Nasz organizm posiada naturalne mechanizmy oczyszczające go z nadmiaru szkodliwych substancji. Kluczowe zadanie mają tu niektóre narządy, zwłaszcza wątroba, nerki, płuca i skóra. Warto wspierać ich pracę, np. poprzez detoks organizmu. Problem w tym, że jest to pojęcie często źle rozumiane, a w rezultacie zamiast pomagać, szkodzi. Jak bezpiecznie i skutecznie oczyszczać organizm? Poniżej znajdziesz porady specjalistki.
Spis treści:
- Czym jest detoks organizmu?
- Zły detoks, czyli jaki? Tak szkodzą diety oczyszczające
- Dobry detoks. Bezpieczne sposoby oczyszczania organizmu według dietetyka
- Zioła wspierające oczyszczanie organizmu
- Detoks organizmu a suplementy
Czym jest detoks organizmu?
Gdy mówimy o detoksie organizmu, mamy często na myśli proces oczyszczania go ze szkodliwych substancji za pomocą diet oczyszczających oraz suplementacji. W zamian oczekujemy zrzucenia zbędnych kilogramów, zwiększenia energii, poprawy samopoczucia i kondycji fizycznej. Oczyszczanie organizmu dietą powinno iść w parze z aktywnością fizyczną. Ważne jest, aby robić to z głową. Niestety wiele promowanych metod ma niewiele wspólnego ze zdrowiem, a korzystne efekty pojawiają się zwykle tylko na chwilę.
Przeczytaj też: Czy detoks po zimie to dobry pomysł?
Zły detoks, czyli jaki? Oto jak diety oczyszczające szkodzą, zamiast pomagać
Głodówki, posty, diety jednoskładnikowe, diety owocowo-warzywne i diety sokowe – to najpopularniejsze sposoby na detoks organizmu. Jesteśmy zachęcani do ich stosowania na wielu stronach internetowych oraz w mediach społecznościowych. Ma im często towarzyszyć aktywność fizyczna. Nikt nie informuje na ogół, do jakich konsekwencji prowadzą radykalne diety oraz jakie są przeciwwskazania do ich stosowania. A każdy z nas jest inny i nie dla każdego taki rodzaj kuracji będzie bezpieczny.
Niestety jest to zła forma wsparcia oczyszczania organizmu. Takich diet nie powinni w szczególności stosować seniorzy, dzieci i nastolatki, pacjenci z zaburzeniami gospodarki cukrowej, kobiety w ciąży, okresie karmienia piersią lub w trakcie starań o dziecko, osoby pracujące fizycznie. Jednak w rzeczywistości stosowanie takich kuracji może zaszkodzić większości ludzi – mogą wystąpić niedobory, osłabienie, problemy z koncentracją, zaburzenia hormonalne, trawienia i nastroju. Łączenie tego typu diet z aktywnością fizyczną jeszcze bardziej pogłębia już spory deficyt kaloryczny, przez co może dojść nawet do wycieńczenia organizmu czy zasłabnięć
– mówi Oliwia Poniatowska, dietetyk i psychodietetyk, ekspertka Centrum Medycznego ENEL-MED.
Diety oczyszczające nie pokrywają zapotrzebowania organizmu na wiele składników, bez których nie da się funkcjonować prawidłowo. Niska podaż białka, tłuszczu oraz składników mineralnych może powodować zaburzenia pracy układu hormonalnego, tym samym przyczyniać się np. do zaburzeń miesiączkowania. Zwiększa się też ryzyko anemii, osteoporozy oraz osłabienia i wypadania włosów czy pogorszenia stanu skóry i paznokci.
Warto pamiętać, że to co fundujemy sobie poprzez restrykcyjny detoks, choć ma nam odejmować kilogramów, to ostatecznie utrudnia schudnięcie.
Osoby tak radykalnie odchudzające się tracą beztłuszczową masę ciała (zamiast tkanki tłuszczowej), co przyczynia się do obniżenia podstawowej przemiany materii. Oznacza to, że po zakończeniu kuracji deficyt potrzebny do zredukowania tkanki tłuszczowej będzie jeszcze większy niż przed kuracją. Redukcja masy ciała będzie jeszcze trudniejsza a pacjenci mogą mieć uczucie „tycia z powietrza”
– przestrzega specjalistka.
Mimo wszystko część osób odczuwa poprawę samopoczucia po takim znacznym obniżeniu kalorii i połączeniu tego z aktywnością. Zastrzyk energii działa jednak krótkotrwale. W dłuższej perspektywie pojawiają się odwrotne efekty: spadek energii, senność, rozdrażnienie, trudności w skupieniu i koncentracji. Dostajemy zupełnie coś innego, na czym nam zależało. Cierpi nie tylko nasze ciało, ale i umysł.
