Charakterystyka
Melisa rośnie w kępach do wysokości 1,25 m, ma wiotkie czterokanciaste łodygi z delikatnymi szarymi włoskami na powierzchni. Posiada liście sercowo-jajowate, na brzegach ząbkowane, ułożone naprzeciwlegle na łodydze. Kwitnie od czerwca do września. Kwiatki drobne, białe lub różowe zebrane w nibyokółki, owoc stanowi brązowo-brunatna rozłupnia (zawiera aż 20 proc. tłuszczu). Pachnie lekko cytrynowo-korzennie (gorzkawo). W Polsce jest jednym z ulubionych miododajnych ziół pszczelarzy a także pojawia się w uprawach na wielu farmach zielarskich. Surowcem leczniczym są górne łodyżki, kwiaty oraz liście. Te ostatnie zbiera się przed kwitnieniem oraz w sierpniu. Przechowywanie suszu w chłodnym, zacienionym i suchym miejscu.
Melisa zawiera do 0,3 proc. olejku eterycznego, garbniki, gorycze, fenolokwasy, związki trój-terpenowe oraz śluz. Olejek melisowy jest świetnym specyfikiem grzybobójczym i bakteriobójczym – stosowany w postaci okładów przy: opryszczce, grzybicach a nawet półpaścu; łagodzi tez użądlenia owadów. Aczkolwiek nie powinny używać go kobiety ciężarne.
Niestety olejek z palczatki cytrynowej jest bardzo podobny do tego z melisy i trzeba uważać, aby przy ewentualnym zakupie nie paść ofiarą „ziołowego” oszustwa.
Roślinę zbiera się na susz w czasie jej kwitnienia przypadającym od czerwca do września a następnie suszy na wolnym powietrzu w odpowiednio przewiewnym miejscu. Zioła używa się najczęściej w postaci naparów lub sproszkowanej formie. Liście melisy wchodzą w skład różnych mieszanek ziołowych i gotowych preparatów np. kropli, syropów, roztworów.
Zobacz też: Jak medycyna korzysta z właściwości ziół?
Jak działa melisa
Napar z liści tej rośliny ma właściwości uspokajające, napotne i wiatropędne a także przeciwwirusowe, przeciwbólowe i przeciwbakteryjne. Wskazania w stosowaniu jej to m.in. wzdęcia, blokada gazów, odbijanie się, trudności w zasypianiu (można zastosować także u dzieci), wzmacnia pamięć i przeciwdziała anemii. W nerwicach, wzmacniająco na mózg, macicę (łagodzi też bóle menstruacyjne), doskonała jako środek przeciwwymiotny dla ciężarnych. Na układ trawienny ma wpływ wszechstronny – szczególnie zbawienny na jelito grube. Jest doskonałym zielem na pobudzenie zarówno umysłowe jak i fizyczne. Na użytek zewnętrzny: ukąszenia owadów, urazy, wrzody, bóle reumatyczne i gośćcowe, rany.
Napar: 1 łyżkę melisy zalać w termosie szklanką wrzątku i naciągnąć przez 1 godzinę. Popijać do trzech łyżek dwa razy dziennie – na uspokojenie i rozkurczowo.
Wywar: 1 łyżkę wierzchołków z kwiatami zalać półtorej szklanki wrzątku i gotować 1–3 minut, zaparzać 10 min. Pić 2 razy dziennie po pół szklanki.
Zobacz też: Jak przygotować napar z ziół?
Zobacz koniecznie - Vademecum ziół
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
