Jak poradzić sobie ze stresem?

W pułapce stresu

Pomimo że istotna rola przypisywana jest strategiom i stylowi radzenia sobie ze stresem, który – według Heszen-Niejodek (2004, s. 239) – rozumiany jest jako: „specyficzna dyspozycja człowieka do zachowania w tej szczególnej klasie sytuacji, jaką jest sytuacja stresowa”, autorka ta stwierdza, że wyniki badań dotyczące problematyki wpływu stylu na strategie radzenia sobie ze stresem a chorobą ilustrują bardzo złożony charakter wzajemnych zależności.

Różne choroby – różne strategie?

Na przykład wśród pacjentów kardiologicznych okazało się, że to raczej emocje wpływały na strategie radzenia sobie ze stresem, a nie odwrotnie. Literatura prezentująca wyniki badań dotyczące roli osobowości w radzeniu sobie ze stresem ilustruje pośredniczącą rolę strategii regulacji emocji pomiędzy osobowością a obecnością symptomów somatycznych.
Polecamy: Stres a osobowość typu A

Jak stresują się pesymiści

Badania (Hart, Hittner 1995) wykazały, że pesymizm jest pozytywnie powiązany z ucieczkową strategią, a ujemnie skorelowany ze strategią konfrontacyjną i nastawioną na rozwiązanie problemu.

Stres u optymistów

Optymizm korelował pozytywnie z konfrontacyjnym radzeniem sobie i strategiami rozwiązującymi problem, a negatywnie ze strategiami ucieczkowymi. Wyniki te są zgodne z badaniami Charlesa Carvera (2004), w których optymizm był powiązany z aktywnym radzeniem sobie i odwoływaniem się do humoru.

Wewnętrzna i zewnętrzna kontrola

Odnotowano również, że wysoka samoocena, wyższy optymizm i wewnętrzna lokalizacja kontroli przewidywały redukcję stosowanych strategii ucieczkowych. Częstsze stosowanie aktywnych, zorientowanych na problem strategii radzenia sobie było predykatorem większego optymizmu i większego udziału osobistej kontroli.
Natomiast zewnętrzna lokalizacja kontroli korelowała negatywnie ze strategiami zadaniowymi, ale pozytywnie z ucieczkowymi (Gomez, 1997).
Dotychczasowe modele ujmujące interakcje pomiędzy określonymi dyspozycjami osobowościowymi a stresem charakteryzują je jako względnie stabilne, ale nie wyjaśniają, dlaczego efekty tych powiązań są już mniej stałe (Carver, 2004; Segerstrom, 2006).
Polecamy: Dobry charakter - kto go ma?
Fragment pochodzi z książki „Zmęczenie a zdrowie i choroba (perspektywa psychologiczna)” Gabrieli Chojnackiej-Szawłowskiej (Impuls, 2009). Publikacja za zgodą wydawcy.