Spis treści:
- Jak rozpoznać depresję u bliskiej osoby?
- Jak pomóc osobie z depresją?
- Jak pomóc osobie z depresją? Wspierające zwroty
- Jak przekonać osobę z depresją, aby poszła do specjalisty?
- Czego nie mówić osobie z depresją?
- Gdzie szukać pomocy w przypadku depresji?
Jak rozpoznać depresję u bliskiej nam osoby? Te objawy powinny nas zaniepokoić
Depresja często kojarzy się ze smutkiem, apatią, zniechęceniem, wycofaniem. Jej objawy mogą jednak przybierać także inną formę. Osoba chorująca niekiedy staje się drażliwa, wybucha złością. Bywa też tak, że odczuwa różnego rodzaju bóle fizyczne niemające konkretnego uzasadnienia medycznego.
Wskazówką, że coś dzieje się z naszym bliskim, może być zmiana jego zachowania. Osoba chorująca rezygnuje z dotychczasowej aktywności. To wszystko, co do niedawna sprawiało satysfakcję, zainteresowania, pasje, nagle staje się nieważne. Mogą pojawić się problemy ze snem, wczesne wybudzanie i niemożność ponownego zaśnięcia, utrata apetytu lub paradoksalnie wzmożony apetyt, spadek bądź wzrost wagi
– mówi Dorota Wojciechowska, psycholog, psychodietetyk z Fundacji Pomocy Psychologicznej i Edukacji Społecznej RAZEM.
Depresji towarzyszą też negatywne przekonania na temat siebie, świata i przyszłości, tak zwana triada depresyjna. Czasami czynnikiem wyzwalającym depresję są trudne wydarzenia życiowe, np. rozstanie z małżonkiem czy partnerem, śmierć bliskiej, znaczącej osoby, utrata pracy, a czasami to różne czynniki, które mogły kumulować się od jakiegoś czasu.
Ważne jest także, aby rozróżnić depresję od obniżonego nastroju będącego efektem kryzysu związanego z takimi wydarzeniami, jak np. żałoba.
Gdy zmiany w zachowaniu naszego bliskiego się pogłębiają, warto zachęcić go, aby zgłosił się po pomoc do specjalisty.
Jak pomóc osobie z depresją?
Przede wszystkim pamiętaj, że osoba w depresji nie myśli i nie postępuje tak jak człowiek zdrowy. Depresja rozwija się często w momencie, kiedy pojawia się poczucie całkowitego braku zasobów potrzebnych do rozwiązania problemu. Ta osoba nie widzi drogi wyjścia z kryzysu. Jest pogrążona w całkowitej beznadziejności i nie dostrzega rozwiązań, które mogą być nawet na wyciągnięcie ręki. Uczucia krążą wokół poczucia winy, lęku, braku wiary w siebie, braku nadziei i sensu, wszechogarniającej pustki. Myśli są pesymistyczne i ponure. Zrozumienie takiego stanu rzeczy, to pierwszy krok do okazania skutecznej pomocy.
Kolejna rzecz, którą możesz zrobić, aby pomóc osobie z depresją, to pomoc w zwykłych codziennych sprawach: zrobienie zakupów, ugotowanie obiadu, popilnowanie dzieci, odebranie poczty itd. Tak jak się pomaga osobie, która jest chora. Zapewnij o tym, że jeśli ona cię potrzebuję, to wystarczy, że da znać, że jesteś do dyspozycji. Jeśli ma ochotę porozmawiać, to jesteś i wysłuchasz, postarasz się pomóc. Wsparcie zaufanej osoby jest nieocenione w takiej sytuacji.
Bardzo ważne jest bycie w pobliżu, towarzyszenie, choćby siedzenie w ciszy w tym samym pokoju. Nie narzucaj się za bardzo. Jeżeli osoba z depresją nie chce rozmawiać, to można przy niej po prostu posiedzieć, nawet czytając książkę czy oglądając telewizję. Nie powinna ona zostawać sama, wtedy łatwiej pogrąża się w przygnębiających myślach i uczuciach.
Wreszcie, co bardzo ważne, zaproponuj skorzystanie z fachowej pomocy, np. spotkanie z psychologiem lub psychoterapeutą. Nawet przy najlepszych chęciach, człowiek bez właściwego przeszkolenia, może nie być w stanie wydobyć kogoś ze spirali błędnych przekonań. Zaoferuj, że znajdziesz specjalistę i zadzwonisz, aby umówić wizytę. Dzięki wsparciu łatwiej będzie wyjść z dołka.
Jeśli pomagasz osobie w depresji, nie poddawaj się, gdy twoje starania nie przynoszą wielkich efektów. Być może tych efektów nie będzie widać, ale chory będzie wiedział, że nie jest sam. To jeden z najważniejszych czynników pomagających w zdrowieniu.
Osoby chorujące na depresję często odczuwają poczucie winy ze względu na stan, w jakim się znalazły, mają wyrzuty sumienia. Podkreślanie tego może pogorszyć ich samopoczucie. Okażmy cierpliwość, ciepło, zrozumienie. Postępujmy delikatnie. Tym, na co mamy wpływ, są działania, jakie podejmujemy. Czasami konkretna pomoc może okazać się czynnikiem sprzyjającym powrotowi do zdrowia. Może to być np. towarzyszenie osobie chorej na spacerze czy podczas wizyty lekarskiej
– mówi Dorota Wojciechowska, psycholog, psychodietetyk.
