjne, pasożytnicze, być skutkiem przyjmowania niektórych leków albo działania toksyn. Często występującymi ostrymi stanami zapalnymi jelit są tzw. grypa żołądkowa oraz zatrucie pokarmowe. Do przewlekłych schorzeń zapalnych jelit należą nieswoiste zapalenia jelit, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
Objawy zapalenia jelita to głównie:
- bóle brzucha,
- biegunka (czasem krwista, utrudniająca codzienne funkcjonowanie, pojawia się w pracy czy szkole),
- osłabienie,
- czasami gorączka, dreszcze,
- utrata wagi.
Leczenie zapalenia jelit zależy od przyczyny, dlatego objawy choroby zawsze należy zgłosić lekarzowi. Łagodne zapalenia jelit o podłożu wirusowym można leczyć w domu. Jeśli przyczyną jest zakażenie bakteryjne, to konieczna jest antybiotykoterapia. Na gorączkę stosuje się paracetamol. Gdy doszło do dużego odwodnienia, konieczny jest pobyt w szpitalu i przyjmowanie płynów dożylnie. W terapii zapalenia jelit stosuje się też czasami glikokortykosteroidy, leki immunosupresyjne, a niekiedy trzeba poddać się operacji.
Leczenie domowe zapalenia jelit
W większości przypadków zapalenie jelit można leczyć z powodzeniem domowymi sposobami. Leczenie polega na przestrzeganiu lekkostrawnej diety oraz regularnym przyjmowaniu płynów (woda, czarna herbata, zioła), aby zapobiegać odwodnieniu, które jest głównym zagrożeniem.
Leczenie domowe zapalenia jelit:
- Pij dużo płynów. Najlepiej regularnie przez cały dzień niewielkimi porcjami. W ten sposób możesz zapobiec odwodnieniu, o które nietrudno w przypadku wodnistych biegunek.
- Pij płyn nawadniający. Jest dostępny w aptece i polecany przy biegunkach. Przy zapaleniu jelit woda może nie być zbyt dobrze tolerowana, wtedy sprawdzić się taki napój.
- Przyjmuj probiotyki. Przywracają one prawidłową równowagę mikroflory jelit, która jest zakłócona przez stan zapalny.
- Sięgnij po zioła. Sprawdzą się np.: szałwia, nagietek, rumianek, mięta pieprzowa, ziele rdestu ptasiego, kora dębu, owoc borówki czernicy, liść babki lancetowatej. Możesz zastosować ziołową mieszankę na zapalenie jelit i przyjmować w postaci naparu. Zioła można pić 2-3 razy dziennie pomiędzy posiłkami.
- Sięgnij po imbir. Amerykańscy naukowcy dowiedli, że imbir zmniejsza stan zapalny jelit i przyspiesza regenerację śluzówki.
- Pij odwar z siemienia lnianego. 4 łyżki nasion lnu zalej zimną wodą i podgrzewaj na ogniu, gotuj 10 minut na małym ogniu, a następnie odstaw pod przykryciem, aż ostygnie. Odwar pij w ciągu dnia niewielkimi porcjami. Porcje wcześniej należy nieco podgrzać.
- Sięgnij po czarną herbatę. Działa przeciwbiegunkowo.
- Stosuj lekkostrawną dietę. Wskazane są produkty zmniejszające perystaltykę jelit. Suche pożywienie (suchary, paluszki, chleb) oraz warzywa takie jak marchew, dynia, banan i tarte jabłko zadziałają przeciwbiegunkowo. Jeśli przyczyną dolegliwości jest celiakia, konieczna jest diety eliminacyjna, wykluczająca produkty powodujące alergię. W przypadku ostrego zapalenia jelit u dorosłych przez 1-2 dni można zastosować głodówkę, ale pamiętać o regularnym piciu płynów (woda, niesłodzona czarna herbata).
- Odpoczywaj. To pomoże organizmowi szybciej powrócić do stanu zdrowia. Unikaj wysiłku fizycznego.
Jeżeli objawy zapalenia jelit nie ustępują w ciągu kilku dni, zgłoś się do lekarza.
Przeczytaj też: Dieta we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego
Zapobieganie zapaleniu jelit
W wielu przypadkach zapaleniu jelit można zapobiegać. Zwłaszcza gdy wywołują je drobnoustroje. Pamiętaj o poniższych zasadach:
- regularne mycie rąk wodą z mydłem,
- mycie warzyw i owoców przed zjedzeniem,
- unikanie kontaktu z osobą, u której występuje ostra biegunka i/lub wymioty,
- unikanie stresu,
- rezygnacja z palenia papierosów,
- unikanie alkoholu,
- regularna aktywność fizyczna,
- zdrowa lekkostrawna, niskotłuszczowa dieta,
- usuwanie z owoców i warzyw skórki oraz przynajmniej krótka obróbka termiczna przed zjedzeniem,
- włączanie do diety składników probiotycznych i prebiotycznych, które działają korzystnie na mikroflorę jelit,
- ograniczanie słodyczy, cukru, smażonych i duszonych potraw, produktów wzdymających, czerwonego mięsa.
Sprawdź też: Domowe sposoby na grypę żołądkową
Kiedy domowe leczenie zapalenia jelit nie wystarczy?
Samodzielne postępowanie nie zawsze jest skuteczne. W przypadku zapalenia jelit wizyta u lekarza jest konieczna, gdy:
- zauważysz krwawą biegunkę,
- wystąpiły objawy ciężkiego odwodnienia (oddawanie małych ilości moczu, senność, zawroty głowy),
- objawy się nasilają lub nie ustępują w ciągu kilku dni,
- masz wysoką gorączkę,
- masz uporczywe wymioty,
- jesteś w ciąży,
- masz rozpoznaną chorobę jelit, nerek, wątroby lub cierpisz na niedobór odporności.
Kontaktu z lekarzem, badań kontrolnych, a czasami też leczenia w szpitalu wymagają choroba Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Niektóre stany zapalne jelit mogą sprzyjać rozwojowi raka jelita grubego, dlatego lepiej nie bagatelizować objawów, jeśli nawracają lub występują przewlekle.
Źródła:
H. Ciborowska, A. Rudnicka, Dietetyka. Żywienia zdrowego i chorego człowieka, PZWL Wydawnictwo Lekarskie,
I. Kaczmarczyk-Sedlak, A. Ciołkowski, Zioła w medycynie. Choroby układu pokarmowego, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2017.
Czytaj także:
Uchyłki jelita grubego - co najlepiej jeść, by zatrzymać rozwój choroby?
5 prostych przepisów na smaczne zupy dla chorych na jelita
Dieta FODMAP – co jeść, etapy diety FODMAP, lista produktów
Zespół jelita drażliwego - objawy, diagnostyka, leczenie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
