Większość wykrywanych w piersiach zmian ma charakter łagodny (szacuje się, że takich jest ok. 80% guzków). Nie przeszkadza nam to jednak przejmować się każdą znalezioną zmianą. I bardzo dobrze! Im wcześniej zdiagnozujesz zmiany chorobowe, tym większa szansa, że uda się je całkowicie wyleczyć. Poznaj najczęstsze zmiany, które mogą pojawić się w piersiach i dowiedz się, które powinny szczególnie zaniepokoić.
Spis treści:
- Jak zbudowana jest pierś?
- Jakie zmiany mogą pojawić się w piersiach?
- Kiedy zmiana w piersi świadczy o raku piersi?
Jak zbudowana jest pierś?
Aby lepiej zrozumieć, jakie niepokojące zmiany pojawiają się w piersiach, warto sobie przypomnieć, jak są one zbudowane. Tkanka piersiowa zmienia się w zależności od różnych czynników: wieku, momentu cyklu menstruacyjnego, zażywanych leków i hormonów. Dlatego w pewnych momentach możesz wyczuć więcej zgrubień w piersiach, które później zanikają.
Na zewnątrz piersi znajduje się brodawka sutkowa i otoczka. Pierś zbudowana jest z:
- tkanki gruczołowej - budującej płaty piersi, zraziki (gruczoły produkujące mleko) i przewody mleczne (transportujące mleko ze zrazików do brodawki),
- tkanki tłuszczowej - otacza tkankę gruczołową,
- tkanki łącznej - podtrzymuje pozostałe struktury i nadaje kształt piersiom.
Wewnątrz piersi znajdują się też naczynia krwionośne, naczynia chłonne (limfatyczne) i węzły chłonne należące do układu limfatycznego: biegną od piersi do pachy. Przez układ krwionośny i chłonny mogą rozprzestrzeniać się w organizmie komórki rakowe, dlatego nie zwlekaj z wizytą u lekarza, gdy coś wyczujesz.
Niektóre kobiety mają bardziej rozbudowaną tkankę gruczołową piersi, mówi się wówczas o tzw. gęstych piersiach. Są one twardsze i jędrniejsze, jednak taka budowa wiąże się z większym ryzykiem rozwoju raka niż u kobiet, u których jest mniej tkanki gruczołowej, a więcej tłuszczowej.
Kiedy zmiana w piersi świadczy o raku piersi?
Rak piersi w początkowym stadium może rozwijać się bezobjawowo (więcej: objawy raka piersi). Zazwyczaj wskazuje na niego pojawienie się twardego guzka, który jest wyraźnie odgraniczony od innych tkanek. Jest przeważnie niebolesny i rzadko towarzyszą mu inne objawy takie jak np. swędzenie, szczypanie. Guz jest dość często zlokalizowany w górnym zewnętrznym kwadrancie piersi (jest to ćwiartka położona najbliżej pachy).
Wyczucie guzka to tylko jeden z możliwych objawów raka piersi. Zaniepokoić powinny również takie zmiany jak:
- Zmiany w obrębie brodawki – zaniepokoić powinno wciągnięcie brodawki do środka piersi lub pojawienie się na niej owrzodzenia (czasem niegroźne wciągnięcie brodawki pojawia się u dziewcząt w wieku dojrzewania).
- Wyciek z brodawki – wydzielina z brodawki sutkowej bywa objawem raka piersi. Zawsze warto ten objaw skonsultować z lekarzem. Wyciek z sutka może też występować wskutek przyjmowania niektórych leków, tabletek antykoncepcyjnych, infekcji.
- Zmiany skórne na piersi – owrzodzenia, pomarszczenia skóry (np. skórka pomarańczy) lub przebarwienia na piersi mogą świadczyć o raku. Zaniepokoić powinna zmiana kształtu lub wielkości piersi.
- Powiększenie węzłów chłonnych – powiększone węzły chłonne pod pachą są niejednokrotnie pierwszym objawem raka piersi zgłaszanym lekarzowi.
