Otarcia i odciski
Zdarza się, że podczas wędrówki po górach na stopach mogą pojawić się obtarcia lub odciski. Aby uniknąć przykrych dolegliwości, należy zaopatrzyć się w odpowiednie obuwie (kryte, wygodne, na stabilnej, płaskiej podeszwie, utrzymujące staw skokowy we właściwej pozycji). Przed wyruszeniem na szlak warto dokładnie umyć i wysuszyć stopy, a następnie posmarować je niewielką ilością wazeliny. Nie wolno zapominać o skarpetach.
Jeśli na stopach pojawią się odciski, należy zabezpieczyć pęcherze przed popękaniem (ich pęknięcie spowoduje większy dyskomfort, może też prowadzić do bolesnych obtarć). W tym celu należy delikatnie zdezynfekować pęcherze i nakleić plaster opatrunkowy (w aptekach dostępne są specjalne plastry na odciski). Można też posmarować obolałe miejsca maścią lub kremem.
Natomiast w przypadku bolesnych zaczerwienień i obtarć należy zdezynfekować i osuszyć skórę, a następnie założyć opatrunek. W aptekach dostępne są specjalne opatrunki żelowe, które przyspieszają gojenie się ran i łagodzą ból.
W razie wystąpienia odcisków lub otarć należy ograniczyć piesze wycieczki, gdyż długotrwałe chodzenie może podrażniać chore miejsca i powodować kolejne uszkodzenia. Trzeba również pamiętać o wygodnym obuwiu.
Skręcenia
Skręcenie jest jedną z najczęstszych wakacyjnych dolegliwości. Uraz powstaje w wyniku nagłego ruchu stawu w nienaturalnej płaszczyźnie. W górach najczęściej dochodzi do skręcenia kostki, czyli stawu skokowo-goleniowego.
Do objawów uszkodzenia stawu należą: ostry ból utrudniający chodzenie, obrzęk, krwiak.
Leczenie skręconej kostki polega na unieruchomieniu stawu bandażem elastycznym lub opaską (nawet na kilka tygodni). Nie wolno obciążać chorego stawu. Najlepiej ograniczyć chodzenie i zrezygnować z forsownych wędrówek.
W przypadku skręcenia nie zawsze konieczna jest wizyta u lekarza. Warto jednak pamiętać, że uraz może być źródłem poważnych problemów zdrowotnych (uszkodzenia więzadeł, przyczepów mięśniowych, złamania kości), dlatego nie wolno go bagatelizować.
Złamania
Złamanie to uszkodzenie ciągłości struktury kostnej. Urazowi towarzyszą następujące objawy:
- ból i obrzęk;
- nadwrażliwość na dotyk;
- ograniczenie ruchomości złamanej kończyny;
- nienaturalne ułożenie kończyny;
- krwawienie lub zasinienie w okolicy złamania;
- osłabienie;
- czasami osoba poszkodowana może być w szoku.
Złamanie zawsze wymaga interwencji lekarskiej. W żadnym razie nie wolno samodzielnie próbować nastawić kończyny, zwłaszcza jeżeli jest zniekształcona.
Jeśli podejrzewamy złamanie, powinniśmy wezwać pogotowie. W oczekiwaniu na pomoc medyczną należy w pierwszej kolejności zatamować ewentualne krwawienie przy pomocy jałowego opatrunku uciskowego (po uprzednim zdezynfekowaniu zranienia). Jeżeli w ranie widoczne są odłamki kości lub ciała obce – nie wolno próbować ich usunąć. Następnym krokiem jest ustabilizowanie kończyny w pozycji zastanej. W tym celu trzeba unieruchomić dwa stawy sąsiadujące ze złamaniem. Jeżeli istnieje podejrzenie złamania kręgosłupa, żeber lub miednicy, nie należy przesuwać poszkodowanego (chyba, że pozostawienie go w miejscu, w którym doszło do urazu grozi dalszym niebezpieczeństwem).
Porażenia słoneczne
Długotrwałe przebywanie w intensywnym nasłonecznieniu może wywołać podrażnienie opon mózgowych. Na udar cieplny szczególnie narażone są dzieci, ponieważ ich mechanizmy termoregulacji nie działają tak efektywnie, jak u dorosłych. Objawami, które świadczą o porażeniu słonecznym są:
- ból głowy, który nasila się przy poruszaniu nią;
- zawroty głowy;
- nudności, wymioty;
- wysoka temperatura ciała;
- zaczerwienienie i suchość skóry;
- przyspieszone tętno;
- zaburzenia świadomości;
- zaburzenia oddychania;
- drgawki;
- zatrzymanie krążenia.
