Nadczynność tarczycy - dlaczego chorujemy?

Badanie palpacyjne tarczycy fot. Adobe Stock
Istotą nadczynności tarczycy jest zwiększona produkcja hormonów tarczycy - zbyt duża w stosunku do zapotrzebowania organizmu. Dlaczego coraz częściej chorujemy?
/ 25.02.2019 14:25
Badanie palpacyjne tarczycy fot. Adobe Stock

Choroba Gravesa-Basedowa

U podłoża tej choroby leży wytwarzanie nieprawidłowych przeciwciał przez nasz układ odpornościowy. Łączą się one następnie z receptorem dla TSH i pobudzają go. Działają tak, jak hormon przysadki - pobudzając wytwarzanie i wydzielanie hormonów tarczycy.

Jednak w odróżnieniu od TSH, ich wytwarzanie nie podlega regulacji. Są produkowane zależnie od aktywności choroby, mimo dużej ilości krążących we krwi hormonów tarczycy. W ten sposób prowadzą do coraz większego wytwarzania tyroksyny i trójodotyroniny.

Wole guzkowe toksyczne i guzek autonomiczny pojedynczy

W tych chorobach dochodzi do mutacji w pojedynczej (guzek pojedynczy) lub kilku (wole guzkowe) komórkach tarczycy. W zmutowanych komórkach receptor dla TSH, mimo nieobecności hormonu, jest nieustannie pobudzony. Prowadzi to do rozrostu komórek, wytworzenia guzka lub guzków oraz nadmiernej produkcji i wydzielania hormonów tarczycy.

Nadczynność tarczycy w obu chorobach zazwyczaj rozwija się powoli. Może jednak pojawić się nagle - po podaniu dużej ilości jodu, który jest niezbędny do produkcji hormonów. Zdarza się tak niekiedy po podaniu kontrastu jodowego używanego do niektórych badań obrazowych tj. zdjęć rtg, tomografii komputerowej, badań naczyniowych.

Wtórna nadczynność tarczycy

W tej chorobie zaburzony zostaje naturalny mechanizm regulujący wytwarzanie TSH. W komórkach przysadki pojawia się mutacja. Zmutowane komórki, mimo wysokich stężeń tyroksyny i trójjodotyroniny, wydzielają zbyt dużo TSH. Ten zaś hormon pobudza tarczycę do rozrostu oraz do coraz większej produkcji jej hormonów.

Przejściowa nadczynność tarczycy w niektórych zapaleniach tarczycy

To stosunkowo rzadka przyczyna nadczynności tarczycy. W przebiegu zapalenia tarczycy może dojść do uszkodzenia jej pęcherzyków. Może to doprowadzić do przedostania się naraz do krwi dużej ilości zmagazynowanych w nich hormonów. Powoduje to pojawienie się objawów nadczynności tarczycy. Nadczynność mija z czasem, kiedy jednorazowo uwolniona duża ilość hormonów przestaje działać.

Pozatarczycowy nadmiar hormonów tarczycy

Mamy tu do czynienia z nadmiarem hormonów tarczycy, które nie są przez nią wydzielane. Ściśle rzecz biorąc, nie jest to więc nadczynność tarczycy. Niemniej, ze względu na wspólne objawy i wyniki badań laboratoryjnych, jest do niej niekiedy zaliczany. Nadmiar hormonów tarczycy, które nie są wydzielane przez własny gruczoł, może być skutkiem przedawkowania tyroksyny. Hormon ten stosuje się w leczeniu osób z niedoczynnością tarczycy.

Nadmiar hormonów może też pochodzić z niezłośliwego nowotworu, jakim jest potworniak. Jest to guz jajnika zawierający różne tkanki, wśród których mogą znaleźć się również komórki tarczycowe. Te nieprawidłowe komórki mogą niekiedy w sposób niekontrolowany (w nadmiarze) wydzielać hormony tarczycy.

Zobacz także:Jak przebiega ostre zapalenie tarczycy?Wole - co to takiego i jak jest rozpoznawalne?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA