Nadmierne wypadanie włosów może przytrafić się każdemu na pewnym etapie życia. O przyczynach wypadania włosów i sposobach radzenia sobie z tym problemem opowiedziała nam ekspert lek. Kamila Białek-Galas, specjalista dermatolog-wenerolog, lekarz medycyny estetycznej krakowskiego Centrum Medycznego Sublimed.
Spis treści:
- Wypadanie włosów - przyczyny
- Wypadanie włosów - jakie badania wykonać
- Co stosować na wypadanie włosów
- Jak zapobiegać wypadaniu włosów
Wypadanie włosów - przyczyny
Istnieje wiele możliwych przyczyn wypadania włosów, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Może następować w wyniku okresowych zaburzeń (zaburzeń hormonalnych, niedoborów pokarmowych czy zmian związanych ze stresem), ale też chorób przewlekłych.
Przyczyną wypadania włosów jest często niedobór pierwiastków w organizmie (np. żelaza, cynku, biotyny oraz witamin z grupy B), do których prowadzi stosowanie restrykcyjnych diet czy głodówek. Inną możliwą przyczyną są czynniki emocjonalne, w tym te związane z sytuacją stresową, przebytymi urazami, zabiegami operacyjnymi, znieczuleniem ogólnym czy ciążą i porodem. Wypadanie włosów może pojawiać się również po przebytej infekcji ze współwystępującą wysoką gorączką
– wymienia lek. Kamila Białek-Galas, specjalista dermatolog-wenerolog, lekarz medycyny estetycznej.
Kolejna grupa przyczyn utraty włosów to choroby zapalne skóry, np. łojotokowe zapalenie skóry, łuszczyca skóry głowy bądź atopowe zapalenie skóry, jak również choroby infekcyjne jak grzybica skóry głowy.
Niekiedy łysienie bywa następstwem stosowanej terapii (niektóre leki przeciwnadciśnieniowe czy leki na dnę moczanową, mogą nasilać objawy) lub na skutek chemioterapii.
Nierzadkim problemem powodującym wypadanie włosów, szczególnie u dzieci, jest trichotillomania. Jest to choroba polegająca na nawykowym, często nieświadomym wyrywaniu sobie włosów. W tym przypadku bardzo duże znaczenie odgrywają czynniki emocjonalne.
Przeczytaj też: Łysienie u kobiet
Łysienie plackowate
Jedną z często występujących chorób powodujących bardzo nasilone wypadanie włosów jest łysienie plackowate. To schorzenie o podłożu autoimmunologicznym. Dotyczy 2% społeczeństwa i może pojawić się w każdym wieku.
Wypadanie włosów w przypadku łysienia plackowatego objawia się pojedynczymi lub licznymi wyraźnie ograniczonymi łysymi obszarami (okrągłymi lub owalnymi). Chory może stracić wszystkie włosy na głowie.
Ten rodzaj wypadania włosów wymaga wizyty u lekarza i leczenia: podaje się leki sterydowe, minoksydyl, cygnolinę oraz miejscowo immunoterapię.
Łysienie androgenowe
Częstą przyczyną wypadania włosów są zaburzenia hormonalne, występujące np. przy niedoczynności tarczycy lub nadczynności tarczycy, lub zaburzenia w zakresie gospodarki androgenowej, np. w przebiegu takich schorzeń jak zespół policystycznych jajników czy insulinooporność.
Łysienie androgenowe, zwane też łysieniem typu męskiego, objawia się u mężczyzn łysieniem na czubku głowy i powyżej czoła, a u kobiet w okolicy czołowo-ciemieniowej lub środkowej części czołowej.
W przebiegu łysienia androgenowego zdarza się również dość często, że poziom hormonów we krwi pozostaje prawidłowy, natomiast u podłoża problemu leży zwiększona ekspresja receptorów androgenowych na mieszku włosowym. Dlatego nie zawsze badania krwi umożliwiają zdiagnozowanie przyczyny wypadania włosów
– wyjaśnia lek. Kamila Białek-Galas.
Problem może dotyczyć zarówno mężczyzn (to oni głównie chorują na łysienie androgenowe), jak i kobiet. W naszej kulturze kobiecość warunkują m.in. piękne, zadbane włosy, stąd też dużo częściej zwracamy uwagę na problem utraty włosów u kobiet.
Łysienie telogenowe
Nagłe intensywne wypadanie włosów świadczy w niektórych przypadkach o łysieniu telogenowym. Najczęściej rozwija się ono w ciągu 2-3 miesięcy od zadziałania czynnika uszkadzającego włosy, np.: infekcji z gorączką, silnego stresu, zabiegów ze znieczuleniem ogólnym lub innego. W tym przypadku obserwuje się przerzedzenie włosów. Na ogół włosy samoistnie odrastają.
Wypadanie włosów - jakie badania wykonać
Badania, które należy wykonać w przypadku wypadania włosów, to przede wszystkim:
- podstawowe badania krwi (morfologia, poziom żelaza oraz hormony tarczycy),
- badanie poziomu hormonów płciowych (zalecane jest, gdy występują inne objawy, np. nadmierne owłosienie na reszcie ciała czy nieregularne miesiączki),
- badanie trichoskopowe (zleca je lekarz dermatolog; to nieinwazyjne badanie skóry owłosionej głowy przy użyciu dermatoskopu lub videodermatoskopu).
Pierwszym lekarzem diagnozującym pacjenta z wypadaniem włosów powinien być zawsze dermatolog, który po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu zaleca pacjentowi przeprowadzenie badań. W razie stwierdzenia zaburzeń hormonalnych, pacjent zostaje skierowany odpowiednio do endokrynologa lub też ginekologa. Nie powinni oni być jednak „lekarzami pierwszego kontaktu”, ponieważ w szczególności w przypadku kobiet u podłoża wypadania włosów częściej występują inne czynniki niż hormonalne
– mówi lek. Kamila Białek-Galas.
Co stosować na wypadanie włosów
Leczenie wypadania włosów zależy od przyczyny łysienia. Podstawowym krokiem jest leczenie farmakologiczne. W przypadku niedoborów witamin i składników mineralnych stosuje się odpowiednią suplementację, natomiast w przypadku problemów hormonalnych wdraża się leczenie hormonalne. W przebiegu niektórych chorób konieczne może być zastosowanie na wypadanie włosów antybiotyków czy leków steroidowych.
Wcierki na porost włosów
Poza leczeniem doustnym, w leczeniu wypadania włosów stosuje się liczne preparaty miejscowe - tzw. wcierki, zawierające substancje pobudzające krążenie w obrębie mieszka włosowego i poprawiające jego odżywienie.
W skład wcierek na porost włosów wchodzą m.in. żeń-szeń, miłorząb japoński, witamina B3, pantenol czy glukonian cynku. Niektóre wcierki mają za zadanie przeciwdziałać bakteriom i złuszczać naskórek (przeznaczone są np. dla chorych na łojotokowe zapalenie skóry).
Szampony na wypadanie włosów
Zanim zakupimy odpowiedni preparat, powinniśmy sprawdzić, co jest przyczyną problemów z utratą włosów. Preparat powinien być indywidualnie dobrany.
Kobiety powinny wybierać szampony na wypadanie włosów bogate w składniki mineralne i witaminy, w tym: biotynę (witaminę H), witaminami B6, C, A i E, gdyż częstą przyczyną wypadania włosów są u nich niedobory składników odżywczych. W przypadku łysienia androgenowego polecane są szampony z minoksydylem a także szampony blokujące DHT.
Mężczyźni powinni wybierać szampony z żeń-szeniem, skrzypem polnym, pokrzywą, a na bardziej nasilone łysienie o charakterze androgenowym szampony z minoksydylem i szampony blokujące DHT.
Szampony na wypadanie włosów będą skuteczne pod warunkiem, że będziemy je stosować przez kilka do kilkunastu tygodni i będą dostosowane do naszego problemu. Nakłada się je na włosy podobnie jak zwykły szampon, jednak zmywa się po kilku minutach.
