Mówimy czasem, że mamy „skołatane nerwy” – przewlekłe narażenie układu nerwowego na ogromny wysiłek umysłowy lub fizyczny bądź po prostu na duży stres jest właśnie jednym z głównych przyczyn neurastenii, czyli nerwicy neurastenicznej. Co to za choroba i jak ją rozpoznać? Dorota Wojciechowska – psycholog, psychodietetyk z Fundacji Pomocy Psychologicznej i Edukacji Społecznej RAZEM (www.razem-fundacja.org) – odpowiedziała na nasze pytania.
Czym jest nerwica neurasteniczna?
Dorota Wojciechowska: W klasyfikacji zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania wskazuje się grupę zaburzeń nerwicowych związanych ze stresem i pod postacią somatyczną. W grupie tej mieszczą się między innymi zaburzenia lękowe, fobia, nerwica natręctw oraz właśnie neurastenia, która jest jednym z rodzajów zaburzeń nerwicowych.
Jakie są jej objawy?
Wyróżnia się dwa obszary, na które uskarża się osoba chora: umysłowy i fizyczny. Skargi te dotyczą nadmiernego zmęczenia, wyczerpania, czasem niemożności kontynuowania podjętej aktywności. Stan taki ogranicza lub często nawet obniża efektywność zawodową lub jakiekolwiek inne działanie związane z potrzebą koncentracji, myślenia, analizowania. Chory jest rozkojarzony, rozproszony, czasem rozdrażniony.
W obszarze fizycznym nawet nieduży wysiłek wywołuje po prostu zmęczenie. Pacjent czuje się osłabiony, często twierdzi, że bolą go mięśnie, jest napięty, ma trudność z zregenerowaniem się i odprężeniem.
Dolegliwościami, które zgłasza, są także zawroty i napięciowe bóle głowy, problemy z jelitami. Towarzyszy temu zamartwianie się o coraz bardziej pogarszający się stan zdrowia, obniżenie nastroju, utrata zdolności do odczuwania przyjemności psychicznej i fizycznej. Może pojawić się depresja i lęk. Zdarza się także, że pacjent zgłasza problemy ze snem.
Jak wygrać z depresją? 5 głównych metod leczenia
Na czym polega diagnostyka tej nerwicy?
Przede wszystkim ważną rolę odgrywa diagnoza różnicowa. Na poziomie tych samych bądź podobnych objawów przebiegają także inne schorzenia. Podobnie może wyglądać rozwijająca się na początku depresja jedno- lub dwubiegunowa, zaburzenia lękowe, schizofrenia. Objawy takie mogą mieć także podłoże fizyczne, być wynikiem np. rozwijającego się guza mózgu, problemów kardiologicznych czy hormonalnych. Organizm osoby zaatakowanej przez niektóre wirusy czy bakterie może także dawać podobne symptomy.
W diagnozie nerwicy neurastenicznej stosuje się specyficzne kryteria, które pomagają ją trafnie rozpoznać.
Jak się ją leczy?
Przede wszystkim przed podjęciem leczenia nerwicy potrzebna jest szeroka diagnostyka. Jeśli zostanie zdiagnozowana nerwica neurasteniczna, leczona jest ona tak jak inne zaburzenia nerwicowe poprzez psychoterapię.
U niektórych pacjentów może zostać włączone leczenie farmakologicznie, np. lekami przeciwdepresyjnymi. Wspomagająco stosuje się też techniki relaksacyjne.
6 mitów na temat psychoterapii
U kogo i dlaczego może się rozwinąć ta choroba?
Nie można wyodrębnić jednej bądź kilku jednoznacznych przyczyn pojawienia się neurastenii. Są one wielowymiarowe. Stanowią konstelację czynników osobowościowych, temperamentalnych, przebytych trudnych, traumatycznych doświadczeń w dzieciństwie. Dużą rolę odgrywa stres oraz tryb życia.
Jak z nią żyć?
Warto zgłosić się do specjalisty. Gdy nerwica neurasteniczna zostanie rozpoznana, wskazane wydaje się skorzystanie z psychoterapii. Pacjent może dotrzeć do źródeł swoich problemów, nauczyć się rozpoznawać sytuacje, myśli, które nasilają objawy oraz doświadczane emocje.
W procesie leczenia i poprawy komfortu życia ważna jest także aspekt fizyczny. Warto zadbać o zdrowe, regularne posiłki dostarczające niezbędnych witamin i mikroelementów, odpowiednie nawodnienie organizmu, oraz umiarkowaną aktywność fizyczną.
Na koniec ostatnie ważne pytanie: jak żyć w związku z osobą cierpiącą na tę nerwicę?
Relacja z osobą bliską cierpiącą na nerwicę neurasteniczną może stanowić obciążenie zarówno fizyczne, jak i psychiczne. W zależności od grupy objawów, których doświadcza partner, stanąć można w obliczu zróżnicowanych problemów. Gdy dominującymi objawami jest zmęczenie, niepokój, wyczerpanie partnera może to się wiązać z koniecznością przejęcia większej ilości obowiązków.
W sytuacji, gdy partner jest drażliwy, nadwrażliwy na większość zwykłych bodźców, które dla osoby zdrowej są obojętne, często wybucha, warto zadbać o siebie w kontekście rozumienia, że jest to objaw choroby, a nie złych intencji czy złośliwości. To pomaga zachować dystans.
W obu przypadkach należy także chronić siebie przed przeciążeniem i szukać pomocy specjalisty i wsparcia, gdy uznamy, że to konieczne.
Zobacz też:
Objawy nerwicy lękowej
Różne rodzaje nerwicy - jak je od siebie rozróżnić?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
