Czy i jak można zapobiegać AMD?

Najważniejszym czynnikiem wpływającym na zachorowanie na AMD jest wiek. Wiemy, że przypadłość ta sporadycznie pojawia się przed 40 r.ż., co wyróżnia ją wśród patologii przebiegających z „żółtymi plamkami” na dnie oka, ponieważ wiele z nich występuje również u młodszych pacjentów.
Zwiastuny choroby
Wykazano, że postać AMD niezwiązaną z neowaskularyzacją poprzedza pojawienie się tzw. makulopatii (choroby plamki, od macula - plamka) związanej z wiekiem (w skrócie ARM). Objawia się ona charakterystycznymi tworami na dnie oka (zwanymi druzami) oraz obszarami o nieprawidłowej ilości barwnika w siatkówce, które jednak nie powodują zaburzeń widzenia. Druzy stanowią depozyty substancji tłuszczowych, które odkładają się pomiędzy warstwami siatkówki. Osoby, u których w badaniu oka stwierdzono zmiany tego typu są narażone na rozwój AMD w przyszłości i powinny podlegać działaniom zapobiegawczym. Obejmują one powtarzane z częstością 2-3 razy na rok badania okulistyczne oraz samokontrolę tzw. testem Amslera. Test ten składa się z planszy z kwadratem o boku 10cm, podzielonym na mniejsze kwadraciki na białym lub czarnym tle, i umożliwia wykrycie zaburzeń wzroku, wynikających z choroby plamki siatkówki.
Warto wiedzieć: Zmiany w oku związane ze starzeniem się - norma czy choroba?
Porozmawiajmy o ryzyku
Wśród czynników ryzyka starczego zwyrodnienia plamki można wyróżnić takie, które nie podlegają modyfikacji, tj. wiek, płeć, rasa oraz uwarunkowania genetyczne (sposób dziedziczenia nie jest poznany). W niektórych badaniach klinicznych wykazano, że kobiety są bardziej narażone na rozwój AMD, co ma prawdopodobnie związek ze zmianami hormonalnymi w okresie menopauzy. Zaobserwowano z kolei mniejszą częstość AMD u osób rasy czarnej, co wiąże się z ochronnym wpływem ciemnego barwnika, melaniny (wspólnego dla skóry i oka).
Mamy wpływ
Udowodniono, że zmiany stylu życia, polegające m.in. na zaprzestaniu palenia papierosów, redukcji otyłości oraz odpowiedniej diecie, mogą ograniczyć zachorowania na AMD. Działanie tych modyfikacji jest zarówno bezpośrednie (toksyny z dymu tytoniowego przyczyniają się do uszkodzeń siatkówki), jak i pośrednie(przez zmniejszanie ryzyka sercowo-naczyniowego, spowalnianie rozwoju miażdżycy oraz nadciśnienia tętniczego, o niekorzystnym wpływie na oko). Dobroczynny efekt przypisuje się także witaminom C i E oraz beta-karotenowi, dlatego większość lekarzy zaleca ich suplementację. Inne substancje o profilaktycznym wpływie na AMD to tlenek cynku, kwas miedziowy oraz luteina. Ponadto starszym pacjentom powinno się przypominać o noszeniu okularów przeciwsłonecznych, aby chronić oczy przed promieniowaniem.
Zobacz także: Depresja w wieku podeszłym