Warto zwrócić uwagę na to, aby szampony na wypadające włosy nie zawierały substancji podrażniających, takich jak siarczany SLS i SLES (są to środki pieniące).
Domowe sposoby na wypadanie włosów
O ile przyczyną wypadania włosów nie jest choroba, która wymaga leczenia, na wypadanie włosów można zastosować metody domowe. Zalicza się do nich:
- sok z cebuli - niewielkie badanie wykazało, że sok z surowej cebuli wspomaga odrost włosów u osób z łysieniem plackowatym [1], podobne właściwości ma czosnek,
- imbir - poprawia mikrokrążenie i pobudza włosy do wzrostu, możesz starty imbir zmieszać z oliwą i mieszanką nacierać skórę głowy; w jednym z badań wykazano, że najbardziej obiecujące składniki zapobiegające wypadaniu włosów tkwią w imbirze, palmie sabalowej, dyni zwyczajnej, koniczynie łąkowej i żeń-szeniu [2],
- unikaj związywania włosów - pociąganie w wyniku ciasno związanych włosów, noszenia dredów, warkoczyków lub "doczepów" powoduje wypadanie włosów i łysienie [3],
- unikaj działania chemii i gorącego powietrza na włosy - mogą je uszkadzać, prowadzić do łamania i przerzedzenia [4],
- masuj regularnie skórę głowy - masaż poprawia krążenie i dotarcie składników odżywczych do mieszków włosowych; masaż głowy sprawia też, że włosy stają grubsze [5],
- stosuj odpowiednią dietę - bogatą w owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, wybieraj produkty zasobne w żelazo, cynk i selen.
Tabletki na wypadanie włosów
Wspomagająco można zastosować dostępne bez recepty tabletki na wypadanie włosów, w składzie których występują m.in.: cynk, skrzyp polny, żeń-szeń, biotyna, pokrzywa, żelazo, witamina A, E i C. Czasami jednak niezbędne jest przyjmowanie leków na wypadanie włosów przepisanych przez specjalistę.
Na szczególną uwagę zasługują leki doustne, które stosuje się w łysieniu androgenowym w szczególności u mężczyzn, ale również, choć w mniejszym stopniu, u kobiet. Leczenie to pozwala na zahamowanie przemiany testosteronu w DHT, dzięki czemu hormon ten nie zostaje związany z mieszkiem włosowym. Skutkuje to nie tylko zatrzymaniem procesu łysienia, ale również odrostem włosów
– tłumaczy lek. Kamila Białek-Galas.
Zabiegi na wypadanie włosów
Wśród metod, które są stosowane na wypadanie włosów, należy wymienić też zabiegi z zakresu medycyny estetycznej. Mogą przynieść efekty, zarówno jako leczenie uzupełniające przy konwencjonalnych terapiach, jak i w monoterapii.
Dużą skutecznością w radzeniu sobie z wypadającymi włosami cieszą się zabiegi z użyciem osocza bogatopłytkowego, polegające na wstrzyknięciu w skórę głowy koncentratu płytek krwi zawieszonych w osoczu, otrzymanych dzięki odwirowaniu krwi własnej pacjenta. Wstrzyknięte płytki krwi uwalniają czynniki wzrostu i stymulują m.in. syntezę naczyń krwionośnych, fibroblastów jak i wzrost włosa. Jest to metoda o udowodnionej klinicznie efektywności leczenia
– mówi lek. Kamila Białek-Galas, specjalista dermatolog-wenerolog, lekarz medycyny estetycznej.
Inną polecaną terapią na wypadanie włosów jest zabieg mikronakłuwania skóry urządzeniami typu dermapen. Dzięki kontrolowanemu mikrouszkodzeniu skóry dochodzi do uaktywnienia procesów regeneracyjnych oraz indukcji wzrostu włosów.
