Pierwsze leki na schizofrenię
Praktyczna możliwość leczenia chorych na schizofrenię stała się faktem w latach 50-tych dwudziestego wieku, kiedy to zsyntetyzowano pierwszy lek przeciwpsychotyczny - chlorpromazynę.
Od tego czasu ilość dostępnych na rynku preparatów stale się zwiększała, dając coraz większą szansę na skuteczną terapię dla danego chorego. Wcześniejsze próby leczenia charakteryzowały się albo niezadowalającą skutecznością bądź też występowaniem poważnych skutków ubocznych. W chwili obecnej podstawę leczenia schizofrenii stanowią właśnie leki przeciwpsychotyczne, zwane też neuroleptykami.
Polecamy: Tajemnice lęku
Jak działają neuroleptyki?
Ich zasadniczy mechanizm działania polega na blokowaniu aktywności dopaminy. Pełni ona w mózgu rolę neuroprzekaźnika, czyli substancji przy pomocy której neurony komunikują się ze sobą. Zaburzenia w tej komunikacji pełnią ważną rolę w powstawaniu objawów schizofrenii.
Wśród neuroleptyków można wyróżnić leki starszej generacji, takie jak haloperidol, chlorpromazyna czy promazyna oraz leki nowsze, tak zwane neuroleptyki atypowe. Zalicza się do nich między innymi klozapinę, olanzapinę, risperidon czy kwetiapinę.
Główną różnicą pomiędzy tymi dwiema generacjami leków jest zakres objawów ubocznych przez nie powodowanych, a także wpływ na niektóre objawy chorobowe schizofrenii. Stosowanie leków starszych wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia tak zwanych dyskinez późnych albo polekowego zespołu parkinsonowskiego.
Polecamy: Magia marzeń sennych
Skutki uboczne leczenia
Dyskinezy późne są to przymusowe, niezależne od woli ruchy ciała. Objawy polekowego zespołu parkinsonowskiego przypominają klasyczną chorobę Parkinsona i mogą się utrzymywać nawet po zaprzestaniu stosowaniu substancji wywołującej. Powyższe objawy mogą pojawić się jednak dopiero po wielu latach stosowania tych leków.
Do częstych skutków ubocznych stosowania neuroleptyków atypowych należą: wzrost masy ciała oraz zaburzenia gospodarki lipidowej. Pełna lista objawów niepożądanych jest oczywiście znacznie szersza, lecz zależą one od tego do jakiej grupy chemicznej należy konkretny lek.
Warto w tym miejscu podkreślić, że nie ma jednego najlepszego leku neuroleptycznego skutecznego u wszystkich chorych, dlatego też lekarz może zdecydować się na zmianę leku po pewnym okresie stosowania, w zależności od stopnia nasilenia konkretnych objawów choroby albo wystąpienia poważnych działań niepożądanych.
Aby leczenie tymi lekami było skuteczne należy przyjmować je odpowiednio długo (po pierwszym epizodzie choroby co najmniej 1-2 lata, po kolejnym leczenie trwa dłużej), bardzo ważna jest także odpowiednia współpraca chorego z lekarzem psychiatrą wyrażająca się w skrupulatnym stosowaniu do zaleceń dotyczących dawkowania leku.
Psychoterapia w leczeniu schizofrenii
Uzupełnieniem leczenia farmakologicznego jest psychoterapia, która poprawia jej skuteczność.
Dzięki zastosowaniu odpowiedniej terapii u około 40% chorych udaje się uzyskać spektakularną poprawę, u 30% ma ona charakter częściowy. Ciągle jednak niestety u pozostałych 30% leczenie nie jest dostatecznie skuteczne. Wobec braku pewnych kryteriów prognostycznych nie należy raczej mówić o całkowitym wyleczeniu choroby, ale raczej o skutecznej kontroli objawów i osiągnięciu ustabilizowanego stanu.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