Należy pamiętać także o tym, że w przypadku ciężkiej depresji, kiedy zostało wdrożone leczenie farmakologiczne, wszelkie nasze wspierające działania mogą być przez chorego odbierane jako zbyt inwazyjne. Po prostu bliskiemu towarzyszmy, bądźmy przy nim, delikatnie sprawdzajmy, czy stosuje się do zaleceń lekarskich, otaczajmy go dyskretną opieką, ale jednocześnie nie wyłączajmy z życia rodzinnego.
Jak pomóc osobie z depresją? Wspierające zwroty
Wspierające zdania, które możesz wypowiadać do osoby z depresją:
- Widzę, że jest ci teraz bardzo ciężko, ale jestem pewna, że złe samopoczucie minie i poradzisz sobie. Wszystko wróci do normy. Potrzebujesz tylko czasu.
- Nie jesteś sama. Jestem przy tobie.
- Możesz na mnie liczyć.
- Jak mogę ci pomóc?
- Jeśli tylko znajdziesz choć trochę chęci do rozmowy, to jestem i chętnie wysłucham.
- Jeśli potrzebujesz pomocy przy codziennych sprawach, to tylko powiedz.
- Zrobię wszystko, co trzeba, żeby ci pomóc.
- Chciałabym ci pomóc, zaufaj mi.
- Nie zostawię cię z tym.
- Jak się teraz czujesz?
- Przytulić cię?
- Zależy mi na tobie.
- To nie twoja wina.
- Nie ma się czego wstydzić.
- Nie ma nic złego w proszeniu o pomoc.
- Kocham cię.
- Może chciałabyś ze mną teraz zjeść / obejrzeć serial / pomóc mi w przesadzeniu kwiatów itp. (to próba aktywizacji osoby w depresji, jednak rób to bez wywierania zbytniej presji).
Te proste zwroty są bardzo ważne. Pozwalają lepiej uporać się z negatywnymi myślami, dają szansę na szybszy powrót do zdrowia.
Jak skłonić osobę w depresji, aby poszła do lekarza lub innego specjalisty?
Jeśli osoba z depresją nam ufa i cierpi, przekonanie do wizyty u specjalisty nie musi być trudne. Poinformuj bliskiego, że to ważne, żeby zgłosić się do lekarza, psychologa lub psychoterapeuty, aby szybciej wrócić do zdrowia. Nie ma potrzeby, by się z tym wstrzymywać. Nie ma też żadnego powodu do wstydu. Gdy boli nas głowa, bierzemy tabletkę, tak przy depresji, trzeba udać się po pomoc. Depresja jest bardzo częstym zjawiskiem. Fachowcy wiedzą dobrze, co zrobić, żeby złagodzić objawy i przywrócić chęć i siłę do życia. Są w tym skuteczni. Trafia do nich wiele osób z podobnym problemem. Pomóż w znalezieniu osoby oraz, jeśli twój bliski wyrazi zgodę, zapisz na wizytę. Ważne jest, aby podtrzymać kontakt ze specjalistą, ponieważ depresja na ogół wymaga dłuższej terapii.
Starajmy się raczej zachęcić do wizyty lekarskiej, namówić na konsultację z lekarzem. Nie stosujmy presji, nie potęgujmy często i tak już silnego poczucia winy. Warto też zaznaczyć, że w przypadku podejmowanych prób samobójczych konieczne jest wezwanie pogotowia
– mówi Dorota Wojciechowska, psycholog, psychodietetyk.
Czego nie mówić osobie z depresją?
Gdy podejrzewamy depresję u bliskiej nam osoby, wydaje się naturalne, że chcemy jej pomóc w odzyskaniu dawnej energii życiowej i aktywności. Czasami nasze działania mogą przynieść jednak odwrotny skutek. Nie umniejszajmy znaczenia stanu, w jakim znajduje się nasz bliski, ale też nie wyolbrzymiajmy go.
Zrezygnujmy w podejmowanym z chorym dialogu z wszelkich stwierdzeń typu: „ogarnij się”, „co ty wymyślasz?”, „ludzie mają większe problemy”, „weź się w garść”, „chyba nie znasz prawdziwych zmartwień”, „masz wszystko, co potrzeba do szczęścia, a narzekasz”. Takie sformułowania nigdy nie pomagają, a tylko pogarszają stan chorego. Może się on poczuć nierozumiany, odtrącony
– mówi Dorota Wojciechowska, psycholog, psychodietetyk.
Gdzie szukać pomocy w przypadku depresji?
Jeśli podejrzewamy depresję u bliskiej osoby, pomoc możemy znaleźć na NFZ w placówkach zajmujących się zdrowiem psychicznym, u lekarza POZ oraz pod numerem telefonu zaufania. Albo w prywatnych gabinetach psychologa, psychoterapeuty lub psychiatry.
Miejsca, w których powinna być nam udzielona pomoc przy depresji, to:
- poradnie zdrowia psychicznego,
- szpitale lub oddziały psychiatryczne,
- ośrodki Interwencji kryzysowej,
- poradnie psychologiczno-pedagogiczne.
Pomoc można znaleźć także poprzez strony internetowe:
- zwjr.pl (życie warte jest rozmowy)
- twarzedepresji.pl
- forumprzeciwdepresji.pl
- stopdepresji.pl
Więcej: Gdzie szukać pomocy przy depresji? (lista miejsc, telefonów).
Czytaj także:
Depresja lękowa – objawy i leczenie
Ból w depresji - kiedy mija, co może boleć przy tej chorobie? Leczenie bólu w depresji
Depresja maskowana - jak ją rozpoznać i leczyć?
Depresja dwubiegunowa - na czym polega i jak ją leczyć?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
