Drobne, grudkowate krostki lub wykwity, zmiany przypominające rumień, które mogą się zlewać w większe ogniska, swędząca, łuszcząca się i zaczerwieniona skóra – to najbardziej charakterystyczne objawy atopowego zapalenia skóry u niemowląt.
Na skróty:
- Co to jest atopowe zapalenie skóry
- Objawy atopowego zapalenia skóry
- Jak rozpoznać AZS u dzieci: cechy charakterystyczne
- Czy atopowe zapalenie skóry jest zakaźne
- Leczenie AZS u dzieci
- Pielęgnacja skóry z AZS
- Dieta a atopowe zapalenie skóry
Co to jest atopowe zapalenie skóry
Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła i niestety czasem nawracająca choroba, najczęściej diagnozowana u dzieci. Pojawia się często właśnie w wieku niemowlęcym, a jej przyczyny nie są do końca poznane. Wskazuje się na czynniki genetyczne, immunologiczne, łączy się ją również z różnymi typami alergii (m.in. pokarmową i kontaktową).
U większości dzieci objawy atopowego zapalenia skóry pojawiają się miedzy 3 a 6 miesiącem życia, przy odpowiedniej pielęgnacji i stosowaniu się do zaleceń lekarzy, powinny minąć ok. 2-3 roku życia. Z racji postępującej liczby chorych mówi się o AZS jako o chorobie cywilizacyjnej dotykającej obszarów wysoko rozwiniętych. Częściej chorują na nią dziewczynki, ale chłopcy przechodzą przez nią gorzej.
Objawy AZS u dziecka
Charakterystyczne jest również to, że są okresy zaostrzenia choroby, po kilku tygodniach objawy ustępują, aby znów, po niedługim czasie, ponownie wystąpić. Czasem rodzice nie są pewni, czy mają do czynienia z atopowym zapaleniem skóry, czy może jest to zwykła wysypka, która pojawiła się w wyniku przegrzania lub uczulenia na jakiś nowy produkt w jadłospisie.
Typowym objawem AZS są grudkowate krostki lub wykwity oraz zmiany przypominające rumień, które mogą się zlewać w większe ogniska. Nadmiernie wysuszona skóra, zaczerwienienie, świąd to pierwsze sygnały, które powinny zaniepokoić rodziców. Maluch bez przerwy próbuje się drapać, co prowadzi do pojawienia się zmian wysiękowych, z widocznymi pęcherzykami o podłożu rumieniowym. Skóra staje się mocno zaczerwieniona, zaogniona, może zacząć się łuszczyć. Do tego pojawiają się zrogowacenia, nadżerki bądź strupki.
Jak rozpoznać AZS u dzieci: cechy charakterystyczne
Czy atopowe zapalenie skóry jest zakaźne
Wielu rodziców ma obawy, czy atopowym zapaleniem skóry można się zarazić przez kontakt z chorym dzieckiem i czy można zapobiec AZS u dziecka. Atopowe zapalenie skóry nie jest chorobą zakaźną. Jeśli niemowlę lub dziecko cierpi na to schorzenie nie trzeba stosować w domu specjalnych środków ostrożności, ani ograniczać kontaktów z innymi dziećmi czy dorosłymi.
Rodzice chorych dzieci chcąc je chronić, izolują je od środowiska zewnętrznego ze względu na zaostrzające zmiany alergeny oraz reakcje innych dzieci czy dorosłych. W ten sposób nieświadomie hamują prawidłowy rozwój dziecka i zaburzają jego poczucie własnej wartości i przynależności do grupy wiekowej.
Leczenie AZS u dzieci
Jeśli u niemowlaka pojawią się objawy, wskazujące na atopowe zapalenie skóry, trzeba koniecznie skonsultować się z lekarzem. Zwykle na początku leczenie opiera się na łagodzeniu objawów.
Zaleca się stosowanie kremów lub maści (dostępnych w aptece bez recepty), które wzmocnią barierę ochronną naskórka, zarazem złagodzą najbardziej dotkliwy dla dziecka objaw, czyli swędzenie. Dodatkowo lekarz może przepisać maści i kremy przeciwzapalne (zmniejszą stan zapalny skóry), maści sterydowe (działają przeciwzapalnie, są bardzo skuteczne, ale nie można stosować ich zbyt długo) lub leki przeciwhistaminowe (by zapobiec objawom alergicznym).
Pielęgnacja skóry z AZS
- Odpowiednia kąpiel może stanowić wielką ulgę. Ma działanie nawilżające, a spłukiwanie alerganów i substancji drażniących przynosi bardzo dobre efekty. Temperatura wody powinna mieć ok. 30-36 stopni Celsjusza, nie trwać dłużej niż 5-10 minut. Zalecane jest używanie specjalnych środków myjących dla alergików. Pod koniec kąpieli warto dodać do wody emulsję, która pomoże utrzymać elastyczność skóry.
- Wilgotne opatrunki to naturalna przeszkoda w drapaniu swędzących miejsc. Nawilżają i zmiękczają skórę, przez co skuteczniej przyjmuje ona leki.
- Oczyszczaj powietrze: wietrz mieszkanie, ale nie doprowadź do wilgoci. Warto zakupić oczyszczać powietrza lub jonizator, który wyłapuje zanieczyszczenia i kurz, co dla małego alergika może stanowić kolosalną różnicę w jakości funkcjonowania.
Dieta a atopowe zapalenie skóry
Jeśli odpowiednia pielęgnacja nie przyniesie spodziewanych rezultatów, być może lekarz zaleci badania, przede wszystkim potwierdzające lub wykluczające alergię pokarmową. Czasem to właśnie alergeny pokarmowe odpowiadają za powstawanie i nasilenie się objawów AZS. W takiej sytuacji zwykle wprowadza się dietę eliminacyjną na AZS (dla dziecka, ale również dla mamy, jeśli karmi piersią).
W pierwszej kolejności najczęściej trzeba odstawić:
- mleko krowie i produkty mleczne powstałe na jego bazie,
- jajka,
- produkty zbożowe.
Szczegółowy jadłospis najlepiej ustalić z alergologiem, pod którego opieką lekarską jest dziecko. Lecznicza dieta eliminacyjna musi być pełnowartościowa, dostosowana jakościowo i ilościowo do wieku chorego. Wybieraj produkty bez konserwantów, sztucznych barwników i innych substancji poprawiających smak i zapach potraw.
Zobacz też:
6 najważniejszych zasad pielęgnacji atopowej skóry dziecka
Kosmetyki dla malucha z AZS
Atopowe zapalenie skóry u dziecka – jak je leczyć dietą
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