- Ból piersi – w przypadku nowotworu złośliwego pojawia się dopiero w bardziej zaawansowanych stadiach (więcej: czy rak piersi boli).
- Objawy zapalenia piersi – chociaż nie muszą świadczyć o nowotworze, to są charakterystyczne dla zapalnego typu raka piersi. To agresywna choroba i niedobrych rokowaniach. Chodzi o takie objawy jak zaczerwienienie, cieplejsza skóra, ból i obrzęk.
Powyższe zmiany w obrębie piersi są możliwymi objawami raka piersi, przy czym nie muszą wystąpić wszystkie z nich. Warto pamiętać, że każda kobieta powinna nie tylko regularnie dotykać piersi w poszukiwaniu zmian, ale też oglądać je w lustrze: ocenić, czy nie zmieniała się wielkość piersi, ich kształt lub wygląd skóry. Są to ważne sygnały, których lepiej nie bagatelizować.
Jakie zmiany mogą pojawić się w piersiach?
Nie każdy guzek w piersi jest rakiem. W zdecydowanej większości przypadków zmiany mają charakter łagodny i nie świadczą o nowotworze złośliwym. W związku z tym, że piersi różnych kobiet są nieco inaczej zbudowane, u niektórych z nas częściej pojawiają się wyczuwalne dotykiem łagodne zgrubienia. Tak czy inaczej, zawsze należy zgłosić się do lekarza, gdy pojawi się guzek w piersi.
Niepokojąca zmiana w piersi może być:
- torbielą (przeczytaj: torbiele w piersiach),
- gruczolakowłókniakiem,
- tłuszczakiem,
- brodawczakiem,
- stanem zapalnym,
- zmianą fizjologiczną, kiedy guzek rośnie przed miesiączką i maleje po niej,
- łagodną dysplazją piersi,
- ropniem,
- martwicą tłuszczową,
- przerostem tkanki gruczołowej (ginekomastia u chłopców)
- rakiem piersi.
Wiele pań w pewnym momencie swojego życia wykrywa zmiany w piersiach. Może tak się zdarzyć np. przed miesiączką, kiedy zatrzymanie płynów w organizmie sprawia, że grudki w piersi stają się bardziej wyczuwalne (po miesiączce powinny zniknąć). Zmiany pojawiają się też u kobiet w ciąży, ponieważ w tym czasie gruczoły mleczne stają się większe. Piersi mogą też wydawać się bardziej grudkowate w okresie okołomenopauzalnym, co na ogół ustępuje po ostatniej miesiączce.
Torbiele
Torbiel to jedna ze zmian w piersi, która niepokoi wiele kobiet. Zwykle ujawnia się u kobiet między 30. a 50. rokiem życia. Wyczuwa się je jako twarde guzki, choć to pęcherzyki wypełnione płynem. Przy dotyku są gładkie i można je swobodnie przesuwać między palcami. Większe często wywołują ból promieniujący do pachy. Jednym z etapów diagnozowania torbieli może być wykonanie biopsji cienkoigłowej (nakłucie guzka specjalną igłą). W większości przypadków odgrywa ona także rolę leczniczą. Ściągnięcie strzykawką płynu przynosi nie tylko ulgę, ale też sprawia, że guzek się zmniejsza a z czasem zupełnie zanika.
Gruczolakowłókniak
Najczęstszą zmianą w piersiach u młodych kobiet jest gruczolakowłókniak. Pojawia się przeważnie u młodych kobiet przed 30. rokiem życia, a nawet u nastolatek. Zwykle zmiany te lokują się w pobliżu brodawki sutkowej. W dotyku są gładkie i twarde. Można je rozpoznać wykonując USG gruczołów sutkowych. Jeśli wynik nie jest jednoznaczny, lekarz zleca biopsję, żeby pod mikroskopem zbadać pobrane z guzków próbki pod kątem obecności w nich komórek nowotworowych. Na szczęście gruczolakowłókniaki rzadko ulegają zwyrodnieniu.