W leczeniu wypadania włosów wykorzystywana jest również mezoterapia igłowa owłosionej skóry głowy, polegająca na wstrzyknięciu w nią różnego typu substancji, zwanych mezokoktajlami, pobudzających wzrost włosów. W skład mezokoktajli wchodzą m.in. witaminy, pierwiastki, substancje budulcowe włosów, jak aminokwasy i białka.
Wszystkie wyżej opisane zabiegi wykonywane są w seriach, zazwyczaj 4-6 zabiegów.
Ekspert zaznacza, że w rzadkich przypadkach, w których nie widać efektów leczenia konwencjonalnego oraz stosowanych zabiegów, można rozważyć przeszczep.
Przeszczepu nie powinno się robić zbyt wcześnie, kiedy pacjent jest jeszcze bardzo młody. Wynika to stąd, że u takich osób proces łysienia postępuje, a nowo przeszczepione włosy są odporne na łysienie – może to więc doprowadzić do kuriozalnej sytuacji, w której po kilku latach od zabiegu, pacjent ma bujne owłosienie w miejscu przeszczepu, a w jego otoczeniu postępujące przerzedzenie
– mówi lek. Kamila Białek-Galas.
Należy jednak pamiętać, że przeszczep można pobrać tylko w przypadku, kiedy istnieje obszar, z którego da się pobrać materiał, więc to rozwiązanie nie może być zastosowane przy pełnym wyłysieniu.
Jak zapobiegać wypadaniu włosów
Zapobieganie wypadaniu włosów na ogół nie jest możliwe, jeśli jego przyczyną jest choroba, leczenie, genetyka lub czynniki, których nie możemy uniknąć, jak infekcja, stres czy uraz. Jeśli jednak tracimy włosy z racji nieprawidłowych nawyków czy złej pielęgnacji, możemy zapobiec ich wypadaniu poprzez:
- stosowanie zdrowej diety, bogatej w składniki takie jak żelazo, selen, cynk, witaminy,
- unikanie ciasnego wiązania włosów,
- unikanie szarpania włosów,
- unikanie działania wysokiej temperatury i chemikaliów na włosy,
- używanie naturalnych kosmetyków do włosów,
- używanie kosmetyków specjalistycznych dla osób z problemem wypadania włosów,
- masowanie skóry głowy,
- udanie się do specjalisty, który zbada skórę oraz włosy, i zaproponuje odpowiednie leczenie.
Źródła:
K.E. Sharquie, H. K Al-Obaidi, Onion juice (Allium cepa L.), a new topical treatment for alopecia areata, doi: 10.1111/j.1346-8138.2002.tb00277.x,
A.Z. Škulj i inni, Herbal preparations for the treatment of hair loss, doi: 10.1007/s00403-019-02003-x,
V. Billero, M. Miteva, Traction alopecia: the root of the problem, doi: 10.2147/CCID.S137296,
Y. Lee i inni, Hair Shaft Damage from Heat and Drying Time of Hair Dryer, doi: 10.5021/ad.2011.23.4.455,
T. Koyama i inni, Standardized Scalp Massage Results in Increased Hair Thickness by Inducing Stretching Forces to Dermal Papilla Cells in the Subcutaneous Tissue, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4740347/,
R. Nowicki (red.), S. Majewski (red.), Dermatologia i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2019.
Więcej na podobny temat:
Czy łysienie to powód do wstydu?
Jak można skutecznie powstrzymać łysienie?
Czy istnieje cudowny lek na łysienie?
Czy można wyleczyć łysienie plackowate?
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (2008). W latach 2010 – 2015 odbyła szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie dermatologii i wenerologii w Oddziale Klinicznym Dermatologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, gdzie prowadziła również zajęcia dydaktyczne ze studentami Wydziału Lekarskiego oraz School of Medicine In English. W 2016 zdała Państwowy Egzamin Specjalizacyjny z zakresu dermatologii i wenerologii, otrzymując jednocześnie wyróżnienie Okręgowej Izby Lekarskiej w Krakowie za jego wysoki wynik. Pracuje w Centrum Medycznym Sublimed w Krakowie.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