Zwróciłabym uwagę na jeszcze jedną ważną kwestię, a mianowicie przyjmowanie bez konsultacji z lekarzem suplementów diety na detoks organizmu. Jeśli w trakcie kuracji oczyszczającej pacjent przyjmuje duże ilości takich preparatów, może to w efekcie prowadzić do obciążenia wątroby oraz do innych skutków ubocznych
- mówi Oliwia Poniatowska.
Zagrożenie stanowi zwłaszcza zbyt długie „oczyszczanie”. Diety detoksykujące jeśli już są stosowane, to powinny być krótkotrwałe (np. planowane na 1-2 tyg.). Niektórzy zachęceni pozytywnymi efektami w postaci utraty kilogramów, kontynuują głodzenie się, nie zważając na konsekwencje. Nie tędy droga. Jak więc wspierać organizm po zimie, aby osiągnąć oczekiwane efekty w sposób bezpieczny?
Dobry detoks. Bezpieczne sposoby oczyszczania organizmu według dietetyka
Oczywiście istnieją prawidłowe nawyki, które warto wcielić w życie, aby wzmocnić organizm po zimie. Wiosna to doskonały czas na wprowadzenie zmian, ponieważ pogoda sprzyja aktywności fizycznej i mamy większy dostęp do świeżych, lokalnych owoców i warzyw.
Warto z tego skorzystać i zacząć małe kroki, które przełożą się na poprawę naszych nawyków zdrowotnych, a przy okazji w naturalny sposób wspomogą pracę naszych narządów wewnętrznych, dzięki którym organizm oczyszcza się z niepożądanych substancji
– mówi ekspertka.
Oto kilka dobrych praktyk:
- Zadbaj o prawidłowe nawodnienie: przynajmniej 30ml/kg masy ciała. Wartość ta powinna być wyższa, jeśli uprawiasz aktywność fizyczną. W celu nawodnienia możesz też sięgać po zieloną herbatę lub napar z czystka. Oba te napoje są bogate w katechiny – związki wspomagające pracę wątroby.
- Zwiększ spożycie błonnika pokarmowego – zwiększa on masę stolca i ułatwia wypróżnianie, dzięki czemu łatwiej pozbędziesz się resztek pokarmowych nagromadzonych w jelitach. Dodatkowo błonnik posiada właściwości wiązania kwasów żółciowych i cholesterolu, co pomoże ci pozbyć się ich z organizmu. Dobrymi źródłami błonnika są: owoce i warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe, otręby, nasiona roślin strączkowych.
- Wzbogać codzienną dietę w antyoksydanty. Są to związki neutralizujące wolne rodniki, które są odpowiedzialne za przedwczesne starzenie się organizmu oraz pogorszenie jego funkcjonowania. Silnymi antyoksydantami są np. witamina C, witamina E oraz prowitamina A (beta-karoten). Zajdziemy je w świeżych owocach i warzywach, orzechach i dobrej jakości olejach roślinnych.
- Wybieraj zielone warzywa – zawierają chlorofil (wspomagający pracę wątroby), oraz owoce jagodowe o ciemnym fioletowym lub czerwonym zabarwieniu (stanowią źródło bioflawonoidów o działaniu przeciwzapalnym). Możesz też wzbogacić swoją dietę w czosnek i cebulę, które dostarczają siarki – składnika o działaniu bakteriobójczym.
- Nie bój się kawy – jej regularne spożycie może zmniejszać ryzyko nowotworu wątroby oraz ryzyko jej zwłóknienia. Jeśli lubisz, nie musi sobie jej odmawiać.
Wszystkie te działania powinny być realizowane w ramach dobrze zbilansowanej diety o odpowiedniej podaży energii. Diety bardzo niskokaloryczne lub wręcz głodówkowe będą osłabiać nasz organizm. Jeśli w ostatnim czasie nasza dieta obfitowała w ciężkostrawne dania i większe ilości produktów przetworzonych, możemy zdecydować się na zmianę diety w kierunku łatwostrawnej o charakterze przeciwzapalnym
- dodaje ekspertka.