U kobiet poniżej 25. roku życia raczej się ich nie usuwa, tylko pozostawia do obserwacji (potrzebne są wówczas częstsze kontrole USG, terminarz badań ustala lekarz), ponieważ wiele tego typu zmian z czasem samoistnie zanika. Na życzenie pacjentki mogą być jednak wycięte. Jeśli ten typ guzków mają panie w średnim wieku i starsze – trzeba je usunąć i sprawdzić pod mikroskopem (histopatologicznie), czy nie zawierają komórek nowotworowych oraz czy zmiany mają charakter łagodny czy złośliwy.
Brodawczak
Częstą zmianą w piersi są brodawczaki. To rodzaj narośli rozwijający się w przewodzie mlecznym. Najczęściej brodawczaki powstają u kobiet 40-50-letnich (zanim jeszcze przejdą one menopauzę). Można je wykryć podczas mammografii. Jeśli mamy z nimi do czynienia – przy ucisku z piersi lub brodawki sutkowej wydobywa się surowiczy lub mleczny wyciek. Wydzielina może być zabarwiona krwią, jeżeli uszypułowany brodawczak (obrazowo mówi się o nim „na nóżce”) zablokuje przewód mleczny, w których guzki się tworzą. Brodawczaki leczy się chirurgicznie.
Ropień piersi
W tkance piersi może nagromadzić się treść ropna z powodu infekcji bakteryjnej, co będzie skutkowało pojawieniem się ropnia wyczuwalnego jako guzek. Zwykle ropień jest bolesny, a skóra w pobliżu jest zaczerwieniona i obrzęknięta. Taka zmiana może niepokoić i chociaż nie jest nowotworem złośliwym, to wymaga leczenia antybiotykami, a czasem też wykonania drenażu. Ropień częściej występuje u kobiet karmiących piersią, gdy bakterie dostają się do wnętrza piersi poprzez uszkodzoną brodawkę.
Tłuszczak piersi
Tłuszczak piersi to łagodny guzek, który powstaje w tkance tłuszczowej. Jest niebolesny, miękki, łatwo przesuwa się pod skórą. Nie jest groźny, lecz może osiągać znaczne rozmiary, nawet do kilku centymetrów. Po wykonaniu badań obrazowych, może być usunięty przez chirurga, jeżeli powoduje dyskomfort.
Rak piersi
Najgroźniejszą zmianą w piersi jest oczywiście rak piersi. Powstaje z nieprawidłowo rosnących i mnożących się komórek przeważnie w przewodach mlekowych lub zrazikach.
W litej tkance piersi szybko rosnące i dzielące się komórki rakowe mają postać miejscowego nacieku lub guza. Zmiana może mieć charakter mniej lub bardziej złośliwy. Złośliwość polega na tym, że komórki nowotworowe rozprzestrzeniają się poza pierwotne miejsce wystąpienia do sąsiednich tkanek (tłuszczowej, mięśniowej albo do skóry) lub wraz z krwią czy limfą wędrują do innych narządów. Rak piersi najczęściej daje przerzuty do węzłów chłonnych, kości, wątroby, płuc i mózgu.
Powodzenie leczenia zależy nie tylko od stopnia złośliwości guza, ale również od momentu, w którym zostanie on wykryty i zdiagnozowany. Im niższy stopień zaawansowania choroby, tym większe mamy szanse na odzyskanie zdrowia. Właśnie z tego powodu tak ważne jest regularne badanie piersi (także samokontrola piersi). Pamiętaj, że guz nowotworowy potrzebuje średnio 8 lat, żeby osiągnąć wielkość mniej więcej 2 centymetrów.
Wykorzystano fragmenty artykułu Marty Wilczkowskiej, którego pierwotna treść została opublikowana 18.09.2014.
Czytaj także:
Zwapnienia w piersiach mogą oznaczać raka. Oto, co trzeba o nich wiedzieć
Badanie USG piersi – jak przebiega, kiedy zrobić i ile kosztuje?
Mammografia bez tajemnic: jak się przygotować, wskazania, bezpłatne badanie
Taka wysypka może wskazywać na agresywną odmianę raka piersi!
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
