Jak przebiega wstrząs anafilaktyczny?
Wstrząs anafilaktyczny jest najcięższą, ogólnoustrojową postacią anafilaksji. Im szybciej narastają objawy reakcji anafilaktycznej, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia wstrząsu. Zdarza się to niezwykle rzadko, jednak stanowi zagrożenie życia i zarazem jedną z najbardziej nagłych sytuacji w medycynie.
- Małgorzata Kwapisiewicz
Najczęstsze przyczyny
Najczęściej wstrząs anafilaktyczny wywołują leki, jady owadów i składniki pokarmowe. Wśród leków wstrząs anafilaktyczny najczęściej jest obserwowany po:
- antybiotykach,
- lekach przeciwbólowych i przeciwzapalnych,
- środkach znieczulających,
- środkach kontrastowych zawierających jod,
- preparatach krwiopochodnych i krwiozastępczych,
- wyciągach alergenów stosowanych do odczulania.
Z kolei do najczęściej wywołujących wstrząs pokarmów należą:
- orzechy,
- ryby i owoce morza,
- białko jaja kurzego,
- mleko.
Nie lekceważmy pierwszych objawów
Wstrząs anafilaktyczny mogą zapowiadać uczucie pieczenia w obrębie języka i gardła. Towarzyszyć temu może zaczerwienie, świąd, objawy pokrzywki i obrzęk.
Przeczytaj: Jakie są najczęstsze przyczyny anafilaksji?
Rozwój wstrząsu
Objawy wstrząsu wynikają z niedostatecznego zaopatrzenia ważnych dla życia narządów w krew, co jest związane z rozszerzeniem naczyń krwionośnych i ucieczką z nich płynu, który powoduje obrzęki. Do objawów sugerujących wstrząs należą:
- zwolnienie tętna,
- spadek ciśnienia tętniczego,
- uczucie paniki,
- duszność,
- nudności i wymioty,
- zawroty głowy,
- utrata przytomności.
Polecamy: Jakie są typowe objawy anafilaksji?
Leczenie-najważniejsza pierwsza pomoc!
Zawsze, gdy podejrzewamy wstrząs anafilaktyczny należy wezwać pogotowie ratunkowe. Jeśli poszkodowana osoba oddycha i jest przytomna, należy ułożyć ją na plecach z lekko uniesionymi nogami. Zwiększy to napływ krwi do serca i może poprawić ukrwienie ważnych dla życia narządów (serca i mózgu). Jeśli poszkodowany posiada przy sobie ampułkostrzykawkę z adrenaliną, kolejnym krokiem jest jej podanie, najlepiej w zewnętrzną część uda. Można to zrobić przez warstwę odzieży. Adrenalina działa natychmiastowo, kurcząc naczynia krwionośne i przyspieszając tętno, przez co podnosi ciśnienie krwi. Poza tym ułatwia oddychanie. Dalsza pomoc, udzielana już przez personel medyczny, to dożylne podawanie płynów, co zwiększa ilość płynu w naczyniach i podnosi ciśnienie krwi. Dodatkowo podawany jest kortyzon, który hamuje reakcję alergiczną i zmniejsza duszność. W razie obrzęku krtani konieczne może być udrożnienie dróg oddechowych za pomocą konikotomii. Dalsze leczenie dopasowywane jest indywidualnie do stanu chorego i jego głównych objawów. Po wystąpieniu ciężkiej anafilaksji, a zwłaszcza wstrząsu, chory powinien pozostać przez jakiś czas w szpitalu celem obserwacji.