Powinieneś natomiast zrezygnować z:
- alkoholu (nawet w małej ilości),
- żywności dosładzanej syropem glukozowo-fruktozowym (jego nadmiar w diecie, będzie przyczyniał się do pogorszenia pracy wątroby, a nawet jej stłuszczenia),
- dużych ilości czerwonego mięsa,
- słodyczy i żywności typu fast food, żywności wysoko przetworzonej,
- nadużywania leków i suplementów diety (jeśli nie są one konieczne z uwagi na nasz stan zdrowia).
Zioła wspierające oczyszczanie organizmu
Gdy chcesz oczyścić organizm po zimie, pomocne mogą być również zioła i przyprawy. Sięgaj po te o działaniu przeciwzapalnym, moczopędnym, żółciopędnym i żółciotwórczym. Nasza ekspertka poleca szczególnie:
- Ostropest plamisty: działa przeciwzapalnie, ochronnie, żółciotwórczo i wspomagająco na pracę wątroby z uwagi na substancje czynne, takie jak: sylimaryna, flawonoidy czy strerole.
- Karczoch zwyczajny: wykazuje działanie żółciopędne i obniżające poziom cholesterolu we krwi. Wspomaga pracę wątroby oraz proces trawienia.
- Mniszek lekarski: pomaga pozbyć się obrzęków, spowodowanych problemami z krążeniem bądź zaburzoną pracą nerek, wspomaga regulację gospodarki cukrowej. Również wspomaga pracę wątroby, działa żółciotwórczo, delikatnie przeczyszczająco oraz usprawnia proces usuwania niepożądanych substancji przez nerki.
- Kurkuma: wykazuje działanie antyoksydacyjne oraz przeciwzapalne. Pobudza do pracy pęcherzyk żółciowy, dzięki czemu wspomaga walkę z uczuciem przepełnienia i wzdęciami wynikającymi z niedoboru żółci.
- Dziurawiec zwyczajny: wspiera pracę wątroby oraz niweluje jej stany zapalne. Wykazuje również działanie rozkurczowe na drogi żółciowe oraz mięśnie gładkie układu pokarmowego.
- Czystek: niweluje obrzęki, działa antyoksydacyjnie, usprawnia trawienie oraz wspomaga układ odpornościowy (dzięki swoim właściwościom przeciwwirusowym i antybakteryjnym).
- Pokrzywa zwyczajna: wykazuje działanie moczopędne, przeciwzapalne i wspomagające trawienie. Jest też dobrym wyborem w przypadku występowania anemii, z uwagi na zawartość żelaza.
Detoks organizmu a suplementy. Na co uważać?
W aptekach i sklepach zielarskich możesz zakupić różne suplementy diety, które mają wspierać oczyszczanie organizmu z toksyn. W ich składzie często znajdują się takie substancje jak spirulina, chlorella lub związki usuwające nadmiar wody. Przed ich bezktytycznym stosowaniem przestrzega ekspertka.
W przypadku chlorelli i spiruliny istnieją pewne przesłanki, że ułatwiają one wydalanie z organizmu metali ciężkich. Działanie to zostało jednak udowodnione jedynie na zwierzętach, a w codziennym życiu trudno byłoby zastosować dawki podawane w badaniach, aby osiągnąć faktyczne korzyści. Producenci suplementów teoretycznie wspomagających detoksykację często nie precyzują, od których konkretnie toksyn uwalniamy swój organizm, stosując dany preparat. „Toksyny” stają się więc chwytliwym hasłem marketingowym i swego rodzaju tajemniczym wrogiem
– uważa ekspertka.
Przyjmowanie wszelkiego rodzaju ziół, ekstraktów i suplementów powinno być skonsultowane z lekarzem bądź farmaceutą. Wiele tego typu preparatów może wchodzić w interakcje między sobą lub z przyjmowanymi lekami.
Podsumowując, detoks organizmu to hasło, które ma różne oblicza. Jeżeli jest przeprowadzany rozsądnie pod kontrolą dietetyka, stanowi wówczas doskonałe wsparcie organizmu. Bez kosztów zdrowotnych i widma powrotu dodatkowych kilogramów, można schudnąć, wzmocnić organizm, poprawić kondycję i ogólne samopoczucie. Wystarczy wybrać właściwą drogę.
Czytaj także:
8 najgorszych pomysłów na wiosenny detoks – oczyszczą najwyżej twój portfel, nie organizm
8 sposobów na detoks wątroby. Jak oczyścić wątrobę z toksyn?
Co jest dobre dla nerek? 10 sposobów na zachowanie nerek w dobrej formie
Sposoby na regenerację wątroby. Jak odbudować ten ważny narząd?
10 kroków do naturalnego oczyszczenia organizmu. Jak oczyścić organizm skutecznie i bezpiecznie?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