Pamiętajmy, że udar cieplny jest stanem zagrożenia życia, dlatego wymaga pomocy lekarskiej.
Pierwsza pomoc w przypadku porażenia słonecznego polega na przeniesieniu poszkodowanego w ciemne i chłodne miejsce. Kolejnym krokiem jest jak najszybsze obniżenie temperatury ciała ratowanej osoby. Można to zrobić poprzez:
- rozebranie poszkodowanego;
- polewanie ciała zimną wodą;
- zimne okłady (zwłaszcza głowy i klatki piersiowej)
- wachlowanie.
Nie należy schładzać osoby ratowanej w sposób zbyt gwałtowny, gdyż może to doprowadzić do wstrząsu anafilaktycznego, który zagraża życiu. W czasie oczekiwania na przybycie pomocy medycznej należy otoczyć poszkodowanego opieką polegającą na udrożnieniu dróg oddechowych. Trzeba bacznie obserwować chorego, by w razie konieczności natychmiast rozpocząć resuscytację.
Polecamy: Co trzeba umieć, by uratować ludzkie życie?
Odwodnienie
Pierwszym objawem zwiększonej utraty wody jest pragnienie. Jeśli nie dostarczymy organizmowi wystarczającej ilości płynów, wówczas pojawią się inne dolegliwości: osłabienie, suchość skóry i błon śluzowych jamy ustnej, zawroty głowy, a także omdlenia.
Musimy pamiętać o tym, że w upalne dni zwiększa się zapotrzebowanie organizmu na płyny (nawet do 3-4 litrów u osoby dorosłej). Najlepiej nosić przy sobie butelkę wody mineralnej, która w razie potrzeby pozwoli od razu ugasić pragnienie. Wybierając się na wyprawę w góry pamiętajmy o zabraniu ze sobą wystarczającej ilości napojów.
Ukąszenia owadów
Jeżeli sprawcami ukąszenia były komary lub meszki, należy zastosować dostępny w aptece preparat łagodzący świąd. Nie wolno rozdrapywać rany, gdyż może to doprowadzić do zakażenia organizmu zarazkami, które znajdują się na brudnej skórze rąk. Aby nie dopuścić do kolejnych pokąsań, warto zaopatrzyć się w aerozol odstraszający owady.
Bardziej dotkliwe może być użądlenie przez owady błonkoskrzydłe, czyli pszczoły, osy i szerszenie. Towarzyszą mu następujące dolegliwości:
- zaczerwienienie skóry;
- opuchlizna;
- podwyższona temperatura ciała.
Pierwsza pomoc w takiej sytuacji polega na usunięciu żądła. Należy chwycić je pesetą tuż przy skórze i wyrwać zdecydowanym ruchem. Następnym krokiem jest zastosowanie zimnego okładu w celu usunięcia obrzęku i złagodzenia bólu.
Użądlenia os, pszczół i szerszeni mogą być bardzo niebezpieczne dla zdrowia. Jeżeli u ukąszonej osoby wystąpi reakcja alergiczna (dreszcze, ból w klatce piersiowej, duszności), należy natychmiast wezwać lekarza.
Polecamy: Co robić, gdy ukąsi nas owad?
Pokąsania przez dzikie zwierzęta
Pokąsanie przez dzikie zwierzęta może być źródłem poważnych chorób. Szczególnie groźne są tężec i wścieklizna. Dlatego jeżeli dojdzie do pogryzienia, po udzieleniu poszkodowanemu pierwszej pomocy należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Zwłaszcza, jeśli zwierzę należy do gatunków, które szczególnie często są nosicielami wścieklizny (lisy, borsuki, nietoperze).
W pierwszej kolejności należy zdezynfekować i opatrzyć ranę. Jeżeli opanowanie krwawienia sprawia trudności należy zastosować opaskę uciskową. Można ją sporządzić z paska lub kawałka materiału. Konieczna jest interwencja lekarska, polegająca na założeniu szwów oraz podaniu szczepionki przeciwtężcowej i przeciwko wściekliźnie.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
