Rzepka w kolanie pełni wiele ważnych funkcji, m.in. ochrania staw kolanowy w przedniej jego części oraz wpływa na siłę działania mięśnia czworogłowego uda.To dzięki niej możemy wyprostować nogę w kolanie, zarazem przy jej zginaniu zapewnia właściwą ochronę znajdujących się w stawie kolanowym kości i chroni je przed wszelkiego rodzaju uszkodzeniami. Jej zadaniem jest również ochrona stawu kolanowego w trakcie ruchu, np. biegania czy skakania.
Przyczyny zwichnięcia rzepki
Do zwichnięcia rzepki dochodzi najczęściej z powodu urazu, któremu towarzyszy uderzenie, np. w trakcie upadku czy kopnięcia. Tego typu sytuacje mają najczęściej miejsce, gdy uprawiamy sport (piłka nożna, koszykówka, narciarstwo). Rzadziej przyczyną zwichnięcia rzepki są np. zaburzenia w obrębie stawu kolanowego (m.in. koślawość kolan, znaczna wiotkość torebki stawowej, deformacja rzepki lub kości znajdujących się w jej obrębie).
Pierwsze objawy to silny, intensywny ból, obrzęk, często nie tylko rzepki, ale całego kolana, ograniczenie jego ruchomości oraz pojawiające się zasinienie w wyniku krwawienia, do którego dochodzi wewnątrz stawu. Zwichnięta rzepka może się przemieścić na bok.
Pierwsza pomoc
Jeśli doszło do zwichnięcia rzepki, musisz działać szybko. Co powinieneś zrobić?
- jeśli to możliwe, unieruchom staw kolanowy
- weź kilka kostek lodu, owiń w bawełnianą ściereczkę lub ręcznik i przykładaj do miejsca urazu, dzięki temu uśmierzysz ból i zmniejszysz obrzęk
- nie stosuj ciepłych okładów (również maści), bo opuchlizna powiększy się
- jak najszybciej należy skontaktować się z lekarzem – przewieź osobę ze zwichniętą rzepką na ostry dyżur lub w razie konieczności wezwij pogotowie.
Skuteczne leczenie
Każdy przypadek zwichnięcia rzepki wymaga konsultacji z lekarzem, który sprawdzi do jak groźnego doszło urazu, nastawi rzepkę, może też zlecić badania: prześwietlenie RTG, USG lub rezonans magnetyczny kolana. Czasem uszkodzenie rzepki może być łagodne, niekiedy zaś wymaga długotrwałej, kilkutygodniowej rehabilitacji.
Rozpoczyna się ona zaraz po tym, jak lekarz zadecyduje, że nie jest już konieczne usztywnienie stawu kolanowego. Ćwiczenia, które zaproponuje fizjoterapeuta mają na celu wzmocnienie więzadeł i mięśni. Dobre rezultaty przynosi również krioterapia (działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwobrzękowe), laseroterapia i ultradźwięki (działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne).
Konieczna operacja
Zwichnięcie rzepki można skutecznie leczyć, ale zarazem trzeba pamiętać, że jeśli uraz powtarza się, może dojść do powikłań, np. nawykowego, nawracającego zwichnięcia rzepki, choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego, chondromalacji rzepki. Tego typu schorzenia są często wskazaniem do zabiegu operacyjnego.
Zobacz też:
Zwichnięcie - gdy staw woła o pomoc
Problemy z kolanem
Jak wzmocnić kolano?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
